Tài liệu Chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư
Chăm sóc giảm nhẹ là gì ? Làm thế nào để được chăm sóc giảm nhẹ ?
4 mục tiêu của Chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư
24 từ tiếng Anh dùng trong chăm sóc giảm nhẹ
Danh sách các chủ đề
Ngày:
16/12/2017
Lượt xem:
2074
Bài viết thứ 04/05 thuộc chủ đề “Tài liệu cơ bản về chăm sóc giảm nhẹ”
Hiệu đính
Nhóm biên soạn
Bác sĩ Trịnh Ngọc Gia Khánh
Lê Đăng Tuấn Khanh
Lê Hoàng Lan Anh
Phạm Như Hiển
Thảo luận về bệnh ung thư, các liệu pháp điều trị ung thư và nhu cầu của bạn là một phần quan trọng của chăm sóc giảm nhẹ bởi vì nó giúp làm rõ các mục tiêu và nguyện vọng của bạn. Điều này có thể là mong muốn tiếp tục điều trị trực tiếp/đối đầu căn bệnh theo hướng kéo dài thời gian sống càng lâu càng tốt, bất kể khó khăn gặp phải trong quá trình điều trị, hay ưu tiên duy trì chất lượng cuộc sống ở một mức cụ thể, ngay cả khi nó đồng nghĩa với việc dừng điều trị đối đầu tại một thời điểm nào đó. Chăm sóc giảm nhẹ chỉ đạt hiệu quả tốt nhất khi có sự phối hợp giữa bệnh nhân, gia đình và đội ngũ y tế.
Bạn đừng ngại đặt câu hỏi cho các bác sĩ hay nêu lên những ý kiến, mong muốn hay lo lắng của mình. Hãy nói với bác sĩ và điều dưỡng về bất kỳ cơn đau, khó chịu, hoặc tác dụng ngoại ý như loét miệng, buồn nôn, nôn mửa, và táo bón mà bạn gặp phải, ngay cả khi bạn cảm thấy chúng không nghiêm trọng. Có nhiều cách để làm giảm các triệu chứng này, nhưng bác sĩ và điều dưỡng cần biết bạn đang đau đớn hoặc khó chịu để có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Nếu thấy bối rối về các lựa chọn của mình, hãy nói với họ. Họ có thể cung cấp thêm thông tin và hướng dẫn trong quá trình ra quyết định, để bạn có thể đưa ra các lựa chọn tốt nhất trong việc chăm sóc bản thân.
Nếu bạn đã được giới thiệu đến chuyên khoa Chăm sóc giảm nhẹ, nhóm chăm sóc này sẽ giúp bạn và người thân hiểu hơn về chẩn đoán, kế hoạch điều trị và tiên lượng hay cơ hội hồi phục. Những điều này có thể thay đổi trong suốt quá trình bệnh, do đó bạn cần tiếp tục trao đổi thẳng thắn với cả bác sĩ chuyên khoa ung thư và nhóm chăm sóc giảm nhẹ.
Xem bài trước "Chăm sóc giảm nhẹ là gì?" và "Tài liệu chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư"
Sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, bác sĩ của Jan đã khuyên cô nên điều trị bằng hóa trị trước khi phẫu thuật để loại bỏ khối u ở vú trái. Chỉ vài giờ sau mỗi lần hóa trị, cô cảm thấy rất buồn nôn và bắt đầu nôn mửa. Việc này cứ lặp lại sau mỗi lần hóa trị và kéo dài trong vài giờ.
Vài tuần sau điều trị, bác sĩ của Jan đã hỏi cô ấy cảm giác như thế nào. Jan kể cho ông nghe về các cơn buồn nôn và nôn mửa của mình, nhưng cô cho rằng đó là “phần tất yếu xảy ra khi hoá trị.” Tuy nhiên, bác sĩ đã giải thích rằng mặc dù những phản ứng phụ này là phổ biến, có thể kiểm soát chúng bằng các biện pháp chăm sóc giảm nhẹ.
