Thế nào là triệt sản?
Triệt sản là biện pháp tránh thai vĩnh viễn. Quy trình triệt sản nữ được gọi là thắt ống dẫn trứng, quy trình triệt sản nam được gọi là cắt bỏ đoạn ống dẫn tinh.
Làm thế nào việc thắt ống dẫn trứng ngăn ngừa được việc mang thai?
Thắt ống dẫn trứng sẽ đóng ống dẫn trứng (vòi Fallope). Điều này ngăn không cho trứng di chuyển qua ống dẫn trứng vào tử cung và ngăn không cho tinh trùng gặp trứng.
Hiệu quả của biện pháp triệt sản nữ như thế nào?
Triệt sản là một phương pháp ngừa thai có hiệu quả cao. Chỉ ít hơn 1 trong 100 phụ nữ thực hiện biện pháp này mang thai trong vòng một năm. Sau 10 năm, tỉ lệ mang thai trung bình từ ít hơn 1 cho đến ít hơn 4 trong 100 phụ nữ, tùy thuộc vào loại của phương pháp sử dụng.
Triệt sản nữ có bảo vệ khỏi lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) không?
Triệt sản nữ không giúp bảo vệ khỏi lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục (STIs), bao gồm cả vi rút gây suy giảm miễn dịch người (HIV). Bao cao su dành cho nam và nữ nên được sử dụng để bảo vệ khỏi các lây nhiễm này nếu như bạn có nguy cơ cao mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (xem bài Làm thế nào phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục).
Có những nguy cơ nào liên quan đến triệt sản nữ không?
Một nguy cơ thường gặp cho mọi phương pháp triệt sản nữ đó là nếu sự mang thai diễn ra, có một sự gia tăng khả năng đó sẽ là mang thai nằm ngoài tử cung. Tuy nhiên, nguy cơ mang thai ngoài tử cung ở những phụ nữ đã triệt sản thì thấp hơn ở những phụ nữ không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào. Ngoài ra còn có những nguy cơ khác tùy theo từng kỹ thuật triệt sản .
Triệt sản nữ được tiến hành như thế nào?
Có 3 cách để tiến hành triệt sản nữ:
- Mổ bụng qua vết mổ nhỏ,
- Nội soi ổ bụng,
- Nội soi buồng tử cung.
- Mổ bụng qua vết mổ nhỏ – Một vết rạch da nhỏ được thực hiện trên thành bụng. Vòi trứng được đưa ra ngoài qua đường rạch da, sau đó thắt lại bằng một dụng cụ gọi là “clip” hoặc phổ biến hơn là cắt bỏ một đoạn nhỏ của mỗi vòi trứng. Cách này thường được dùng để triệt sản cho những phụ nữ sau khi vừa sanh bé.
- Nội soi ổ bụng – Đây là một loại phẫu thuật mà sử dụng một dụng cụ được gọi là ống soi ổ bụng để thấy những cơ quan trong khung chậu (xem bài Triệt sản bằng phương pháp nội soi). Vòi trứng được đóng bằng dùng dụng cụ đi qua ống nội soi hoặc với dụng cụ khác được đưa qua một vết rạch da nhỏ thứ hai.
- Nội soi buồng tử cung – Triệt sản bằng nội soi tử cung không đòi hỏi phải rạch da đường bụng. Nó có thể tiến hành chỉ với gây tê tại chỗ ở một phòng khám (Xem bài Triệt sản qua nội soi tử cung). Dụng cụ nhỏ được đặt vào lỗ mở của vòi trứng. Dụng cụ này sẽ tạo ra mô sẹo và gây bít tắc vòi trứng. Cần phải mất 3 tháng sau để hình thành mô sẹo. Trong thời gian này, bạn phải dùng những phương pháp tránh thai khác. Một test gọi là chụp X-quang tử cung-vòi trứng phải được làm để chắc chắn rằng vòi tử cung đã bít tắc trước khi bạn không sử dụng thêm bất cứ biện pháp tránh thai nào khác.
Phẫu thuật nội soi ổ bụng (nguồn ảnh: sunflowerhospital.in)
Làm thế nào thắt ống dẫn tinh ngăn ngừa sự mang thai?
Ống dẫn tinh là một cặp ống có nhiệm vụ dẫn tinh trùng từ tinh hoàn. Khi cắt ống dẫn tinh, các ống này sẽ bị dính, cắt, thắt, hoặc khóa lại nhằm chống lại sự giải phóng tinh trùng. Việc ngăn sự giải phóng tinh trùng giúp ngăn không cho trứng được thụ tinh bởi tinh trùng.
Hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh như thế nào?
Hiệu quả tránh thai sau một năm thắt ống dẫn tinh cao hơn một chút so với triệt sản nữ. Cũng giống như triệt sản nữ, triệt sản nam không ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục.
Cắt ống dẫn tinh được tiến hành như thế nào?
Thông qua một hoặc hai vết rạch nhỏ trên da bìu, mỗi ống dẫn tinh được kéo ra ngoài tạo thành 1 cái vòng tròn. Cắt bỏ 1 phần nhỏ của vòng tròn. Hai đầu tận được cột lại và gắn lại với nhau bằng nhiệt, tạo nên mô sẹo và làm tắc ống. Sau đó mỗi ống được đặt trở lại bìu. Kỹ thuật này chỉ cần gây tê tại chỗ và không cần cắt da. Thủ thuật này có thể được thực hiện với gây tê tại chỗ tại cơ sở y tế.
