Bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính (CML) là bệnh lý ác tính hệ tạo máu, đặc trưng bởi sự tăng sinh các tế bào dòng bạch cầu hạt đã biệt hóa, hậu quả là số lượng bạch cầu tăng cao ở máu ngoại vi với đủ các giai đoạn từ non, trung gian đến trưởng thành. Điều trị bệnh bạch cầu mạn dòng tủy bằng thuốc nhắm đích giúp ức chế thần kinh, đây là một cuộc cách mạng trong điều trị bệnh bạch cầu mạn dòng tủy
Điều trị bệnh bạch cầu mạn dòng tủy giúp bệnh nhân có thể kéo dài thời gian sống, hạn chế tiến triển của bệnh, hạn chế xuất hiện những tác dụng phụ xuất hiện trong quá trình điều trị và tăng mức đáp ứng sinh học phân tử sâu, tiến tới việc ngưng thuốc khi không điều trị
Bệnh nhân bị bệnh bạch cầu mạn dòng tủy cần thực hiện các xét nghiệm theo dõi:
Huyết đồ, sinh hóa: 1 tuần/ lần – 2 tuần/ lần – 1 tháng/1 lần
Xét nghiệm RT-PCR hay RQ-PCR: Đánh giá mức độ tồn dư của tổ hợp gen BCR/ABL
Xét nghiệm: Đột biến kháng thuốc
Bất kỳ quá trình điều trị nào cũng cần có các yếu tố hỗ trợ, điều này phần nào quyết định sự thành công và mức đáp ứng đối với kết quả điều trị. Một số yếu tố quyết định thành công trong điều trị bệnh CML bao gồm:
Chẩn đoán chính xác bệnh (có phải bị bệnh hay không), giai đoạn bệnh, xác định các yếu tố nguy cơ và tiên lượng bệnh (tốt hay xấu)
Tuân thủ điều trị
Theo dõi đáp ứng và điều chỉnh hướng điều trị kịp thời
Hỗ trợ từ gia đình, xã hội, thầy thuốc, bảo hiểm y tế và các tổ chức quốc tế
Tinh thần lạc quan, lối sống lành mạnh, tích cực
Trong đó, tuân thủ phác đồ và quy trình điều trị là yếu tố quyết định quan trọng nhất. Tuân thủ điều trị giúp cơ thể đáp ứng được huyết học hoàn toàn và sinh học phân tử, tiến đến việc ngưng thuốc điều trị khi đã đạt được kết quả mong muốn. Tuân thủ quy trình từ bác sĩ cũng giúp người bệnh thu được hiệu quả tối ưu, tránh bị kháng thuốc và có cuộc sống gần như bình thường. Do vậy, người bệnh cần tái khám đúng hẹn, xét nghiệm đúng lịch và không được tự ý chỉnh liều hoặc ngưng thuốc
Cách sử dụng các loại thuốc TKI
Cách sử dụng các loại thuốc TKI
Với Imatinib: Khuyến cáo rằng Imatinib nên được uống sau bữa ăn và một ly nước lớn, vì đôi khi có liên quan đến kích ứng đường tiêu hóa. Bệnh nhân nên tránh dùng Imatinib với bưởi
Với Nilotinib: Không dùng Nilotinib với thức ăn vì thức ăn có thể ảnh hưởng đến nồng độ Nilotinib, dẫn đến tác dụng phụ nghiêm trọng như kéo dài QT. Tránh dùng Nilotinib với bưởi và nên dùng Nilotinib ít nhất 2 giờ sau ăn và sau đó đợi 1 giờ trước khi ăn tiếp. Nilotinib không nên được sử dụng ở những bệnh nhân hạ Calci huyết, hạ Kali máu và hội chứng QTc kéo dài .
Một số tác dụng phụ thường gặp với thuốc TKI
Imatinib: Phù/ ứ dịch, đau hơn, giảm phosphat máu (TDP tiêu hóa như tiêu chảy, nôn)
Dasatinib: Tràn dịch màng phổi/ màng tim. Nguy cơ xuất huyết, tăng áp động mạch phổi
Nilotinib: Tăng Enzyme tụy, tăng billirubin máu gián tiếp, tăng đường huyết, QT kéo dài, biến chứng tim mạch
Ponatinib: Tăng enzyme tụy, tăng huyết áp, độc tính da, biến cố tắc mạch.
Trong quá trình điều trị, bạn cần báo ngay cho bác sĩ điều trị biết nếu xuất hiện các dấu hiệu – triệu chứng bất thường khi sử dụng thuốc để có phương hướng điều chỉnh hoặc xử lý kịp thời.
Một số lưu ý bệnh nhân bạch cầu mạn dòng tủy cần biết:
Một số lưu ý cho bệnh nhân bệnh bạch cầu mạn dòng tủy
Người bệnh cần biết bệnh của mình đang ở giai đoạn nào, bác sĩ sẽ chẩn đoán và chia sẻ cho bạn
Liệu trình điều trị bắt đầu ra sao và theo dõi như thế nào
Khả năng thích nghi với tình hình điều trị bệnh
Dù có nhiều bước tiến trong điều trị bệnh CM; nhưng vẫn có thất bại => tuân thủ điều trị
Hãy nhớ rằng, mỗi bệnh nhân là một cá thể. Việc điều trị sẽ ảnh hưởng bởi tính cách, đặc điểm, kinh nghiệm sống, văn hóa gia đình, các mối quan hệ và nhận thức về bệnh của chính bệnh nhân. Việc điều trị CML là một quá trình lâu dài, người bệnh cần điều chỉnh những thay đổi trong hành vi, quan điểm và phong cách sống, dẫn đến việc chấp nhận một “bình thường mới”.
