menu toggle
list list 0
Đã thích Thích

Bài 1.05: Hệ miễn dịch hoạt động như thế nào?

user

Ngày:

18/05/2021

user

Lượt xem:

357

Bài viết thứ 05/49 thuộc chủ đề “Khóa học an toàn Vắc xin”

Người dịch: Phan Nguyễn Minh Trung

Hiệu đính: Nguyễn Khởi Quân, TS.BS. Nguyễn Hữu Châu Đức

Tổng quan tác nhân gây bệnh

Để làm rõ hơn các phản ứng do tiêm vắc xin xảy ra như thế nào, trước tiên cần phải hiểu cơ chế hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng. Từ đó giúp nhận diện và tiêu diệt các tác nhân có hại từ bên ngoài khỏi cơ thể, giúp trung hoà độc tố do một số vi khuẩn sản xuất.

Các tác nhân gây bệnh mà vắc-xin có thể chống lại được (được đề cập trong module này) chủ yếu là các vi sinh vật như vi khuẩn hoặc vi-rút.

  • Vi khuẩn: là dạng sống đơn bào – có thể sinh sản vô tính một cách nhanh chóng.
  • Vi-rút: không thể tự sinh sản bên ngoài tế bào. Chúng bắt buộc phải sống kí sinh nội bào. Vi-rút còn được gọi là các tác nhân siêu vi.

Bài 1.05: Bacterium (example) 1

Tổng quan về hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch chống lại vi khuẩn và vi-rút bằng một quá trình vô cùng phức tạp: đầu tiên hệ miễn dịch nhận diện kháng nguyên từ vi khuẩn và vi-rút (mà bản chất là các phân tử hoá học đặc hiệu), sau đó sản xuất kháng thể (bản chất là protein) và các tế bào bạch cầu đặc thù – được gọi là tế bào lympho – giúp đánh dấu kháng nguyên cần tiêu diệt.

Bài 1.05: Virus infecting cell 2

Trong đáp ứng miễn dịch nguyên phát (xảy ra ở lần đầu tiên tiếp xúc với tác nhân gây bệnh cụ thể), một số tế bào lympho – được gọi là lympho nhớ – giúp duy trì khả năng đáp ứng miễn dịch lâu dài đối với tác nhân gây bệnh đó. Đáp ứng miễn dịch này có thể kéo dài suốt đời.

Đáp ứng miễn dịch thứ phát xảy ra khi cơ thể nhiễm lại cùng một loại tác nhân gây bệnh đã nhiễm trước đó. Các tế bào lympho nhớ từ lần nhiễm bệnh trước đó sẽ được huy động, từ đó kích thích hệ miễn dịch đáp ứng một cách nhanh hơn và hiệu quả hơn so với lần tiếp xúc đầu tiên.

Bài 1.05: Primary and secondary immune response 3

Biểu đồ dưới đây so sánh đáp ứng miễn dịch nguyên phát và thứ phát đối với cùng một loại tác nhân gây bệnh. Dễ thấy đáp ứng miễn dịch thứ phát có thể loại bỏ các tác nhân gây bệnh ngay cả trước khi các tổn thương thực sự xảy ra.

Bài 1.05: Primary and secondary immune responses to the same pathogen 4


Quan trọng

Việc tiêm chủng kích thích đáp ứng của hệ miễn dịch thông qua vắc-xin – phát triển bảo vệ dài hạn, từ đó có thể phục hồi sau nhiễm trùng xảy ra một cách tự nhiên.


Tài liệu tham khảo

https://vaccine-safety-training.org/how-the-immune-system-works.html

keyword

Từ khóa

prevBig

Quay lại

list list 0
Đã thích Thích