Danh sách các chủ đề
0
Ngày:
11/07/2022
Lượt xem:
193
Bài viết thứ 77/82 thuộc chủ đề “Ung thư vú”
Người dịch: Hoàng Thu Hà
Người hiệu đính: BS Nguyễn Văn Tùng (BV K3 Tân Triều)
Khi điều trị ung thư, bạn có thể cần tính đến việc liệu bạn muốn có con trong tương lai hay không, vì một số điều trị như hóa trị có thể ảnh hưởng tới khả năng có thai. Trong khi mối lo lắng chính của bạn chắc chắn là điều trị ung thư vú, nếu việc có đứa con của chính mình là quan trọng thì bạn có thể được đề nghị bảo tồn khả năng sinh sản trước khi bắt đầu điều trị ung thư vú.
Điều trị bảo tồn khả năng sinh sản là giúp phụ nữ mắc ung thư vú có cơ hội thụ thai cao hơn và có con trong tương lai. Một số phụ nữ bắt đầu điều trị ung thư biết chắc chắn họ muốn thử bảo tồn khả năng sinh sản. Những người khác thì lại không chắc chắn về bảo tồn khả năng sinh sản và lựa chọn nào là tốt nhất cho họ.
Nam giới được điều trị ung thư vú có thể muốn thảo luận các lựa chọn bảo tồn khả năng sinh sản.
Để hỗ trợ bạn đưa ra quyết định, bài viết này có các thông tin để giúp bạn:
Đưa ra quyết định về việc liệu có bảo tồn khả năng sinh sản hay không và bạn có thể cảm thấy việc chịu áp lực khi đưa ra quyết định nhanh có thể là khó khăn. Nói chuyện với ai đó về cảm giác của bạn có thể là hữu ích.
Một số lựa chọn được mô tả trong bài viết này không phù hợp cho tất cả phụ nữ và một số có thể không có ở mọi phòng khám hỗ trợ sinh sản.
Để hiểu điều trị ung thư vú ảnh hưởng thế nào tới khả năng sinh sản, thì hiểu biết một vài điều cơ bản về khả năng sinh sản của phụ nữ có thể là hữu ích.
Phụ nữ sinh ra đã có nhiều trứng ở hai buồng trứng. Khi đến tuổi dậy thì, số lượng trứng sẽ giảm và sẽ tiếp tục giảm khi tuổi càng lớn. Nói chung, chất lượng trứng cũng giảm khi phụ nữ lớn tuổi dần, điều này có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.
Ít nhất mỗi tháng buồng trứng rụng một trứng. Nếu trứng thụ tinh với tinh trùng thì phụ nữ sẽ có thai và trứng đã thụ tinh sẽ tự làm tổ trong tử cung. Nếu trứng không được thụ tinh thì bạn có kinh nguyệt.
Buồng trứng ngừng rụng trứng và hành kinh hàng tháng cũng dừng khi phụ nữ đạt đến mãn kinh. Trung bình, hầu hết phụ nữ đạt đến mãn kinh xung quanh tuổi 51, mặc dù nghiên cứu cho thấy phụ nữ có gen ung thư vú (BRCA) bị biến đổi sẽ mãn kinh sớm hơn.
Đồ thị dưới đây cho thấy khả năng sinh sản trung bình của phụ nữ giảm theo tuổi cho đến khi đạt đến mãn kinh. Tốc độ giảm khả năng sinh sản khác nhau ở mỗi người và sẽ phụ thuộc vào bạn được điều trị bằng phương pháp gì.
Một vài phương pháp điều trị ung thư vú có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản trong tương lai.
| Điều trị | Những điều có thể thay đổi | Những điều cần xem xét |
| Hóa trị | Có thể làm tổn thương buồng trứng, làm giảm số lượng và chất lượng trứng. Có thể làm kinh nguyệt dừng tạm thời hoặc vĩnh viễn. | Loại và liều của các thuốc được dùng, tuổi tác và khả năng sinh sản của bạn trước điều trị. |
| Liệu pháp nội tiết | Có thể làm kinh nguyệt trở nên không đều hoặc ngừng trong khi đang dùng thuốc. Hành kinh nói chung sẽ quay trở lại khi không dùng thuốc nội tiết nữa. Việc này có thể mất vài tháng. | Được khuyến nghị trong 5-10 năm. Bạn sẽ được khuyên không mang thai trong khi dùng liệu pháp nội tiết. |
| Cắt buồng trứng | Bạn sẽ không thể có thai trừ khi trứng hoặc phôi đã được đông lạnh trước khi cắt buồng trứng hoặc bạn chọn cách sử dụng trứng hoặc phôi được hiến tặng. |
Hóa trị là điều trị phá hủy các tế bào ung thư bằng cách dùng các thuốc chống ung thư. Thuốc hoạt động bằng cách can thiệp vào khả năng tế bào ung thư phân chia và phát triển. Hóa trị ảnh hưởng tới các tế bào trong toàn cơ thể và có thể làm tổn thương buồng trứng, đồng thời làm giảm số lượng và chất lượng trứng.
