Quản lý và điều trị đau xương khi ung thư phổi không tế bào nhỏ di căn

Khi ung thư phổi không tế bào nhỏ di căn, xương là một trong những cơ quan hay gặp. Triệu chứng đau thường rất hay xảy ra, tuy nhiên bạn đừng lo lắng vì sẽ có rất nhiều phương pháp điều trị có thể làm giảm và làm chậm tiến triển của bệnh.

Tại sao lại đau?

Các tế bào ung thư giải phóng các chất phá hủy xương, làm xương bị yếu đi và hơn thế nó cũng có thể dẫn đến gãy xương. Các xương bị yếu hoặc bị gãy sẽ gây cảm giác đau. Những xương bị yếu cũng có thể đau nếu chúng chèn ép vào hệ thần kinh.

Ở một số người, đau xương là triệu chứng ung thư đầu tiên. Cơn đau ngày càng trầm trọng theo tiến triển của ung thư.

Các xét nghiệm, thăm dò có thể thực hiện

Nếu bị đau xương, hãy gặp bác sĩ điều trị ung thư của bạn. Ông ấy sẽ tìm các triệu chứng của bệnh ung thư với một số xét nghiệm, thăm dò như sau:

Xạ hình xương. Bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhỏ hoạt chất phóng xạ gọi là chất đánh dấu vào tĩnh mạch. Sau đó, sẽ tiến hành chụp hình toàn bộ bộ xương. Các chất đánh dấu sẽ làm nổi bật các vùng ung thư trên hình ảnh ảnh xạ hình. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý một số kết quả dương tính giả (có hình ảnh thay đổi hoạt độ phóng xạ trên kết quả xạ hình xương) nhưng nó không phải là tổn thương di căn của ung thư mà là các bệnh như: Thoái hóa khớp, tổn thương xương cũ do chấn thương, các bệnh lý xương khác không phải ung thư.

CT (chụp cắt lớp vi tính). Một tia X-quang năng lượng cao tạo ra hình ảnh chi tiết về xương của bạn.

MRI (chụp cộng hưởng từ). Sử dụng từ trường và sóng âm mạnh để khảo sát các cấu trúc bên trong cơ thể như là xương.

X-quang. Sử dụng tia phóng xạ liều thấp để tạo hình ảnh bên trong cơ thể bao gồm xương.

Các phương pháp điều trị ung thư

Cũng như một số phương pháp bác sĩ sử dụng để điều trị ung thư phổi, các phương pháp đó có thể làm nhỏ khối u và giúp giảm đau khi ung thư di căn đến xương.

Hóa trị. Hóa trị sử dụng thuốc ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư ở phổi, xương và các cơ quan khác của cơ thể. Thuốc bạn có thể sử dụng bằng đường uống hàng tháng hoặc cũng có thể tiêm, truyền tĩnh mạch theo phác đồ.

Một số tác dụng phụ bạn có thể gặp phải:

• Rụng tóc
• Mệt mỏi
• Dễ bầm tím hoặc chảy máu nhiều hơn bình thường
• Nôn hoặc buồn nôn
• Nhiễm trùng
• Thay đổi khẩu vị
• Táo bón hoặc tiêu chảy
• Loét miệng

Xạ trị. Sử dụng các tia phóng xạ năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn các khối u phát triển. Xạ trị có thể làm chắc xương hơn, ít có khả năng bị gãy hoặc giảm đau xương.

Một thiết bị ở bên ngoài sẽ chiếu tia phóng xạ vào cơ thể của bạn. Tuy nhiên, có thể có một số tác dụng phụ như sau:

• Kích thích da ở những vùng đang được điều trị
• Sốt hoặc cảm lạnh
• Mệt mỏi
• Đau khi nuốt (nếu xạ trị ở ngực)

Các phương pháp điều trị làm chậm sự phá hủy xương

Bisphosphonates. Đây là những thuốc làm chậm quá trình tiêu xương. Chúng hoạt động với cơ chế ngăn các tế bào phá hủy xương, gọi là hủy cốt bào.

Có thể bạn đã nghe Bisphosphonates điều trị loãng xương. Với ung thư đã di căn xương, những thuốc này có thể làm giảm sự tiêu xương, ngăn ngừa gãy xương và giúp giảm đau.

