Danh sách các chủ đề
0
Ngày:
29/05/2019
Lượt xem:
2161
Bài viết thứ 12/15 thuộc chủ đề “Điều trị tổng hợp”
Biên dịch: Phạm Thị Thu Hiền, Nguyễn Lê Hồng Phúc
Trong bài này: Bạn sẽ biết được các phương pháp điều trị khác nhau mà các bác sĩ sử dụng với loại ung thư này.
Phần này cho bạn biết về các cách điều trị tiêu chuẩn đối với loại ung thư này. “Điều trị tiêu chuẩn” nghĩa là phương pháp điều trị tốt nhất được biết tới. Khi đưa ra quyết định kế hoạch điều trị, bênh nhân được khuyến khích nên tham khảo thử nghiệm lâm sàng như là một sự lựa chọn khác. Thử nghiệm lâm sàng là một nghiên cứu để kiểm định một cách điều trị mới. Những bác sĩ muốn biết liệu cách điều trị mới có an toàn, hiệu quả không và có khả năng tốt hơn phương pháp điều trị tiêu chuẩn hiện nay không. Các thử nghiệm lâm sàng có thể kiểm tra các thuốc mới, sự phối hợp mới của các phương pháp điều trị, hay liều thuốc mới của các thuốc đã được công nhận. Bác sĩ của bạn có thể hỗ trợ bạn cân nhắc tất cả các lựa chọn điều trị.
Trong điều trị ung thư, các bác sĩ khác nhau thường trao đổi với nhau để lên kế hoạch điều trị tổng quát cho bệnh nhân, kết hợp các kiểu điều trị khác nhau. Đó gọi là một nhóm chăm sóc đa ngành, đa chuyên khoa. Đội ngũ chăm sóc ung thư bao gồm nhiều chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác nhau như bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên xã hội, dược sĩ, nhân viên bảo hiểm, chuyên gia dinh dưỡng và nhiều người khác.
Một số kế hoạch điều trị phổ biến với ung thư đường mật được liệt kê dưới đây. Kế hoạch điều trị được khuyến cáo phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
Kế hoạch chăm sóc cũng bao gồm điều trị triệu chứng và các tác dụng phụ. Đây là phần quan trọng trong chăm sóc bệnh ung thư. Hãy dành thời gian để tìm hiểu về tất cả các lựa chọn điều trị và hỏi về những gì mà bạn chưa rõ. Trao đổi với bác sĩ của bạn về mục tiêu của từng cách điều trị và điều gì bạn có thể kì vọng trong khi điều trị.
Phẫu thuật là phương pháp loại bỏ khối u và một số mô lành bao quanh khối u trong khi mổ. Bác sĩ phẫu thuật ung bướu là bác sĩ chuyên về điều trị ung thư bằng phẫu thuật. Phẫu thuật để điều trị ung thư đường mật cũng có thể thực hiện bởi các phẫu thuật viên gan mật, những người được đào tạo về điều trị bệnh lý gan và đường mật.
Vị trí và sự dễ tổn thương của đường mật làm cuộc phẫu thuật trở nên khó khăn. Hiệu quả của phẫu thuật có thể bị hạn chế bởi kích thước khối u và vị trí di căn. Ví dụ, phẫu thuật không thể loại bỏ hoàn toàn khối u di căn xa, và cần thêm các phương pháp điều trị bổ trợ. Các lựa chọn phẫu thuật thường dùng cho ung thư đường mật bao gồm:
Trước khi phẫu thuật, hãy trao đổi với nhóm chăm sóc về các biến chứng có thể gặp và cách sinh hoạt sau mổ.
Xạ trị sử dụng tia X năng lượng cao hoặc hạt/tia khác để phá hủy tế bào ung thư. Bác sĩ chuyên về dùng tia xạ để điều trị ung thư được gọi là bác sĩ xạ trị. Một kế hoạch xạ trị thường bao gồm một số lần xạ trị đặc hiệu thực hiện trong một khoảng thời gian. Một dạng phổ biến là xạ trị ngoài, với nguồn phát xạ được đặt ở bên ngoài cơ thể. Khi nguồn phát xạ được đưa vào bên trong có thể bằng cách cấy phóng xạ (implant), phương pháp đó được gọi là xạ trị trong hay xạ trị áp sát. Đôi khi, xạ trị trong có thể được sử dụng cho ung thư đường mật.