Nguy cơ bạn gặp vấn đề về sinh sản trong tương lai phụ thuộc vào loại thuốc sử dụng, liều đã dùng, tuổi của bạn và khả năng sinh sản của bạn trước khi điều trị ung thư.
Thuốc hóa trị ảnh hưởng nhiều nhất đến buồng trứng là một nhóm được gọi là “các tác nhân alkyl hóa”. Một trong những thuốc này (cyclophosphamide) được sử dụng phổ biến trong kết hợp với các thuốc hóa trị khác để điều trị ung thư vú.
Ảnh hưởng của một số thuốc hóa trị khác như là các taxane (docetaxel và paclitaxel) lên khả năng sinh sản chưa được nghiên cứu rộng rãi, nhưng bằng chứng gợi ý rằng các thuốc này cũng sẽ ảnh hưởng lên khả năng sinh sản.
Hóa trị cũng có thể làm bạn không có hành kinh, có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Nói chung bạn được điều trị khi càng trẻ, đặc biệt khi bạn dưới 35 tuổi, thì nhiều khả năng là hành kinh sẽ trở lại. Phụ nữ trên 35 tuổi rất có thể mất khả năng sinh sản sau hóa trị.
Có thể kinh nguyệt tạm thời dừng trong khi điều trị và kinh nguyệt trở lại sau khi kết thúc điều trị vài tháng hoặc đôi khi thậm chí vài năm.
Nếu kinh nguyệt trở lại sau hóa trị, mãn kinh rất có thể xảy ra sớm hơn (sớm hơn từ 5 tới 10 năm), nghĩa là bạn có thời gian ngắn hơn để có thể có thai.
Nếu hành kinh trở lại, thì cũng không có nghĩa là bạn sẽ có thể có thai nên quan trọng là nói chuyện với nhóm bác sĩ điều trị nếu bạn lo ngại.
Một số ung thư vú được kích thích phát triển bởi chất nội tiết estrogen, nghĩa là estrogen trong cơ thể bạn giúp các tế bào ung thư phát triển. Loại ung thư vú này được gọi là dương tính thụ thể nội tiết (ER+). Liệu pháp nội tiết chặn hoặc làm estrogen không ảnh hưởng của lên các tế bào ung thư vú. Liệu pháp nội tiết được sử dụng để làm giảm cơ hội ung thư quay trở lại.
Một số thuốc của liệu pháp nội tiết được dùng phổ biến cho phụ nữ tiền mãn kinh mắc ung thư vú là:
Ở hầu hết các phụ nữ tiền mãn kinh uống tamoxifen, buồng trứng tiếp tục hoạt động. Khi bạn bắt đầu uống tamoxifen, thuốc có thể kích thích rụng trứng làm cho khả năng có thai của bạn tăng lên. Tuy nhiên không khuyến nghị có thai trong khi uống tamoxifen.
Đối với một số phụ nữ, tiếp tục sử dụng tamoxifen có nghĩa là hành kinh trở nên kém đều hơn, ra kinh ít hơn hoặc hành kinh dừng không hoàn toàn. Nói chung kinh nguyệt của bạn sẽ bắt đầu lại một khi bạn ngừng uống tamoxifen, ngay cả khi bạn chưa trải qua mãn kinh tự nhiên trong khi uống thuốc. Tuy nhiên, có thể bạn cần 4 tới 5 tháng để kinh nguyệt đều đặn trở lại.
Goserelin làm buồng trứng ngừng sản sinh estrogen. Nó thường được kết hợp với các liệu pháp nội tiết khác được sử dụng để điều trị ung thư vú, như là tamoxifen hoặc các chất ức chế aromatase (thuốc nội tiết bậc 2).
Liệu pháp nội tiết thường kéo dài năm năm hoặc lâu hơn. Trong khi bạn đang điều trị nội tiết, bạn sẽ được khuyên không nên có thai do thuốc có thể gây hại cho thai nhi đang phát triển. Thậm chí nếu bạn không có hành kinh trong khi bạn đang uống thuốc nội tiết thì bạn vẫn có thể có thai.
Do khoảng thời gian dài uống thuốc, các tác dụng phụ có thể che dấu các dấu hiệu của mãn kinh tự nhiên. Có thể là chỉ đến khi hoàn thành liệu pháp nội tiết thì bạn mới nhận biết được mình đang bắt đầu mãn kinh hoặc đã mãn kinh.
