Lipid với bệnh tiểu đường

Biên dịch: Trần Thị Dung

Hiệu đính: BS. Lương Thị Cẩm Nhung

Tổng quan

• Bệnh tiểu đường là một tình trạng mãn tính ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Nó được đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao, do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng nó một cách hiệu quả.
• Bên cạnh đó, lipid là một loại phân tử thiết yếu cho các quá trình sinh học khác nhau, bao gồm: dự trữ năng lượng, cấu trúc màng tế bào, cách nhiệt và là dung môi hòa tan nhiều chất.

Do đó, sự mất cân bằng lipid trong cơ thể cũng có thể góp phần vào sự phát triển của các bệnh khác nhau, trong đó có bệnh tiểu đường.

Ảnh hưởng của lipid với bệnh tiểu đường

• Sự đề kháng insulin

Tình trạng đề kháng insulin là yếu tố chính trong sự phát triển của bệnh tiểu đường loại 2, đây là dạng bệnh tiểu đường phổ biến nhất.

Sự đề kháng insulin không phải là nguyên nhân của bệnh tiểu đường loại 1. Tuy nhiên, người mắc bệnh tiểu đường loại 1 có sự đề kháng insulin. Do đó, cần liều lượng insulin cao hơn để giữ lượng đường trong máu đạt mục tiêu điều trị so với bệnh nhân tiểu đường loại 1 không có đề kháng insulin.

Insulin là một loại hormone do tuyến tụy sản xuất, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho sự hấp thu glucose từ máu vào tế bào. Tuy nhiên, với tình trạng đề kháng insulin, các tế bào trở nên kém nhạy cảm hơn với tác dụng của insulin, dẫn đến tăng lượng đường trong máu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hàm lượng lipid cao, đặc biệt là axit béo và chất béo trung tính (triglyceride), có thể góp phần gây ra tình trạng này bằng cách can thiệp vào con đường truyền tín hiệu insulin.

Ngoài ra, lipid cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Sự gia tăng axit béo tự do có thể dẫn đến quá trình chết theo chương trình của các tế bào này, làm giảm sản xuất insulin và góp phần vào sự phát triển của bệnh tiểu đường.

• Biến chứng tiểu đường

Chỉ số lipid máu cao cũng có liên quan đến các biến chứng khác của bệnh tiểu đường, chẳng hạn như bệnh tim mạch. Bệnh nhân mắc tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn thông thường. Đồng thời, mức cholesterol xấu trong máu cao, cụ thể là cholesterol LDL và triglyceride, là nguyên nhân chính gây ra nguy cơ này.

Như vậy, lipid đóng vai trò phức tạp trong sự phát triển của bệnh tiểu đường bằng cách góp phần tăng tình trạng đề  kháng insulin, ảnh hưởng đến sản xuất insulin và làm tăng nguy cơ biến chứng liên quan. Duy trì mức lipid cân bằng trong cơ thể là rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và cải thiện sức khỏe tổng thể. Điều này có thể đạt được thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và dùng thuốc nếu cần thiết.

Tài liệu tham khảo

1. https://www.mdpi.com/1422-0067/21/15/5505
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8740746/
3. https://diabetes.org/healthy-living/medication-treatments/insulin-resistance