Bạn sẽ nhận Bisphosphonates bằng đường truyền tĩnh mạch khoảng 3-4 tuần một lần. (Xem lại khuyến cáo và các nghiên cứu vì việc dùng liều 4 hay 12 tuần cho kết quả tương tự, dùng liều mỗi 4 tuần tăng chi phí và thêm tác dụng phụ)

Một số tác dụng phụ có thể có:

• Mệt mỏi
• Sốt
• Nôn hoặc buồn nôn
• Mất vị giác

Trong một số trường hợp hiếm gặp, Bisphosphonates có thể gây ra tình trạng rất nghiêm trọng gọi là thoái hóa xương hàm (osteonecrosis of the jaw-ONJ). ONJ cắt đứt nguồn cung cấp máu đến xương gò má gây nhiễm trùng cũng như đau miệng hoặc thậm chí làm rụng răng. Bác sĩ của bạn có thể đề nghị bạn khám nha khoa để kiểm tra trước khi điều trị.

Denosumab (Prolia, Xgeva). Denosumab là một loại thuốc gọi là kháng thể đơn dòng. Nó ngăn chặn chất RANKL (Receptor activator of nuclear factor kappa-Β ligand) qua đó không cho các hủy cốt bào phá hủy xương.

Bạn sẽ được tiêm dưới da Denosunmab 4 tuần một lần. Nó có thể làm chắc xương và ngăn ngừa gãy xương.

Bạn cũng có thể bị một số tác dụng phụ sau:

• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Kiệt sức

Dù hiếm nhưng Denosumab cũng có thể gây ra bệnh ONJ. Bạn có thể phải khám nha khoa trước khi điều trị thuốc này.

Các thuốc giảm đau

Những thuốc này không ngăn cản quá trình hủy xương nhưng có thể giúp bạn cảm thấy khỏe hơn. Các thuốc giảm đau được dùng để điều trị cơn đau xương trong ung thư bao gồm:

NSAIDs. Các thuốc như aspirin và acetaminophen có thể giảm đau xương với các cơn đau mức độ trung bình. Chúng hoạt động bằng cơ chế ngăn cản chất prostaglandins, đây là chất làm xương của bạn bị đau.

Opioids. Các thuốc giảm đau như codeine, oxycodone và tramadol làm giảm các cơn đau xương trầm trọng.

Gabapentin (Neurontin) và thuốc chống trầm cảm 3 vòng. Các thuốc này giúp giảm đau nếu bạn có cơn đau thần kinh.

Cũng có thể giảm đau bằng cách hơ nóng hoặc làm lạnh những vùng bị đau.

Phẫu thuật

Các bác sĩ có thể lấy một phần hoặc tất cả các khối u khi nó đã ăn vào xương của bạn. Họ cũng có thể đặt các thanh, ốc vít, dây hoặc ghim vào xương để giúp cố định và ngăn ngừa gãy xương.

Nếu bạn bị đau lưng, một lựa chọn khác gọi là kỹ thuật bơm xi măng sinh học có bóng (kyphoplasty). Bác sĩ phẫu thuật sẽ tiêm một loại xi-măng vào cột sống để giữ xương không bị gãy.

Tài liệu tham khảo

1. WebMD Medical Reference: Reviewed by Louise Chang, MD on January 06, 2019. Sources
2. American Cancer Society: “Chemotherapy Side Effects,” “External Radiation Side Effects Worksheet,” “Treating Bone Metastases.”c
3. American College of Rheumatology: “Bisphosphonate Therapy.”
4. Cancer Research UK: “Bisphosphonates and cancer,” “Radiotherapy for Bone Pain.”
5. Journal of Thoracic Oncology: “Effect of bisphosphonates, denosumab, and radioisotopes on bone pain and quality of life in patients with non-small cell lung cancer and bone metastases: A systematic review.”
6. Mayo Clinic: “Bone metastasis: Diagnosis & treatment,” “Bone metastasis: Symptoms & causes.”
7. National Cancer Institute: “Non-Small Cell Lung Cancer Treatment (PDQ)-Patient Version.”
8. Therapeutic Advances in Medical Oncology: “Bone and brain metastasis in lung cancer: recent advances in therapeutic strategies.”
9. University of Rochester Medical Center: “Bone Metastases: When Cancer Spreads to Bones.”
10. UpToDate: “Patient education: Non-small cell lung cancer treatment; stage IV cancer (Beyond the Basics).”