Nếu bạn muốn có con và bạn đang ở lứa tuổi 30 hoặc đầu 40, uống thuốc nội tiết trong năm năm hoặc lâu hơn có thể là vấn đề mà bạn muốn thảo luận với bác sĩ. Một nghiên cứu quốc tế được gọi là POSITIVE (Pregnancy Outcome và Safety of Interrupting Therapy for Women with Endocrine Responsive Breast Cancer) đang xem xét tính an toàn của việc ngắt quãng liệu pháp nội tiết để cố gắng có thai.
Một số phụ nữ cắt bỏ buồng trứng như là một phần của điều trị ung thư vú, hoặc như là điều trị giảm nguy cơ nếu họ có gen đột biến như là BRCA1 hoặc BRCA2 (có thể gây cả ung thư vú và ung thư buồng trứng). Nếu bạn có phẫu thuật này thì bạn không thể có thai được (trừ khi trứng hoặc phôi đã được đông lạnh trước khi phẫu thuật), nhưng có thể xem xét việc để dành trứng hoặc phôi trong tương lai
Một số điều trị ung thư vú có thể ảnh hưởng tới khả năng có thai trong tương lai.
Điều quan trọng là thảo luận các lo ngại về khả năng sinh sản với nhóm bác sĩ điều trị trước khi bạn bắt đầu điều trị ung thư vú.
Dưới đây là một số câu hỏi bạn muốn hỏi nhóm bác sĩ điều trị:
Nhóm bác sĩ điều trị cần gửi bạn tới chuyên gia hỗ trợ sinh sản để thảo luận lựa chọn bảo tồn khả năng sinh sản cho bạn. Việc này cần thực hiện càng sớm càng tốt sau chẩn đoán để không trì hoãn điều trị cho bạn.
Hãy có thời gian để nghĩ các câu hỏi bạn muốn hỏi trước buổi hẹn với chuyên gia hỗ trợ sinh sản. Nếu bạn có chồng/người yêu, thì để họ tham dự vào cuộc thảo luận này. Điều quan trọng là đưa ra quyết định đúng cho bạn.
Dưới đây là một số câu hỏi bạn có thể hỏi chuyên gia hỗ trợ sinh sản:
Nếu bạn muốn gặp chuyên gia hỗ trợ sinh sản mà việc này không được đưa ra thì hỏi bác sĩ điều trị hoặc điều dưỡng chăm sóc vú càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán để giảm trì hoãn điều trị. Bạn có thể yêu cầu được gửi tới phòng khám hỗ trợ sinh sản có kinh nghiệm trong giúp đỡ phụ nữ điều trị ung thư.
Hiện có nhiều lựa chọn có thể bảo tồn khả năng sinh sản của bạn và làm tăng khả năng bạn có con trong tương lai.
Các lựa chọn gồm:
Nếu bạn muốn thảo luận cách thức bảo tồn khả năng sinh sản của bạn, hãy nói chuyện với bác sĩ nội ung thư và chuyên gia hỗ trợ sinh sản trước khi bắt đầu điều trị ung thư vú.
Trước khi bắt đầu điều trị ung thư vú, bạn sẽ cần quyết định liệu bạn có muốn bảo tồn khả năng sinh sản hay không. Bạn có thể cân nhắc bạn muốn điều gì và điều gì làm bạn lo lắng về mỗi lựa chọn. Không phải tất cả phụ nữ trẻ được điều trị ung thư vú đều sẽ có các vấn đề sinh sản trong tương lai.
Một số phụ nữ biết rất rõ ràng họ muốn cái gì, trong khi những người khác thấy đây là thời gian khó khăn để đưa ra quyết định. Tôn giáo và đức tin của bạn cũng có thể ảnh hưởng tới cảm giác của bạn về bảo tồn khả năng sinh sản. Điều quan trọng là chọn cái gì đúng cho bạn.
Nói chuyện với chuyên gia hỗ trợ sinh sản và tìm ra lựa chọn có thể giúp bạn đi tới quyết định. Nó cũng có thể giúp bạn nói điều này mạch lạc với chồng/người yêu (nếu bạn có), nhóm bác sĩ điều trị ung thư vú, gia đình và bạn bè. Bạn cũng nên được hỗ trợ tư vấn tại trung tâm hỗ trợ sinh sản.
Một vài phụ nữ xem xét việc không hóa trị do họ lo ngại về khả năng sinh sản của họ. Hãy nói chuyện với chuyên gia tư vấn về lợi ích của hóa trị hoặc ảnh hưởng mà các kết hợp hóa trị khác nhau có thể có lên khả năng sinh sản của bạn.