Sau đó, Jan bắt đầu được tiêm vào tĩnh mạch một loại thuốc chống buồn nôn 30 phút trước khi bắt đầu hóa trị. Bác sĩ cũng kê một loại thuốc chống buồn nôn mà cô có thể mang về nhà uống ba lần một ngày. Một điều dưỡng cũng cho cô những lời khuyên khác, chẳng hạn như ăn gừng và ngồi một lúc sau khi ăn. Nhờ đó Jan đã đỡ mệt mỏi, nhưng thuốc cô dùng tại nhà lại làm cô buồn ngủ đến mức không thể tỉnh táo hơn vài tiếng sau mỗi lần uống. Vì vậy, bác sĩ đã thay chúng bằng miếng dán có chứa thuốc khác, làm cả buồn nôn và buồn ngủ đều biến mất.
“Tôi đã luôn nghĩ rằng việc bị mệt và gặp tác dụng phụ do hóa trị là một phần luôn có của điều trị ung thư”, Jan nói. “Tôi đã học được rằng với tất cả các loại thuốc mới hiện nay, tôi sẽ không phải chịu đựng nữa. Tôi đã hoàn thành hóa trị và có một cuộc phẫu thuật thành công.”
Xem thêm bài viết "4 mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ"
Mặc dù việc thảo luận với gia đình, người thân hay nhóm chăm sóc y tế về các ý nguyện của bạn thường là đủ, có một loại giấy tờ pháp lý quan trọng mà bạn có thể soạn ra để ghi rõ các loại điều trị và chăm sóc mà bạn MUỐN hay KHÔNG MUỐN trong trường hợp bản thân không thể tự ra quyết định được nữa. Đó là Di chúc y tế hay Giấy ghi trước ý nguyện (Advance directives). Nhiều người nghĩ những loại văn bản này chỉ hữu ích khi bệnh ở giai đoạn cuối. Tuy nhiên, việc có chúng trong hồ sơ y tế là rất quan trọng bất kể căn bệnh đang ở giai đoạn nào.
Nhờ việc ghi lại các ý nguyện về y tế thành văn bản, bạn luôn giữ được quyền kiểm soát các quyết định về sức khỏe của mình, ngay cả khi mình không thể nói lên điều đó. Điều này cũng giúp giảm áp lực (cảm giác tội lỗi) và lo lắng cho các thành viên trong gia đình khi phải thay mặt bạn đưa ra những quyết định điều trị và chăm sóc bạn dựa trên các giả định và phỏng đoán. Nếu biết rằng đó là những nội dung điều trị mà bạn muốn, người thân của bạn sẽ có thể thấy nhẹ nhõm hơn.
Ngay cả khi đưa ra Di chúc y tế, bạn vẫn có thể thay đổi nó khi cần, miễn là bạn vẫn còn hoặc đã khôi phục khả năng ra quyết định. Bạn cần phải thông báo cho nhóm bác sĩ chuyên khoa ung thư, nhóm chăm sóc giảm nhẹ, và nhân viên y tế khác nếu có bất kỳ thay đổi nào. Nên đảm bảo rằng bạn và những người tham gia vào việc ra quyết định về chăm sóc/điều trị có thể tiếp cận dễ dàng với phiên bản mới nhất của các văn bản nêu trên. Bạn cũng nên gửi bản sao đến tất cả những nơi mà bạn đang được điều trị hoặc chăm sóc, chẳng hạn như bệnh viện, phòng khám, hoặc viện dưỡng lão.
Việc nói chuyện với đội ngũ y tế ngay sau khi nhận chẩn đoán mắc bệnh ung thư là rất quan trọng để có thể hiểu thêm về tiên lượng, mục tiêu điều trị và các lựa chọn để làm giảm triệu chứng và các tác dụng phụ. Lập kế hoạch cho tất cả các khả năng có thể xảy ra, bao gồm cả nhu cầu được chăm sóc giảm nhẹ, sẽ giúp bạn, gia đình và người chăm sóc bạn đối phó tốt hơn với những điều có thể xảy ra phía trước.
Xem thêm "Tiếng anh dùng trong chăm sóc giảm nhẹ"
Từ khóa