Viêm gan B và thai kỳ

Biên dịch: Cao Thị Yến

Hiệu đính: BS. Cao Đình Huy

Viêm gan B là gì?

Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan. Nó là bệnh do virus gây ra, có biểu hiện bệnh cấp và mãn tính.

Nguy cơ của viêm gan B trong thai kỳ?

Phụ nữ mang thai không chỉ có nguy cơ mắc bệnh viêm gan mà còn có thể truyền virus sang con. Thậm chí nhiều phụ nữ mang thai không biết rằng họ bị nhiễm vì không biểu hiện lâm sàng.

Dự phòng nhiễm virus viêm gan B?

Tránh những hành vi nguy cơ có thể giúp ngăn ngừa nhiễm virus viêm gan B cũng như các bệnh khác như virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV):

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
• Biết rõ về tình trạng sức khỏe bạn tình của mình. Nguy cơ lây nhiễm càng cao nếu có càng nhiều bạn tình.
• Nếu bạn đang tiêm chích ma tuý, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ và cố gắng ngừng việc này lại. Nếu không,đừng dùng chung bơm kim tiêm với người khác.

Đường lây truyền virus viêm gan B?

Virus viêm gan B lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể (như máu, tinh dịch hoặc dịch âm đạo) của người bệnh. Điều này xảy ra khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung bơm kim tiêm. Người mẹ bị nhiễm viêm gan B có thể lây sang cho con trong quá trình sinh nở.

Bạn cũng có thể bị nhiễm bệnh nếu dùng chung các vật dụng có tiếp xúc với dịch cơ thể như bàn chải đánh răng, dao cạo râu với người bị bệnh. Viêm gan B không lây qua tiếp xúc thông thường và cho con bú

Viêm gan B cấp tính là gì?

Viêm gan B có thể có biểu hiện cấp tính hoặc mãn tính. Cấp tính là tình trạng mắc bệnh ngắn hạn, xảy ra trong vòng 6 tháng đầu tiên sau khi nhiễm virus. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Chán ăn
• Buồn nôn và nôn
• Vàng da (vàng da và mắt)
• Đau dạ dày
• Đau cơ và khớp 

Bệnh có thể khỏi hoàn toàn trong vài tuần mà không cần điều trị. Những người loại bỏ được virus có thể sẽ có miễn dịch và không bị mắc bệnh lại.

Viêm gan B mãn tính là gì?

Một số người lớn và nhiều trẻ em dưới 5 tuổi bị nhiễm bệnh nhưng không loại bỏ được virus. Đây là tình trạng nhiễm trùng mãn tính, virus sẽ tồn tại suốt đời ở trạng thái ngủ và họ được gọi là người mang mầm bệnh.

Hầu hết những người mang mầm bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên vẫn có một tỷ lệ nhỏ tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan và tử vong sớm.

Viêm gan B có thể chữa được hay không?

Không có cách nào để chữa khỏi viêm gan B, nhưng có thể soát các triệu chứng. Ngoài ra còn có vắc-xin viêm gan B có thể ngăn ngừa nhiễm virus.

Những người mới tiếp xúc với virus viêm gan B và chưa được chủng ngừa có thể được tiêm một mũi globulin miễn dịch (HBIG) cùng với vắc-xin. HBIG chứa các kháng thể chống lại virus do đó góp phần ngăn ngừa nhiễm virus.

Khả năng lây truyền từ mẹ sang con ở phụ nữ mang thai mang virus viêm gan B?

Khoảng 90% phụ nữ mang thai bị viêm gan B cấp có khả năng lây truyền cho con. Trong khi tỷ lệ này ở phụ nữ bị viêm gan B mãn chỉ 10-20%. Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm virus khi tiếp xúc với máu và dịch cơ thể có chứa virus của người mẹ trong lúc chuyển dạ và sinh.

Ảnh hưởng của viêm gan B lên trẻ sơ sinh?