Bạn có thể muốn hỏi chuyên gia hỗ trợ sinh sản nguy cơ với mỗi lựa chọn bảo tồn khả năng sinh sản là gì? Nhiều trẻ em được sinh ra từ phôi đông lạnh và dường như chúng không có bất kỳ rủi ro sức khỏe nào. Chúng tôi chưa biết liệu có bất kỳ nguy cơ nào với đông lạnh trứng và mô buồng trứng do đây là các kỹ thuật khá mới, nhưng các chuyên gia hỗ trợ sinh sản tin rằng nguy cơ là rất nhỏ.
*Nghiên cứu đang ở giai đoạn sớm
** Nghiên cứu đang tiến hành xem xét tính hiệu quả
** Có thể dùng ức chế buồng trứng trong khi hóa trị
Một số phụ nữ trẻ không muốn có con hoặc chọn bắt đầu điều trị ung thư vú và chờ khả năng sinh sản quay trở lại sau khi điều trị xong. Các phụ nữ rất trẻ muốn duy trì khả năng sinh sản sau điều trị ung thư vú có thể muốn thảo luận lựa chọn này với nhóm bác sĩ điều trị. Chuyên gia hỗ trợ sinh sản có thể cho bạn làm một số xét nghiệm máu (hoocmon ức chế Mullerian – AMH) và siêu âm để đánh giá khả năng sinh sản của bạn trước khi điều trị ung thư vú bắt đầu. Họ cũng có thể theo dõi khả năng sinh sản của bạn sau điều trị.
Việc bảo tồn buồng trứng có thể gồm kích thích buồng trứng để tăng thêm sản sinh trứng và giúp trứng trưởng thành. Kỹ thuật này được gọi là kích thích buồng trứng. Lấy thêm được nhiều trứng sẽ làm tăng cơ hội có thai trong tương lai.
Kích thích buồng trứng thi thoảng có thể trì hoãn hóa trị trong thời gian ngắn. Tuy nhiên các thực hành hỗ trợ sinh sản mới cho thấy rằng có thể bắt đầu bảo tồn buồng trứng vào bất cứ lúc nào trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ (được gọi là ‘bắt đầu ngẫu nhiên’), và hóa trị vẫn cứ tiếp tục theo kế hoạch hoặc chỉ cần trì hoãn tối thiểu.
Bạn sẽ cần tiêm hàng ngày các chất nội tiết trong khoảng 10-12 ngày để làm buồng trứng của bạn sản sinh thêm nhiều trứng hơn bình thường.
Việc tiêm các chất nội tiết làm tăng lượng estrogen trong cơ thể. Một số phụ nữ lo lắng về ảnh hưởng có thể lên ung thư vú. Các nghiên cứu ban đầu đã cho thấy rằng kích thích buồng trứng dường như không ảnh hưởng lên sự phát triển của tế bào ung thư vú, nhưng cần nghiên cứu thêm trước khi có thể chứng minh được điều này.
Sử dụng các thuốc điều trị ung thư vú như là letrozole và tamoxifen cùng với tiêm các chất nội tiết làm tăng số lượng trứng được sản sinh ra và làm giảm mức nội tiết trong cơ thể trong khi điều trị hỗ trợ sinh sản.
Bạn có thể được siêu âm đầu dò âm đạo để kiểm tra buồng trứng của bạn và làm xét nghiệm máu. Chừng 34-38 giờ trước khi trứng đến lúc được lấy ra bạn sẽ được tiêm mũi nội tiết cuối cùng để giúp trứng trưởng thành.
Khi trứng đã sẵn sàng sẽ được thu gom thông qua một kim mảnh đi qua thành âm đạo tới buồng trứng. Thủ thuật này được thực hiện dưới gây tê hoặc gây mê toàn thân.
Một khi giai đoạn kích thích buồng trứng kết thúc và nếu thành công thì trứng hoặc phôi của bạn (trứng đã được thụ tinh với tinh trùng) có thể được đông lạnh.
Không phải tất cả các quy trình đông lạnh được mô tả dưới đây hiện có ở mọi phòng khám hỗ trợ sinh sản, và tỷ lệ thành công có thể thay đổi.
Không một phương pháp bảo tồn buồng trứng nào có thể đảm bảo bạn sẽ có thai và có con sau điều trị ung thư vú. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu về các phương pháp bảo tồn khả năng sinh sản đang được thực hiện, và dẫn tới nhiều cải thiện trong các quy trình hiện có.
Nếu bạn chưa có chồng/người yêu và không muốn dùng tinh trùng hiến tặng thì bạn có thể đông lạnh trứng của bạn.
Trứng đông lạnh có thể bảo quản trong 10 năm hoặc hơn. Sau đó trứng có thể được rã đông và được thụ tinh với tinh trùng của chồng/người yêu hoặc của người hiến tặng trước khi được cấy vào tử cung khi bạn muốn có thai.