Một số trung tâm ung bướu có thể sử dụng một số kiểu xạ trị đặc biệt gọi tắc mạch xạ trị. Trong phương pháp điều trị này, bác sĩ đưa các hạt phóng xạ vào động mạch cấp máu cho khối u. Các hạt này phát xạ trực tiếp vào khối u khi chúng bị bắt giữ trong các mạch máu nhỏ của khối u.
Xạ trị có thể được sử dụng để điều trị hoặc kiểm soát triệu chứng và cơn đau khi bệnh tiến triển. Các tác dụng phụ của xạ trị có thể bao gồm mệt mỏi, phản ứng da nhẹ, đau dạ dày và mất nhu động ruột. Hầu hết các tác dụng phụ mất đi nhanh sau khi điều trị kết thúc.
Hóa trị sử dụng các loại thuốc để phá hủy tế bào ung thư, thường là bằng cách chấm dứt khả năng phân chia và phát triển của tế bào ung thư. Hóa trị được cho bởi bác sĩ ung thư nội khoa.
Thuốc hóa trị sẽ được đưa vào cơ thể qua đường truyền tĩnh mạch hoặc đường uống để tác dụng lên toàn thân, nhất là các tế bào ung thư trong cơ thể. Kế hoạch/phác đồ hóa trị thường bao gồm một số chu kỳ cụ thể được lặp lại trong một khoảng thời gian. Bệnh nhân có thể dùng một thuốc hoặc phối hợp các thuốc khác nhau cùng thời điểm.
Các nghiên cứu đang thực hiện để cải thiện hiệu quả điều trị bằng việc áp dụng các thuốc mới hoặc phối hợp thuốc mới thông qua thử nghiệm lâm sàng. Bệnh nhân ung thư đường mật có thể tiếp cận với các cách điều trị mới thông qua việc tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng.
Hóa trị có thể được sử dụng trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u hoặc ở giai đoạn không phẫu thuật được nữa. Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc kết hợp Cisplatin (Platinol) và Gemcitabine (Gemzar) có thể kéo dài thời gian sống của bệnh nhân ung thư đường mật giai đoạn tiến triển/muộn.
Các thuốc khác có thể được dùng để điều trị ung thư đường mật gồm có fluorouracil (5-FU, Adrucil), capecitabine (Xeloda), paclitaxel (Taxol). Tuy nhiên, ung thư đường mật thường đề kháng với nhiều loại hóa trị, điều này làm cho việc thử nghiệm lâm sàng là rất quan trọng để tìm ra cách điều trị loại ung thư này.
Hóa trị còn có thể được sử dụng sau phẫu thuật để phòng ngừa tái phát. Tuy nhiên, các nghiên cứu vẫn đang kiểm tra hiệu quả của chúng qua thử nghiệm lâm sàng.
Tác dụng không mong muốn của hóa trị phụ thuộc vào từng bệnh nhân và liều sử dụng, gồm có mệt mỏi, nguy cơ cao nhiễm trùng, buồn nôn và nôn, rụng tóc, giảm thèm ăn, và tiêu chảy. Những tác dụng không mong muốn này thường mất đi sau khi điều trị kết thúc.
Các thuốc dùng để điều trị ung thư vẫn đang tiếp tục được đánh giá. Trao đổi với bác sĩ là cách tốt nhất để tìm hiểu về các loại thuốc. Cụ thể là nói về mục đích, tác dụng không mong muốn có thể gặp, và khả năng tương tác với các thuốc/thực phẩm chức năng khác.
Khối ung thư và các phương pháp điều trị thường gây ra các tác dụng không mong muốn. Bên cạnh việc điều trị để làm khối u chậm/ ngừng phát triển hoặc loại bỏ khối u, một phần quan trọng trong điều trị là giảm các triệu chứng. Phương pháp này gọi là chăm sóc giảm nhẹ, bao gồm hỗ trợ bệnh nhân về thể chất, tinh thần và các nhu cầu xã hội.
