Danh sách các chủ đề
0
Ngày:
07/02/2022
Lượt xem:
196
Bài viết thứ 20/19 thuộc chủ đề “Các thông tin khác về ung thư”
Biên dịch: Cử nhân Phạm Thị Quỳnh Hương
Hiệu đính: BS.TS. Phạm Nguyên Quý
Giao tiếp tốt giữa bệnh nhân ung thư, người chăm bệnh trong gia đình và đội ngũ y tế giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trao đổi về các mối quan tâm và đưa ra quyết định với đồng thuận chung là rất quan trọng trong tất cả các giai đoạn điều trị và chăm sóc hỗ trợ cho bệnh ung thư.
Các mục tiêu của giao tiếp tốt trong chăm sóc bệnh ung thư là:
Bệnh nhân, gia đình và đội ngũ y tế phải đối mặt với nhiều vấn đề khi người bệnh nhận chẩn đoán ung thư.
Mặc dù những tiến bộ trong điều trị đã tăng cơ hội chữa khỏi hoặc giúp bệnh thuyên giảm, ung thư vẫn là một căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh nhân ung thư có thể cảm thấy sợ hãi và lo lắng về các phương pháp điều trị vì quá trình điều trị thường dài lâu, phức tạp, tốn kém và khó khăn. Vì vậy, việc đưa ra quyết định về chăm sóc cho bệnh nhân có thể rất khó khăn. Giao tiếp tốt có thể giúp bệnh nhân, gia đình và bác sĩ cùng nhau đưa ra những quyết định và cải thiện sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Các nghiên cứu cho thấy rằng khi bệnh nhân và bác sĩ giao tiếp tốt trong quá trình chăm sóc, bệnh nhân sẽ nhận được nhiều kết quả tích cực:
Bệnh nhân và gia đình nên cho đội ngũ y tế biết mình muốn biết các thông tin về ung thư và cách điều trị ung thư chi tiết, cụ thể như thế nào. Một số người muốn có nhiều thông tin càng chi tiết càng tốt, trong khi đó có người lại muốn biết ít hơn. Ngoài ra, nhu cầu về thông tin có thể thay đổi khi bệnh nhân qua các giai đoạn chẩn đoán và điều trị. Một số bệnh nhân ở giai đoạn nặng muốn có ít thông tin hơn về tình trạng của họ.
Mức độ tham gia của bệnh nhân và gia đình trong việc đưa ra các quyết định về điều trị và chăm sóc bệnh ung thư cũng có thể khác nhau. Một số người muốn tham gia và tự ra quyết định về việc chăm sóc. Tuy nhiên, có những người lại muốn để cho bác sĩ toàn quyền quyết định.
Giao tiếp là quan trọng trong suốt quá trình chăm sóc bệnh ung thư, nhưng đặc biệt là khi phải đưa ra các quyết định quan trọng. Những thời điểm quyết định quan trọng này bao gồm:
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân ung thư thảo luận về giai đoạn cuối đời với bác sĩ của họ thường chọn thực hiện ít thủ thuật hơn, chẳng hạn như hồi sức tim phổi hoặc sử dụng máy thở. Họ cũng ít nhận chăm sóc đặc biệt (ví dụ nhập vào khoa ICU) hơn và giảm chi phí y tế trong tuần cuối đời. Báo cáo từ những người chăm sóc cho thấy những bệnh nhân này sống lâu như những người chọn làm nhiều thủ thuật xâm lấn nhưng lại có chất lượng sống tốt hơn trong những ngày cuối cùng.