Đây là thủ thuật rất tinh xảo do trứng dễ bị hỏng trong quá trình đông lạnh và rã đông. Một phương pháp đông lạnh được gọi là thủy tinh hóa dẫn đến ít trứng bị hỏng hơn nhưng không phải tất cả các phòng khám hỗ trợ sinh sản hiện có kỹ thuật này.
Mặc dầu đông lạnh trứng đang ngày càng thành công hơn, tỷ lệ thành công hiện giờ là thấp hơn tỷ lệ thành công khi sử dụng phôi đông lạnh.
IVF gồm lấy trứng ra khỏi buồng trứng của phụ nữ và trứng được thụ tinh bằng tinh trùng trong phòng thí nghiệm để tạo nên phôi.
Phôi tiếp tục lớn lên trong phòng thí nghiệm trong một tới sáu ngày trước khi được đông lạnh để sử dụng sau này. Phôi có thể được đông lạnh và bảo quản trong 10 năm hoặc lâu hơn trước khi được cấy vào tử cung.
Một khi phôi được tạo ra bằng cách dùng trứng của bạn và tinh trùng của chồng/người yêu thì phôi về mặt pháp lý thuộc về cả hai. Cả hai sẽ cần có sự đồng thuận bảo quản và sử dụng bất kỳ phôi nào. Nếu bạn chia tay trong tương lai và chồng/người yêu của bạn rút lại sự đồng thuận thì bạn sẽ không thể dùng phôi được nữa và phôi sẽ bị hủy đi. Một số phụ nữ đang trong mối quan hệ chọn bảo quản trứng cũng như cả phôi để có lựa chọn cho tương lai.
Trong một số trường hợp trứng không thụ tinh được do những lý do không biết, dẫn đến không có phôi. Bơm tinh trùng vào trứng (ICSI) đôi khi có thể được đề xuất.
Nếu bạn độc thân hoặc có mối quan hệ đồng giới thì bạn có thể chọn sử dụng tinh trùng hiến tặng. Tuy nhiên tìm được người hiến phù hợp có thể không dễ dàng. Nhân viên tại khoa hỗ trợ sinh sản có thể thảo luận thêm điều này với bạn.
Tỷ lệ thành công của IVF có dùng phôi đông lạnh đã và đang tăng lên và nó vẫn là cách thức bảo tồn khả năng sinh sản có hiệu quả nhất.
Các giai đoạn này là các bước tại phóng khám hỗ trợ sinh sản nếu bạn chọn đông lạnh trứng hoặc phôi. Các kỹ thuật này có thể thay đổi theo từng trường hợp và phương thức tiếp cận của đơn vị hỗ trợ sinh sản địa phương.
Bước 1: Dừng chu kỳ kinh nguyệt
Nhiều đơn vị hỗ trợ sinh sản sử dụng “sự bắt đầu ngẫu nhiên” nghĩa là điều trị sinh sản có thể bắt đầu tại bất cứ thời điểm nào trong chu kỳ kinh nguyệt. Bạn có thể được cho dùng một đợt ngắn thuốc để tạm thời dừng chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên, để trứng có thể được lấy ra trong khung thời gian mà chuyên gia hỗ trợ sinh sản yêu cầu.
Bước 2: Làm tăng thêm số lượng trứng
Một khi chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên được dừng lại, bạn sẽ được dùng chất nội tiết sinh sản được gọi là chất nội tiết kích thích nang trứng (FSH). Đây là mũi tiêm hàng ngày bạn tự tiêm, thường là trong 10-12 ngày. Bạn sẽ được hẹn với điều dưỡng là người sẽ thảo luận cách thức để bạn tự tiêm.
FSH làm tăng số lượng trứng mà buồng trứng của bạn sinh ra trong một tháng. Điều đó có nghĩa là nhiều trứng hơn có thể được lấy ra và được thụ thai. Bạn cũng rất có thể được nhận thuốc ung thư vú letrozoel hoặc tamoxifen để làm giảm mức estrogen trong cơ thể bạn.
Bước 3: Tiến trình kiểm tra
Bạn sẽ được siêu âm qua đường âm đạo để kiểm tra buồng trứng của bạn, và đôi khi được xét nghiệm máu. Chừng 34-38 giờ trước khi trứng đến lúc lấy ra, bạn sẽ được tiêm mũi nội tiết cuối cùng giúp trứng trưởng thành.
Bước 4: Chọc hút trứng
Bạn sẽ được gây tê hoặc gây mê toàn thân và trứng của bạn sẽ được lấy ra bằng cách sử dụng một cây kim luồn qua âm đạo và đi vào mỗi buồng trứng dưới hướng dẫn siêu âm. Việc này mất chừng 15-20 phút và một số phụ nữ bị chuột rút sau thủ thuật này. Nếu bạn muốn thì trứng sau đó sẽ được đông lạnh.
