Danh sách các chủ đề
0
Ngày:
15/12/2019
Lượt xem:
5333
Bài viết thứ 04/19 thuộc chủ đề “Các thông tin khác về ung thư”
Biên dịch: Hà Xuân Nam
Hiệu đính: Bs. Nguyễn Trần Bảo Song
Được chấp thuận bởi Ban biên tập Cancer.gov, tháng 3/2013
Được chấp thuận bởi Ban biên tập Yhoccongdong.com, tháng 12/2019
Phân độ mô học của khối u là sự mô tả khối u dựa trên mức độ bất thường của các tế bào và mô ung thư dưới kính hiển vi. Đây là một chỉ số cho thấy khối u có khả năng phát triển và lan nhanh như thế nào. Nếu các tế bào và mô ung thư gần giống với các tế bào và mô bình thường thì khối u được gọi là biệt hóa tốt. Các khối u này có xu hướng phát triển và lan truyền với tốc độ chậm hơn so với các khối u không hoặc ít biệt hóa (có các tế bào bất thường và thiếu các cấu trúc bình thường). Dựa trên độ biệt hóa và những khác biệt về vi thể, các bác sĩ sẽ xác định phân độ mô học của khối u. Các yếu tố được sử dụng để xác định phân độ khối u khác nhau giữa các loại ung thư khác nhau.
Phân độ mô học của khối u không phải là giai đoạn ung thư. Giai đoạn ung thư đề cập đến kích thước và/ hoặc mức độ của khối u nguyên phát và liệu các tế bào ung thư này có lan rộng trong cơ thể hay không. Giai đoạn ung thư dựa vào các yếu tố như vị trí của u nguyên phát, kích thước khối u, sự liên quan của hạch bạch huyết vùng (sự lây lan của ung thư đến các hạch bạch huyết kế cận) và số lượng khối u hiện diện.
Nếu nghi ngờ ác tính, bác sĩ sẽ cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần khối u bằng sinh thiết. Sau đó, bác sĩ giải phẫu bệnh (bác sĩ chuyên khoa về chẩn đoán bệnh bằng việc nghiên cứu tế bào và mô học dưới kính hiển vi) sẽ tiến hành kiểm tra mô sinh thiết để xác định khối u là lành tính hay ác tính, độ mô học và các đặc điểm khác của khối u.. Phiếu trả lời kết quả giải phẫu bệnh mô tả các thông tin về đại thể và vi thể của mô sinh thiết hoặc sau phẫu thuật được kiểm tra bằng mắt thường và kính hiển vi.
Hệ thống phân độ khác nhau tùy thuộc vào loại ung thư. Nói chung, các khối u được phân độ là 1, 2, 3 hoặc 4, tùy thuộc vào mức độ bất thường. Các khối u độ 1 có các tế bào và mô ung thư xuất hiện gần như bình thường (biệt hóa tốt). Những khối u này có xu hướng phát triển và lan rộng từ từ. Ngược lại, các tế bào và mô ung thư độ 3 và 4 có hình dạng và cấu trúc không giống các tế bào và mô bình thường, chúng có xu hướng phát triển và lan rộng nhanh hơn.
Nếu sự phân độ giải phẫu bệnh của khối u không được chỉ định riêng, hệ thống sau thường được sử dụng (1):
Một số hệ thống phân độ mô học cụ thể:Ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt là 2 loại ung thư phổ biến nhất có hệ thống phân độ riêng.
Ung thư vú. Các bác sĩ thường sử dụng hệ thống phân độ Nottingham (còn được gọi là bản sửa đổi Elston-Ellis của hệ thống phân độ Scarff-Bloom-Richardson) cho bệnh nhân ung thư vú (1). Hệ thống này phân độ khối u dựa trên các đặc điểm sau:
Mỗi mục được tính từ 1 đến 3 điểm; 1 điểm có nghĩa các mô và tế bào ung thư giống với các mô và tế bào bình thường; 3 điểm nghĩa là các tế bào và mô bất thường nhất. Sau đó, cộng lại và tổng điểm từ 3 đến 9:
Ung thư tuyến tiền liệt. Sử dụng hệ thống tính điểm Gleason (1). Điểm số Gleasondựa trên các mẫu sinh thiết được lấy từ tuyến tiền liệt. Bác sĩ giải phẫu bệnh kiểm tra mẫu sinh thiết để xem mô tế bào ung thư biệt hóa như thế nào với mô bình thường. Mỗi mẫu mô sinh thiết được xác định với mẫu mô cơ bản và mẫu mô thứ cấp. Mẫu cơ bản đại diện cho loại mô phổ biến nhất được tìm thấy trong các khối u và mẫu thứ cấp đại diện cho mẫu phổ biến thứ hai. Mỗi mẫu được tính điểm từ 1 đến 5, trong đó, 1 điểm có nghĩa giống với mô tuyến tiền liệt bình thường nhất; còn điểm 5 là bất thường nhất. Sau đó, cộng thêm 2 điểm. Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị cách tính điểm Gleasonnhư sau (1):
Các bác sĩ dựa vào phân độ mô học của khối u và các yếu tố khác, như giai đoạn ung thư, tuổi của bệnh nhân, tình trạng sức khỏe nói chung để xây dựng kế hoạch điều trị và xác định tiên lượng bệnh (kết quả hoặc khả năng của bệnh; khả năng phục hồi hoặc tái phát). Nói chung, phân độ càng thấp tiên lượng càng tốt; phân độ càng cao, khối u càng phát triển, lan rộng nhanh hơn và cần điều trị ngay lập tức hoặc tích cực hơn.
Phân độ mô học khối u trong việc lập kế hoạch điều trị và xác định tiên lượng bệnh có tầm quan trọng đặc biệt trong một số loại ung thư, chẳng hạn như sarcoma mô mềm, khối u não nguyên phát, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ để biết thêm thông tin về phân độ mô học của khối u và ảnh hưởng của nó đến liệu trình điều trị và tiên lượng bệnh.
0
0