Mất bao lâu để cắt ống dẫn tinh có tác dụng
Mất từ 2-4 tháng để tinh dịch không còn chứa tinh trùng. Cặp bạn tình phải sử dụng biện pháp tránh thai khác hoặc tránh giao hợp cho đến khi xét nghiệm đếm tinh trùng cho thấy không còn tinh trùng trong tinh dịch. Trong xét nghiệm tinh trùng này, số tinh trùng sẽ được đếm trong một mẫu tinh dịch.
Hiệu quả và nguy cơ của thắt ống dẫn tinh
Thắt ống dẫn tinh được cho là an toàn hơn thắt vòi tử cung trứng trong triệt sản nữ và chỉ cần gây tê tại chỗ. Và cũng không có nguy cơ gây thai ngoài tử cung nếu việc thắt ống dẫn tinh bị thất bại. Nguy cơ thắt ống dẫn tinh bao gồm chảy máu rất ít và nhiễm trùng. Những biến chứng nặng nề hơn rất hiếm gặp.
Sự sinh sản có thể được khôi phục không sau khi triệt sản?
Sự triệt sản là biện pháp ngừa thai vĩnh viễn – không khôi phục. Trước khi thực hiện thủ thuật này, bạn (và cả bạn tình, nếu đồng tình) phải chắc chắn là không muốn có con trong tương lai nữa. Nếu thay đổi ý định sau khi đã triệt sản, bạn phải trải qua phẫu thuật để khôi phục, hoặc dùng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để có thể có thai lại. Các tiến trình nối ống dẫn tinh, nối vòi trứng hoặc kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thường đắt tiền và không được bảo hiểm chi trả. Tuy nhiên, không có sự đảm bảo chắc chắn rằng bạn có thể có con trở lại sau khi bạn thực hiện nối ống dẫn tinh hoặc nối vòi trứng hoặc dùng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Giải thích thuật ngữ
Thai ngoài tử cung: Sự mang thai mà trứng đã được thụ tinh phát triển ở nơi khác ngoài buồng tử cung, thường là một trong hai vòi trứng.
Trứng: Tế bào sinh sản nữ được tạo thành và phóng thích từ buồng trứng.
Vòi Fallop: Vòi mà trứng di chuyển từ buồng trứng đến tử cung.
Vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người: Loại virus tấn công vào một vài tế bào của hệ miễn dịch và gây suy giảm miễn dịch mắc phải.
Chụp X-quang tử cung-vòi trứng: Một kỹ thuật X quang đặc biệt trong đó dùng một lượng nhỏ thuốc cản quang bơm vào buồng tử cung và vòi trứng nhằm phát hiện những thay đổi bất thường trong kích thước, hình dạng hoặc xác định vị trí bị bít tắc.
Nội soi buồng tử cung: Quá trình đưa một dụng cụ gọi là ống nội soi tử cung vào trong buồng tử cung qua cổ tử cung để quan sát mặt trong buồng tử cung hoặc để phẫu thuật.
Nội soi ổ bụng: Dụng cụ nội soi được đưa vào trong ổ bụng qua một lỗ rạch da nhỏ để quan sát các cơ quan bên trong hoặc để phẫu thuật.
Gây tê tại chỗ: Dùng thuốc để giảm đau tại một vùng của cơ thể.
Triệt sản qua nội soi buồng tử cung: Thủ thuật triệt sản làm tắt lỗ mở của ống dẫn trứng bằng cách tạo mô sẹo sau khi đặt một dụng cụ nhỏ (implant), từ đó ngăn cản tinh trùng vào ống dẫn trứng để gặp trứng và thụ tinh
Triệt sản qua vết rạch nhỏ trên bụng: Một vết rạch nhỏ ở bụng, qua đó vòi trứng được đóng lại.
Triệt sản sau sinh: Một thủ thuật ngăn ngừa sự mang thai vĩnh viễn ở người phụ nữ. Sự triệt sản nữ được tiến hành sớm ngay sau sinh bé.
Bìu: Túi ở cơ quan sinh dục ngoài nam có chứa tinh hoàn.
Tinh dịch: Chất dịch sản xuất bởi tuyến sinh dục nam, chứa tinh trùng.
Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Nhiễm trùng lây lan qua đường quan hệ tình dục, bao gồm Chlamydia, lậu, vi rút u nhú ở người, Herpes, giang mai và vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV).
Tinh trùng: Tế bào được tạo ra trong tinh hoàn và thụ tinh cho tế bào trứng.
Triệt sản: Biện pháp tránh thai vĩnh viễn.
Tinh hoàn: Hai tuyến sinh dục nam sản xuất tinh dịch và hormone sinh dục nam testosterone.
Thắt vòi tử cung: Làm tắc vòi trứng.
Tử cung: Một cơ quan bằng cơ trong khung chậu nữ chứa đựng và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ.
Ống dẫn tinh: Một trong hai ống dẫn tinh trùng từ mỗi tinh hoàn đến tuyến tiền liệt.
Thắt ống dẫn tinh: Phương pháp triệt sản nam mà một đoạn nhỏ của ống dẫn tinh bị cắt bỏ.
Tài liệu tham khảo
http://www.acog.org/-/media/For Patients/faq011.pdf?dmc=1&ts=20150530T0518378788