Bước 5: Thụ tinh cho trứng (nếu bạn muốn đông lạnh phôi)
Trứng đã lấy ra được trộn với tinh trùng của chồng/người yêu hoặc của người hiến tặng trong phòng thí nghiệm. Trứng đã thụ tinh (phôi) tiếp tục phát triển trong phòng thí nghiệm trong một tới sáu ngày trước khi được đông lạnh.
Kỹ thuật này đang trong giai đoạn nghiên cứu ban đầu và mới chỉ áp dụng ở một số trung tâm. Nó có thể phù hợp nếu bạn không có thời gian để đông lạnh trứng hoặc phôi.
Mô buồng trứng có rất nhiều trứng chưa trưởng thành được lấy ra và đông lạnh. Sau điều trị ung thư, mô có thể được rã đông và được cấy lại vào buồng trứng để bắt đầu thực hiện chức năng và cho phép có thai tự nhiên, hoặc cấy vào vị trí khác trong cơ thể để có thể thực hiện quá trình IVF.
Đông lạnh mô buồng trứng bao gồm phẫu thuật và có thể thực hiện như là một ca mổ trong ngày. Phẫu thuật phải được thực hiện trước khi điều trị hóa chất. Yêu cầu có lần phẫu thuật nữa trong tương lai để cấy lại mô vào.
Đông lạnh mô buồng trứng không phải là lựa chọn cho phụ nữ có nguy cơ cao phát triển ung thư buồng trứng là những người mang gen BRCA1 hoặc BRCA2 bị đột biến.
Từ trước tới nay tương đối ít em bé trên thế giới được sinh ra bằng kỹ thuật này.
Cảm thấy có chút lo lắng trước lần đầu tiên đến phòng khám hỗ trợ sinh sản là điều tự nhiên. Nếu bạn có chồng/người yêu, thì nói họ đi cùng bạn. Bạn sẽ có cơ hội hỏi nhiều câu hỏi và sẽ được đề nghị có tư vấn chuyên sâu. Bạn có thể thảo luận các lựa chọn bảo tồn khả năng sinh sản, thành công của bất kỳ điều trị hỗ trợ sinh sản nào, thủ thuật gồm những gì và nguy cơ.
Nếu bạn đang uống thuốc tránh thai thì bạn sẽ được yêu cầu dừng uống thuốc. Tuy nhiên điều quan trọng là sử dụng biện pháp tránh thai.
Nếu bạn quyết định thực hiện bảo tồn khả năng sinh sản, bạn sẽ cần làm vài xét nghiệm, gồm các xét nghiệm máu để thử HIV và viêm gan.
Đôi khi sẽ thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ chất nội tiết gọi là AMH, bạn cũng có thể được làm siêu âm đầu dò âm đạo. Các xét nghiệm này có thể kiểm tra khả năng sinh sản hiện thời của bạn.
Các kết quả xét nghiệm sẽ giúp nhóm hỗ trợ sinh sản quyết định xem bạn có thể được điều trị hỗ trợ sinh sản được không.
Nếu bạn muốn đông lạnh phôi, thì chồng/người yêu cũng sẽ cần xét nghiệm máu và lấy mẫu tinh trùng.
Trước khi bắt đầu bất kỳ điều trị hỗ trợ sinh sản nào, bạn (và chồng/người yêu) sẽ cần hoàn thành nhiều bản đồng thuận. Bạn sẽ phải tuyên bố trứng hoặc phôi được xử lý thế nào nếu bạn hoặc chồng/người yêu của bạn bị chết hoặc mất khả năng đưa ra quyết định riêng của bạn.
Một vài nghiên cứu đã cho thấy rằng ức chế buồng trứng có thể bảo vệ buồng trứng trong khi hóa trị do nó tạm thời ‘đóng’ buồng trứng (nghĩa là không có hành kinh nữa). Ức chế buồng trứng gồm tiêm hàng tháng thuốc như là Goserelin (Zoladex). Bắt đầu tiêm trước khi hóa trị và tiếp tục tiêm trong suốt điều trị hóa trị.
Hành kinh sẽ bắt đầu lại trong vòng ba tới sáu tháng sau khi dừng điều trị nội tiết, trừ khi bạn mãn kinh tự nhiên trong khi điều trị. Tuy nhiên, thậm chí nếu hành kinh quay trở lại thì điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn đã bảo tồn được khả năng sinh sản của mình.
Tính hiệu quả của ức chế buồng trứng để bảo tồn khả năng sinh sản vẫn còn đang tranh cãi và không thể thay thế các phương pháp bảo tồn khả năng sinh sản khác như là đông lạnh trứng và phôi. Cần nhiều nghiên cứu nữa để thiết lập vai trò của ức chế buồng trứng trong khi hóa trị để bảo tồn khả năng sinh sản.