Chăm sóc giảm nhẹ là bất cứ cách điều trị nào tập trung vào giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng sống, và hỗ trợ bệnh nhân và gia đình. Bất cứ người nào, không kể độ tuổi, type ung thư hay giai đoạn ung thư đều cần chăm sóc giảm nhẹ. Chăm sóc giảm nhẹ tốt nhất nên được bắt đầu càng sớm càng tốt trong quá trình điều trị ung thư. Mọi người thường điều trị ung thư cùng thời điểm với điều trị để giảm các tác dụng không mong muốn. Trên thực tế, bệnh nhân mà được kết hợp như vậy thường có ít các triệu chứng nặng hơn, chất lượng sống tốt hơn, và hài lòng với điều trị hơn.
Chăm sóc giảm nhẹ rất đa dạng và thường bao gồm thuốc, thay đổi chế độ dinh dưỡng, dụng cụ thư giãn, hỗ trợ cảm xúc, và các liệu pháp khác. Bạn có thể nhận được điều trị giảm nhẹ giống như phương pháp loại bỏ khối u như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật. Trao đổi với bác sĩ về mục đích của từng cách điều trị trong kế hoạch điều trị.
Trước khi bắt đầu điều trị, hãy trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về tác dụng không mong muốn có thể có với kế hoạch điều trị của bạn và kế hoạch chăm sóc giảm nhẹ. Trong và sau điều trị, hãy đảm bảo rằng trao đổi với bác sĩ hoặc các thành viên khác của nhóm chăm sóc nếu bạn có bất cứ vấn đề gì để nó có thể được chú tâm càng nhanh càng tốt.
Trong một số trường hợp, phẫu thuật không thể loại bỏ khối u. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân.
Trong trường hợp khối u làm tắc nghẽn đường mật, phẫu thuật viên có thể làm cầu nối vùng tắc nghẽn. Việc này nghĩa là kết nối một phần ống dẫn mật trên chỗ tắc nghẽn với một phần ruột non bên ngoài vùng tắc nghẽn. Trong quá trình này, phẫu thuật viên đặt vào bên trong đường mật một ống bằng nhựa hoặc kim loại (Stent) để giúp mật lưu thông.
Thêm vào đó, stent có thể được sử dụng để vượt qua vùng tắc nghẽn nhờ thủ thuật ERCP hoặc các thủ thuật tương tự. Những thủ thuật này không dùng để loại bỏ khối u nhưng chúng có thể giảm các tác dụng không mong muốn. Sự xuất hiện triệu chứng sẽ được trì hoãn trong một thời gian dài và chất lượng cuộc sống đưuọc cải thiện.
Đối với cả hai thủ thuật trên, các bác sĩ có thể đặt stent bên trong cơ thể. Đôi khi, việc này lại không khả thi và lúc đó stent đặt qua gan là cần thiết để chuyển mật ra ngoài cơ thể, vào một cái túi. Cái túi này cần thay thường xuyên. Một số bác sĩ có thể đề nghị sử dụng kháng sinh trong thời gian dài để tránh nhiễm trùng.
Ung thư di căn nếu ung thư lan tới các phần khác của cơ thể. Nếu điều này xảy ra, bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ có kinh nghiệm điều trị. Các bác sĩ có thể có các lựa chọn khác nhau về kế hoạch điều trị tiêu chuẩn. Thử nghiệm lâm sàng có thể là một lựa chọn.
Kế hoạch điều trị thường là hóa trị (điều trị toàn thân), thỉnh thoảng kết hợp phẫu thuật hoặc xạ trị để xử trí các vấn đề tại chỗ. Chăm sóc giảm nhẹ cũng là một phần quan trọng để giảm các triệu chứng và các tác dụng không mong muốn.
Thuyên giảm hoàn toàn là khi u lympho không còn được phát hiện trong cơ thể và không còn triệu chứng. Điều này cũng có thể được gọi là “không có bằng chứng về bệnh tật” (non evidence of disease) hoặc NED.
