Viêm cơ tim

Viêm cơ tim là một tình trạng viêm của cơ tim. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, trong đó thường gặp là do siêu vi. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng của bệnh, bệnh nhân có thể không có triệu chứng gì cả hoặc tiến triển đến suy tim đe dọa tính mạng. Nhiều trường hợp viêm cơ tim hồi phục hoàn toàn nhưng cũng có nhiều trường hợp nặng nề thậm chí tử vong.

Viêm cơ tim do những nguyên nhân nào và những ai có thể bị ảnh hưởng bởi viêm cơ tim?

Viêm cơ tim nghĩa là tình trạng viêm của cơ tim. Viêm cơ tim có thể ảnh hưởng bất kỳ người nào và xảy ra ở mọi lứa tuổi. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm cơ tim; một số nguyên nhân chỉ ảnh hưởng nhẹ trong khi một số khác để lại hậu quả nặng nề. Các nguyên nhân bao gồm:

• Nhiễm siêu vi

Nhiều loại siêu vi có thể tác động đến một số cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả cơ tim. Viêm cơ tim có thể xảy ra cùng lúc hoặc thường gặp hơn là xảy ra ngay sau một tình trạng nhiễm siêu vi ở họng hoặc trong phổi. Hệ  thống miễn dịch của cơ thể có thể loại trừ nhiều loại siêu vi. Điều này có nghĩa là nhiều trường hợp viêm cơ tim do siêu vi tự hồi phục trong vòng một tuần hoặc lâu hơn.

Ở Anh quốc, Coxsackie B và adenovirus là những tác nhân thường gặp gây ra viêm cơ tim. Những siêu vi khác đôi khi gây ra viêm cơ tim:

• Cúm mùa (influenza)
• Sốt hạch (Epstein-Barr virus)
• Rubella
• Thủy đậu (varicella)
• Sởi
• Quai bị
• Parvoviruses
• Sốt vàng
• Sốt xuất huyết Dengue
• Bại liệt (Bệnh bại liệt)
• Virus Dại
• Virus viêm gan A và viêm gan B

Đôi khi tình trạng viêm cơ tim kéo dài hơn các biểu hiện khác của tình trạng nhiễm siêu vi. Mặc dù siêu vi đã được loại trừ nhưng hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức và dẫn đến tình trạng viêm vẫn kéo dài một thời gian ở tim.

• Không rõ nguyên nhân (Viêm cơ tim tự phát)

Có nhiều trường hợp viêm cơ tim không tìm được nguyên nhân. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp này dường như gây ra bởi những siêu vi không xác định được bởi các xét nghiệm cận lâm sàng.

• Các nguyên nhân khác

Các nguyên nhân khác gây viêm cơ tim ít gặp hơn, bao gồm

• Các dạng nhiễm trùng khác: Tim đôi khi có thể bị nhiễm trùng do nhiều loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và các vi sinh vật khác. Ví dụ:
  • Bệnh Chagas. Đây là một tình trạng nhiễm trùng gây ra bởi đơn bào Trypanosoma cruzi. Bạn có thể bị lây nhiễm từ vết côn trùng cắn ở các nước nhiệt đới. Trên thế giới, đây là một nguyên nhân phổ biến gây viêm cơ tim (nhưng hiếm gặp ở Anh). Viêm cơ tim có thể phát triển nhiều năm sau khi bị nhiễm trùng. Điều này dẫn đến sự phá hủy dần các mô cơ tim, dẫn đến tình trạng suy tim nặng.
  • Bệnh Lyme. Đây là tình trạng nhiễm trùng gây ra do vi khuẩn Borrelia burgdorferi. Bạn có thể bị lây nhiễm từ vết cắn của con bọ chét bị nhiễm bệnh.
• Viêm cơ tim đại bào. Đây là một tình trạng rất hiếm gặp và được gọi theo tên của những tế bào bất thường phát triển trong tim. Nguyên nhân không rõ nhưng bệnh có xu hướng tiến triển ở những người có u tuyến ức, bệnh lupus ban đỏ hệ thống – còn gọi là bệnh lupus – hoặc cường giáp.
• Tác dụng phụ hiếm gặpcủa một số thuốc và biến chứng hiếm gặp của nhiều bệnh lý.
• Các tác nhân gây hại khác. Ví dụ, viêm cơ tim do rượu, tia xạ, hóa chất và độc chất.
• Tình trạng thải ghép sau khi ghép tim.

Viêm cơ tim có những triệu chứng gì?

Triệu chứng phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng của trình trạng viêm. Nhiều người bị viêm cơ tim do siêu vi không có bất kỳ một triệu chứng nào liên quan đến tim. Tình trạng viêm cơ tim có thể nghi ngờ khi có những thay đổi về nhịp tim (điện tâm đồ). Những triệu chứng gợi ý viêm cơ tim:

• Đau ngực.
• Sốt.
• Nhịp tim nhanh – nhanh hơn bình thường ở nhiệt độ bình thường.
• Nhịp tim không đều.
• Mệt mỏi.
• Khó thở.