Những phụ nữ được khuyên tránh thai trong khi đang điều trị ung thư vú do điều trị có thể gây hại cho thai nhi tại giai đoạn phát triển sớm. Điều này có nghĩa rằng nếu bạn có quan hệ tình dục với nam giới, thì bác sĩ khuyên bạn dùng biện pháp tránh thai không dùng nội tiết, như là bao cao su, bao cao su cho nữ (Femidom) hoặc màng ngăn âm đạo.
Cũng có thể dùng vòng tránh thai (IUD hoặc dụng cụ đặt tử cung). Hãy hỏi nhóm bác sĩ điều trị do không phải tất cả các loại đều phù hợp cho phụ nữ mắc ung thư vú. Không khuyên dùng viên thuốc tránh thai sau chẩn đoán ung thư vú do nó chứa chất nội tiết.
Tuy nhiên, có thể dùng viên thuốc tránh thai khẩn cấp trong trường hợp khẩn cấp do nó là liều duy nhất chất nội tiết và ít khả năng ảnh hưởng tới ung thư vú.
Bạn nên sử dụng phương pháp tránh thai đáng tin cậy trong khi điều trị. Sau điều trị quyết định tránh thai sẽ phụ thuộc vào việc bạn cảm thấy thế nào về có thai.
Khó mà dự đoán chính xác điều trị ung thư vú sẽ ảnh hưởng thế nào lên khả năng sinh sản của bạn. Nói chung, bạn nên cho là bạn vẫn có thể có thai trừ khi bạn không có hành kinh ít nhất một năm sau khi hoàn thành điều trị nếu bạn 40 tuổi hoặc hơn, hoặc hai năm nếu bạn dưới 40 tuổi. Tuy nhiên, đây là chỉ dẫn chung và thay đổi cho mỗi người.
Thậm chí nếu hành kinh chưa bắt đầu trở lại thì bạn vẫn có thể có trứng và có thể thụ thai. Tuy nhiên nếu hành kinh đã quay trở lại thì điều đó không nhất thiết có nghĩa rằng khả năng sinh sản của bạn không bị ảnh hưởng.
Nhiều phụ nữ có thai tự nhiên sau khi kết thúc điều trị ung thư vú, nhưng nếu bạn lo lắng về khả năng sinh sản của mình thì hãy yêu cầu được gửi tới phòng khám hỗ trợ sinh sản.
Sau khi kết thúc điều trị, không có cách thức nào hoàn toàn tin cậy để kiểm tra điều trị đã ảnh hưởng như thế nào lên khả năng sinh sản của bạn.
Bạn không thể thấy ngay lập tức sau khi kết thúc điều trị là bạn vẫn có khả năng thụ thai. Đôi khi bạn có thể phải chờ ba tới sáu tháng sau khi hóa trị kết thúc trước khi có thể xét nghiệm nồng độ chất nội tiết.
Để kiểm tra chức năng buồng trứng của bạn, chuyên gia sĩ hỗ trợ sinh sản sẽ hỏi về chu kỳ kinh nguyệt của bạn, hành kinh đã bắt đầu trở lại chưa và liệu bạn có bất kỳ triệu chứng mãn kinh không. Có thể thực hiện một loạt xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ chất nội tiết được gọi là FSH. Các kết quả xét nghiệm có thể cho thấy bạn đã trải qua mãn kinh hay chưa. Đôi khi một xét nghiệm máu cũng sẽ được thực hiện để kiểm tra nồng độ chất nội tiết gọi là AMH do xét nghiệm này có thể cho thêm thông tin chính xác hơn về hoạt động của buồng trứng. Cũng có thể thực hiện siêu âm buồng trứng ở một số phòng khám hỗ trợ sinh sản.
Nếu bạn đang uống tamoxifen, có thể xét nghiệm nồng độ chất nội tiết. Tuy nhiên chuyên gia hỗ trợ sinh sản có thể khuyến nghị bạn dừng uống tamoxifen trong một vài tuần trước khi xét nghiệm nội tiết do có lo ngại rằng tamoxifen có thể làm cho kết quả kém tin cậy.
Thậm chí khi khả năng sinh sản trở lại sau hóa trị, mãn kinh có khả năng xảy ra sớm hơn. Phụ nữ được hóa trị thường được gửi tới phòng khám hỗ trợ sinh sản sau sáu tháng cố gắng có thai tự nhiên không thành công do có thể đã mãn kinh sớm. Một số phụ nữ cố gắng có thai sử dụng KIT dự đoán rụng trứng được bán ở hiệu thuốc để tìm ra khi nào họ rụng trứng. Nếu bạn có kinh nguyệt thì đây có thể là cách nhanh để kiểm tra bạn có thể rụng trứng và khi nào bạn rụng trứng.