Thuyên giảm có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Sự không chắc chắn này khiến nhiều người lo lắng rằng ung thư sẽ trở lại. Mặc dù đa số sự thuyên giảm là vĩnh viễn, nhưng việc trao đổi với bác sĩ về khả năng bệnh trở lại vẫn rất quan trọng. Hiểu rõ về những nguy cơ tái phát của bệnh và các lựa chọn điều trị sẽ giúp bạn cảm thấy sẵn sàng hơn nếu ung thư hạch trở lại. Tìm hiểu thêm về đối phó với nỗi sợ tái phát.
nếu ung thư trở lại sau khi điều trị ban đầu, nó được gọi là ung thư tái phát. Nó có thể trở lại trong cùng một vị trí (được gọi là tái phát tại chỗ), gần đó (tái phát tại vùng), hoặc ở một nơi khác (tái phát xa).
Khi điều này xảy ra, một chu trình kiểm tra mới sẽ bắt đầu lại để tìm hiểu càng nhiều càng tốt về sự tái phát. Trong hầu hết các trường hợp, sinh thiết mô tái phát là cần thiết để chứng minh rằng u lympho không thay đổi hoặc chuyển thành một dạng khác ác tính hơn. Sau khi thử nghiệm này được thực hiện, bạn và bác sĩ sẽ trao đổi về những phương pháp điều trị. Thông thường kế hoạch điều trị sẽ bao gồm các điều trị đã mô tả ở trên như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị nhưng chúng được sử dụng với các sự phối hợp khác nhau hoặc với tiến độ khác. Bác sĩ có thể đề nghị các thử nghiệm lâm sàng mà đang nghiên cứu cách mới để điều trị loại ung thư tái phát này. Bất cứ sự lựa chọn điều trị nào của bạn thì chăm sóc giảm nhẹ là rất quan trọng để giảm các triệu chứng và các tác dụng không mong muốn. Mọi người bị ung thư tái phát thường trải qua các cảm xúc như hoài nghi hay lo sợ. Bệnh nhân được khuyến khích nên trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về những suy nghĩ của họ và hỏi về các dịch vụ hỗ trợ để giúp họ đấu tranh với bệnh.
Việc phục hồi sau ung thư không phải lúc nào cũng có thể. Nếu ung thư không thể chữa khỏi hoặc không kiểm soát được, bệnh có thể được gọi là giai đoạn cuối.
Vì chẩn đoán này rất khó đối mặt nên một số người gần như không thể thảo luận về ung thư giai đoạn cuối. Tuy nhiên, một điều quan trọng là phải có các cuộc trao đổi cởi mở và trung thực với bác sĩ và nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn để nói lên cảm xúc, sở thích và những mối quan tâm khác. Đội ngũ chăm sóc sức khỏe luôn sẵn sàng trợ giúp bạn. Nhiều thành viên trong nhóm có kỹ năng, kinh nghiệm và kiến thức đặc biệt để hỗ trợ bệnh nhân và gia đình họ. Việc đảm bảo cho người bệnh thoải mái và không còn cảm thấy đau đớn là một việc quan trọng.
Những bệnh nhân mắc ung thư giai đoạn cuối hay khả năng sống còn dưới 6 tháng có thể sẽ muốn xem xét về một loại chăm sóc giảm nhẹ gọi là trạm chăm sóc đặc biệt (Hospice). Trạm chăm sóc đặc biệt được thiết kế để cung cấp chất lượng cuộc sống tốt nhất có thể cho những người gần cuối đời. Bệnh nhân và gia đình được khuyến khích trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về các lựa chọn, bao gồm chăm sóc tại nhà, một trung tâm chăm sóc sức khỏe đặc biệt hoặc các địa điểm chăm sóc sức khỏe khác. Dịch vụ chăm sóc điều dưỡng và thiết bị đặc biệt có thể làm cho việc ở nhà trở thành một lựa chọn khả thi đối với nhiều gia đình. Tìm hiểu thêm về kế hoạch chăm sóc ung thư giai đoạn cuối.
Sau cái chết của một người thân yêu, nhiều người cần sự hỗ trợ để giúp họ đối phó với sự mất mát. Tìm hiểu thêm về đau buồn và mất mát.
0
0