Những biến chứng có thể có của viêm cơ tim?

Biến chứng có thể xảy ra nếu tình trạng viêm phá hủy cơ tim hoặc hệ thống dẫn truyền của tim. Biến chứng có thể nhanh chóng xuất hiện trong một số trường hợp theo sau sự khởi phát đột ngột của các triệu chứng kể trên. Một vài trường hợp viêm cơ tim diễn tiến từ từ ( như Bệnh Chagas) và không có các triệu chứng cấp tính. Các biến chứng có thể là dấu hiệu đầu tiên chứng minh rằng bạn đã bị viêm cơ tim trong quá khứ.

Các biến chứng có thể xảy ra:

• Đột ngột mất ý thức (ngất).
• Nhịp tim nhanh, chậm bất thường hoặc không đều (rối loạn nhịp tim).
• Suy tim gây ra tình trạng khó thở, phù chân và mệt mỏi.

Làm cách nào chẩn đoán viêm cơ tim?

Những triệu chứng của bạn gợi ý cho bác sĩ nghi ngờ viêm cơ tim. Có thể bạn cần phải được đo điện tâm đồ.

X-quang ngực có thể thấy bóng tim to hơn bình thường. Bạn sẽ cần làm xét nghiệm máu kiểm tra một số siêu vi có thể gây ra viêm cơ tim. Siêu âm tim có thể được chỉ định. Bạn có thể phải chụp cộng hưởng từ để đánh giá tim bị ảnh hưởng như thế nào.

Một số người cần sinh thiết cơ tim. Sinh thiết cơ tim là lấy một mẫu cơ tim rất nhỏ  để xác định nguyên nhân viêm cơ tim. Các xét nghiệm mới có độ nhạy cao hơn để xác định loại siêu vi gây ra viêm cơ tim đang được phát triển.

Điều trị viêm cơ tim như thế nào?

Điều trị viêm cơ tim phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng của bệnh. Nghỉ ngơi tại giường thường được khuyến cáo ở giai đoạn khởi phát của viêm cơ tim và hạn chế hoạt động thể lực trong 6 tháng. Điều này giúp tránh cơ tim hoạt động quá sức. Thuốc giảm đau sẽ giúp giảm đau ngực và hạ sốt.

Không có một điều trị đặc hiệu nào cho tình trạng nhiễm siêu vi. Tuy nhiên, hầu hết tất cả các trường hợp viêm cơ tim do siêu vi, bệnh sẽ tự khỏi trong vòng một tuần mà không cần điều trị đặc hiệu gì.

Trước đây, việc sử dụng steroids được thử nghiệm. Tuy nhiên, không có nghiên cứu lâm sàng nào chứng minh steroid có lợi ngoại trừ trường hợp viêm cơ tim đại bào.

Các phương pháp điều trị viêm cơ tim khác nhau hiện đang được thử nghiệm trong các nghiên cứu lâm sàng khác.

Đối với các nguyên nhân ít gặp, hoặc có xuất hiện biến chứng, một loạt các phương pháp điều trị có thể là cần thiết. Ví dụ:

• Thuốc điều trị suy tim hoặc rối loạn nhịp tim.
• Đặt máy tạo nhịp nếu nhịp tim không đều.
• Kháng sinh nếu viêm cơ tim do vi khuẩn.
• Steroid nếu viêm cơ tim tế đại bào.
• Cai rượu nếu viêm cơ tim do rượu.

Tiên lượng như thế nào?

Hầu hết các trường hợp viêm cơ tim do siêu vi, bệnh tự khỏi và không có biến chứng. Triệu chứng có thể kéo dài chỉ vài ngày hoặc vài tuần. Tuy nhiên, một số chủng siêu vi nguy hiểm hơn và có thể gây ra tình trạng viêm nặng nề hoặc kéo dài và biến chứng.

Biến chứng thường xuất hiện ở những trường hợp viêm cơ tim do các nguyên nhân ít gặp. Đôi khi tình trạng viêm đã hết nhưng để lại những tổn thương kéo dài ở tim. Bạn có thể bị suy tim và cần phải điều trị lâu dài.

Trong một số trường hợp, tình trạng viêm và tổn thương tim nặng nề đến mức chỉ còn biện pháp lựa chọn duy nhất là ghép tim.

Viêm cơ tim có thể gây tử vong trong một số trường hợp. Một vài trường hợp tử vong sau một thời gian được chẩn đoán xác định nếu tình trạng bệnh diễn tiến xấu và không đáp ứng với điều trị. Ngoài ra, ghi nhận được một vài trường hợp đột tử ở người có tiền sử hoàn toàn khỏe mạnh trước đây là do viêm cơ tim cấp tính diễn tiến nhanh.

Tài liệu tham khảo

http://www.patient.co.uk/health/myocarditis-leaflet