Đối với nhiều phụ nữ, quyết định cố gắng thụ thai sau chẩn đoán ung thư vú là khó khăn.
Nếu bạn có thể có thai và có em bé sau điều trị ung thư vú, không có bằng chứng rằng nguy cơ ung thư quay trở lại tăng lên. Cũng không có bằng chứng có bất kỳ nguy cơ sức khỏe nào đối với trẻ em sinh ra sau điều trị ung thư vú.
Nhiều chuyên gia khuyên phụ nữ chờ ít nhất hai năm trước khi thụ thai, là do khả năng ung thư quay trở lại có thể giảm đi theo thời gian, và bạn có thể có nguy cơ lớn nhất trong hai năm đầu sau chẩn đoán.
Chờ đợi thời gian dài này có lẽ không thích hợp cho mọi phụ nữ. Nếu bạn nghĩ về việc thụ thai trước giai đoạn 2 năm thì hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ có thể giúp bạn có lựa chọn sáng suốt. Bạn có thể muốn thảo luận nguy cơ bệnh tái phát cũng như các yếu tố có liên quan khác, gồm cả tuổi và bạn đã được điều trị những gì và bất kỳ điều gì đang diễn ra.
Nếu bạn được uống thuốc nội tiết, thường uống trong 5 tới 10 năm, lúc đó bạn có thể đối mặt với mãn kinh tự nhiên. Do vậy một số phụ nữ chọn ngừng điều trị nội tiết nếu họ cố gắng thụ thai.
Một số phụ nữ bắt đầu uống thuốc nội tiết trở lại sau khi sinh em bé nếu họ có thể thụ thai. Nếu uống thuốc nội tiết dài ngày làm bạn lo ngại thì hãy nói chuyện với bác sĩ để bác sĩ có thể tư vấn thêm cho bạn. Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai sau khi kết thúc điều trị nội tiết thì tốt nhất là chờ ít nhất 2 tháng để thuốc đi ra hết khỏi cơ thể bạn.
Phụ nữ không được khuyến nghị có thai trong khi điều trị hóa trị.
Liệu pháp trúng đích trastuzumab (Herceptin) thông thường được điều trị trong một năm và được cho là không ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Tuy nhiên bạn nên tránh có thai trong khi điều trị bằng Trastuzumab và trong ít nhất bảy tháng sau điều trị kết thúc, do khả năng gây hại tới thai nhi đang phát triển.
Nếu buồng trứng của bạn bị tổn thương bởi điều trị ung thư vú, thì bạn có thể có thai bằng cách sử dụng trứng được hiến tặng. Trứng được thụ tinh với tinh trùng từ chồng/người yêu hoặc người hiến tặng và phôi được chuyển vào tử cung của người hy vọng có thai.
Thủ thuật bao gồm dùng thuốc nội tiết trong chừng 2 tuần để chuẩn bị cho tử cung nhận phôi. Thuốc thường được dùng tiếp tới 12 tuần nếu có thai. Có lo ngại rằng các thuốc nội tiết có thể kích thích ung thư vú phát triển, mặc dầu không có nghiên cứu chứng minh gia tăng nguy cơ ung thư vú sau thủ thuật này.
Nếu bạn có con bằng cách dùng trứng, tinh trùng hoặc phôi được hiến tặng thì bất kỳ đứa trẻ nào cũng sẽ có quyền tiếp cận tới thông tin nhận dạng người hiến tặng khi chúng đủ 18 tuổi.
Một số phụ nữ đã được điều trị ung thư vú sẽ đối mặt với khả năng vô sinh vĩnh viễn. Việc này có thể làm bạn rất đau khổ và khó chấp nhận, đặc biệt là nếu nó đến vào lúc bạn đang có kế hoạch bắt đầu có gia đình hoặc trước khi bạn kết thúc cuộc sống gia đình. Nó có thể thay đổi cảm giác về bản thân bạn là phụ nữ và bạn có thể cảm giác đau buồn nặng nề mà ung thư gây cho bạn.
Nếu bạn ở trong trường hợp này, bạn có thể thấy nói chuyện với chuyên gia tư vấn sinh sản là hữu ích.
Bạn có thể nhờ người mang thai hộ.
Mang thai hộ là có một phụ nữ khác mang thai hộ bạn. Đây có thể là lựa chọn cho phụ nữ không muốn có khoảng dừng trong điều trị nội tiết để có thai do họ có nguy cơ cao ung thư vú quay trở lại. Mang thai hộ có thể dùng trứng của chính bạn hoặc trứng hoặc phôi hiến tặng.
Một số phụ nữ chọn nhận con nuôi.
Một số phụ nữ chọn không điều trị hỗ trợ sinh sản, mang thai hộ hoặc nuôi con nuôi và tiếp tục hưởng thụ cuộc sống mà không làm mẹ.
0
0