Nhiễm virus viêm gan B có thể gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với trẻ sơ sinh, thậm chí đe doạ tính mạng. Ngay cả những em bé có thể trạng tốt cũng có thể có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Trẻ sơ sinh bị nhiễm bệnh có nguy cơ cao trở thành những người mang mầm bệnh. Những đứa trẻ này có thể sẽ phải đối mặt với những bệnh lý gan nặng hoặc ung thư gan dẫn đến tử vong ở tuổi trưởng thành.

Làm sao để biết tôi có bị nhiễm virus viêm gan B hay không?

Tất cả các bà mẹ đang mang thai nên xét nghiệm viêm gan B để biết liệu mình có đang nhiễm viêm gan B không, có nhiều xét nghiệm máu khác nhau để nhận biết điều đó. Các xét nghiệm đó có thể cho biết bạn bị nhiễm trong thời gian gần đây cũng như có phải bạn có phải là người mang mầm bệnh hay không. Chúng cũng có thể cho biết liệu bạn đã từng nhiễm virus viêm gan B trước đây và hiện đã miễn dịch với virus này hay bạn đã tiêm vắc – xin viêm gan B hay chưa.

Tôi nên làm gì khi dương tính với virus viêm gan B?

Nếu kết quả xét nghiệm của bạn cho thấy bạn bị nhiễm virus viêm gan B, bạn cần làm thêm các xét nghiệm đánh giá chức năng gan.

Khi bạn nhiễm virus viêm gan B thì con cái, bạn tình và những người sống chung trong gia đình bạn có nguy cơ bị lây nhiễm. Họ nên được thông báo về việc thực hiện xét nghiệm và tiến hành chủng ngừa.

Viêm gan B tác động đến cách thức sinh như thế nào?

Việc bị nhiễm viêm gan B không ảnh hưởng đến cách thức sinh của bạn. Bạn vẫn có thể sinh qua âm đạo nếu bạn bị nhiễm virus viêm gan B.

Nếu tôi bị nhiễm virus viêm gan B, tôi có được cho con bú không?

Được. Bạn vẫn có thể cho con bú như bình thường.

Phòng ngừa lây nhiễm cho con ở phụ nữ mang thai mắc viêm gan B?

Trong vòng vài giờ sau khi sinh, con của bạn sẽ được tiêm liều vắc – xin viêm gan B đầu tiên. Một liều globulin miễn dịch cũng sẽ được tiêm cho trẻ. Hai liều vắc – xin nữa sẽ được tiêm trong vòng 6 tháng tiếp theo.

Sau khi chủng ngừa đầy đủ, trẻ sẽ được xét nghiệm xem có nhiễm virus viêm gan B không và nồng độ kháng thể đã đủ bảo vệ chưa. Liệu trình vắc – xin lần 3 sẽ được thực hiện nếu trẻ chưa nhiễm và chưa có đủ kháng thể bảo vệ.

Làm gì nếu trẻ dương tính với virus viêm gan B?

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy trẻ bị nhiễm virus viêm gan B, chúng sẽ cần được chăm sóc y tế liên tục. Các bác sĩ sẽ cần thăm khám thường xuyên để đánh giá sức khoẻ và chức năng gan của trẻ.

Khi nào nên tiêm phòng cho trẻ khi mẹ không mắc viêm gan B?

Tất cả trẻ sơ sinh đều được tiêm vắc – xin ngừa virus viêm gan B. Nếu bạn không bị nhiễm virus viêm gan B, con của bạn nên được tiêm liều vắc -xin đầu tiên trước khi xuất viện, ở Việt Nam để tốt nhất nên được tiêm trong vòng 24h sau sinh. Nếu không thể tiêm lúc đó, thì nên tiêm trong vòng 2 tháng sau sinh. Các liều còn lại được tiêm trong vòng 6 – 18 tháng tiếp theo.

Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi không được xét nghiệm virus viêm gan B trong quá trình mang thai?

Nếu bạn không được xét nghiệm và bạn không biết liệu mình có bị nhiễm hay không, bạn nên làm xét nghiệm virus viêm gan B khi nhập viện sinh.

Tài liệu tham khảo

www.acog.org/womens-health/faqs/hepatitis-b-and-in-pregnancy