Gia đình có thể giúp bệnh nhân ra quyết định tốt hơn về các lựa chọn trong chăm sóc ung thư. Bệnh nhân và người thân của họ có thể phối hợp để trao đổi với bác sĩ và đội ngũ y tế. Ở nhiều nước, bệnh nhân là chủ thể của điều trị và thường quyết định mức độ giúp đỡ mà họ mong muốn từ các thành viên trong gia đình. Đối với nhiều nước Châu Á, người thân đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới hỗ trợ cho người bệnh và thường tham gia vào quá trình ra quyết định. Sự trao đổi giữa người thân trong gia đình và đội ngũ y tế cần kéo dài trong suốt quá trình điều trị, bao gồm chia sẻ về mục tiêu điều trị, kế hoạch chăm sóc bệnh nhân, và những gì sẽ xảy ra trong thời gian chăm sóc.
Giao tiếp bao gồm bệnh nhân và gia đình được gọi là giao tiếp trọng tâm gia đình. Giao tiếp trọng tâm gia đình cùng với bác sĩ giúp người nhà hiểu được vai trò của mình trong việc chăm sóc. Những người chăm bệnh nhận được hướng dẫn cụ thể và thiết thực từ bác sĩ sẽ tự tin hơn trong việc chăm sóc. Khi người chăm bệnh nhận được sự giúp đỡ này, chất lượng chăm sóc bệnh nhân cũng trở nên tốt hơn.
Giao tiếp có thể khó khăn hơn nếu bác sĩ không nói cùng ngôn ngữ với bệnh nhân và gia đình, hoặc khi có sự khác biệt về văn hóa. Bệnh nhân ung thư có quyền được biết rõ thông tin về chẩn đoán và cách điều trị để có thể tham gia vào quá trình quyết định. Việc giải thích về ung thư để bệnh nhân hiểu là rất quan trọng. Khi bệnh nhân có vấn đề về ngôn ngữ, một số trung tâm y tế có thể bố trí thông dịch viên hoặc giới thiệu dịch vụ chuyên nghiệp để trợ giúp về thông dịch (còn ít tại Việt Nam).
Nếu tín ngưỡng và văn hóa của bạn có thể ảnh hưởng đến các quyết định về điều trị và chăm sóc (ví dụ: bạn không muốn truyền máu), hãy cho bác sĩ biết về điều này.
Có nhiều vấn đề có thể xảy ra và ảnh hưởng đến giao tiếp giữa bệnh nhân và bác sĩ. Điều này có thể xảy ra nếu:
Người thân có thể giúp bệnh nhân khi thấy họ gặp khó khăn trong giao tiếp với bác sĩ.
Các nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em mắc bệnh ung thư muốn biết về bệnh của mình và cách điều trị bệnh. Lượng thông tin mà một đứa trẻ muốn một phần phụ thuộc vào độ tuổi của chúng. Hầu hết các em đều lo lắng không biết bệnh và cách điều trị sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của mình và những người xung quanh như thế nào. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ em ít nghi ngờ và sợ hãi hơn khi biết thông tin về bệnh của mình, ngay cả khi đó là tin xấu.
Khi trẻ ốm nặng, cha mẹ có thể thấy giao tiếp được cải thiện khi họ:
Sẽ rất hữu ích cho bệnh nhân và người thân khi lên kế hoạch trước khi gặp bác sĩ. Vì thời gian gặp bác sĩ thường rất ngắn, những điều sau đây có thể giúp bạn tận dụng tối đa các buổi hẹn này:
Bệnh nhân và người thân nên nói chuyện trước cuộc hẹn để chuẩn bị cho những tình huống xấu có thể xảy ra hoặc khi thông tin nhận được khác với dự kiến.
Khi nói chuyện với bác sĩ, hãy hỏi những điều làm bạn lo lắng hoặc quan tâm. Nếu không rõ câu trả lời, hãy yêu cầu bác sĩ giải thích theo cách mà bạn có thể hiểu được. Nếu bác sĩ quá bận rộn để trả lời, hãy thử hỏi thêm các bác sĩ khác hoặc điều dưỡng trong khoa. Sau đây là các câu hỏi về điều trị mà bệnh nhân có thể hỏi:
https://www.cancer.gov/about-cancer/coping/adjusting-to-cancer
0
0
