U tế bào mầm ở trẻ em: Phương pháp điều trị

Nhìn chung, việc mắc khối u là điều không phổ biến ở trẻ. Điều này gây khó khăn cho bác sĩ trong việc lên kế hoạch điều trị, trừ khi họ biết phương pháp nào có hiệu quả nhất ở những trẻ khác. Đó là lý do tại sao hơn 60% trẻ mắc ung thư được điều trị như là một phần của thử nghiệm lâm sàng (là nghiên cứu nhằm thử nghiệm một phương pháp điều trị mới). “Tiêu chuẩn chăm sóc” là những phương pháp điều trị tốt nhất được biết đến. Thử nghiệm lâm sàng có thể bao gồm thử sử dụng một loại thuốc mới, thử một cách kết hợp mới giữa các phương pháp điều trị tiêu chuẩn hoặc sử dụng các phương pháp điều trị hiện tại nhưng với liều lượng mới. Tính an toàn và tình trạng sức khỏe của tất cả trẻ tham gia thử nghiệm lâm sàng luôn được theo dõi chặt chẽ.

Để tận dụng các phương pháp điều trị mới mẻ này, những trẻ mắc u tế bào mầm nên được điều trị tại một trung tâm ung thư chuyên biệt. Các bác sĩ tại các trung tâm này có nhiều kinh nghiệm trong việc điều trị cho trẻ và có khả năng tiếp cận với các nghiên cứu mới nhất, họ được gọi là bác sĩ ung bướu nhi. Nếu bạn ở xa trung tâm ung bướu nhi, tại các trung tâm ung bướu tổng quát cũng sẽ có các bác sĩ chuyên khoa nhi có thể hỗ trợ hoặc trực tiếp điều trị cho trẻ.

Tổng quan về điều trị

Trong nhiều trường hợp, đội ngũ bác sĩ điều trị cho bệnh nhi ung thư là một đội ngũ đa ngành. Các trung tâm chuyên khoa ung bướu nhi sẽ cung cấp cho bệnh nhi và gia đình các dịch vụ: chuyên gia về đời sống trẻ em, chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ vật lý trị liệu thể chất và nghề nghiệp, nhân viên công tác xã hội và chuyên viên tư vấn. Các hoạt động và chương trình hỗ trợ sẽ giúp trẻ và gia đình đương đầu với khó khăn.

Danh sách dưới đây mô tả những phương pháp phổ biến nhất trong điều trị u tế bào mầm. Các phương pháp điều trị và khuyến cáo dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm phân loại và giai đoạn của khối u, những tác dụng phụ có thể xảy ra, lựa chọn của bệnh nhân và tổng trạng sức khỏe. Kế hoạch điều trị bao gồm cả điều trị các triệu chứng và tác dụng phụ, như một phần quan trọng trong chăm sóc ung thư. Hãy dành thời gian để tìm hiểu về tất cả các phương pháp điều trị và đặt câu hỏi về những điều chưa rõ ràng. Trao đổi với bác sĩ về mục tiêu của mỗi phương pháp điều trị và kỳ vọng của đợt điều trị. Tìm hiểu thêm về lựa chọn điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật nhằm mục đích loại bỏ khối u và một phần các mô lành xung quanh, được gọi là vùng rìa khối u nhằm không bỏ sót tế bào u. Một bác sĩ phẫu thuật chuyên về ung thư thường là người sẽ thực hiện phẫu thuật. U tế bào mầm có thể được loại bỏ hoàn toàn chỉ với phương pháp phẫu thuật, trong một số trường hợp như u tế bào mầm tinh hoàn ở trẻ nam và u tế bào mầm buồng trứng ở trẻ nữ. Các khối u buồng trứng cũng có thể được điều trị chỉ với phẫu thuật.

Trước phẫu thuật, hãy trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về nguy cơ và tai biến có thể có của phương pháp phẫu thuật cụ thể được thực hiện. Tìm hiểu thêm về những điều cơ bản của phẫu thuật ung thư.

Hóa trị liệu

Hóa trị liệu là sử dụng hóa chất để tiêu diệt tế bào u, bằng cách kìm hãm khả năng phát triển và phân chia của chúng. Hóa trị liệu được chỉ định bởi bác sĩ ung thư nhi hoặc bác sĩ chuyên khoa ung thư – là bác sĩ chuyên về điều trị ung thư bằng hóa chất.

Hóa trị hệ thống là đưa hóa chất vào máu để tiêu diệt tế bào ung thư toàn thân. Các đường vào phổ biến để thực hiện hóa trị bao gồm qua ống thông tĩnh mạch (IV) được nối cố định vào tĩnh mạch nhờ kim truyền, hoặc qua đường uống dưới dạng viên nén hoặc viên nhộng.

Một phác đồ, hoặc liệu trình hóa trị thường bao gồm một số chu kỳ cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Bệnh nhân có thể được dùng một thuốc tại một thời điểm hoặc kết hợp nhiều thuốc khác nhau cùng lúc. Hầu hết bệnh nhân mắc ung thư tế bào mầm cần được hóa trị liệu.

Các thuốc hóa trị được chỉ định trong ung thư tế bào mầm bao gồm bleomycin (Blenoxane), cisplatin (Platinol) và etoposide (VePesid, Toposar).

Tác dụng phụ của hóa trị liệu phụ thuộc vào từng cá nhân và liều sử dụng, đa phần gồm mệt mỏi, tăng nguy cơ nhiễm trùng, buồn nôn và nôn, rụng tóc, chán ăn và tiêu chảy. Những tác dụng phụ này thường biến mất sau khi kết thúc điều trị.

Tìm hiểu thêm về những điều cơ bản của hóa trị liệu và chuẩn bị trước điều trị. Những thuốc được dùng để điều trị ung thư tế bào mầm vẫn đang tiếp tục được thử nghiệm. Trao đổi với bác sĩ là cách tốt nhất để tìm hiểu về những thuốc được chỉ định, mục đích sử dụng và các tác dụng phụ có khả năng xảy ra hoặc tương tác với các thuốc khác. Tìm hiểu thêm về đơn thuốc bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu tìm kiếm thuốc.                                  

Điều trị triệu chứng và tác dụng phụ

Khối u và việc điều trị khối u thường gây ra tác dụng phụ. Ngoài các phương pháp điều trị nhằm làm chậm, ngăn chặn hoặc loại bỏ khối u, một phần quan trọng trong chăm sóc ung thư là làm giảm các triệu chứng và tác dụng phụ ở trẻ. Khái niệm này được gọi là chăm sóc giảm nhẹ hoặc chăm sóc hỗ trợ, bao gồm những phương pháp hỗ trợ bệnh nhân với các nhu cầu về thể chất, tinh thần và xã hội.

Chăm sóc giảm nhẹ bao gồm các phương pháp điều trị tập trung vào việc giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và hỗ trợ bệnh nhân và gia đình. Tất cả các bệnh nhân, ở mọi lứa tuổi, phân loại và giai đoạn ung thư đều được chăm sóc giảm nhẹ. Chăm sóc giảm nhẹ đem lại hiệu quả cao khi được bắt đầu càng sớm càng tốt trong quá trình điều trị cho bệnh nhân có nguy cơ cao. Bệnh nhân thường được điều trị khối u đồng thời với điều trị giảm nhẹ tác dụng phụ. Trên thực tế, những người được chăm sóc giảm nhẹ cùng lúc với điều trị ung thư thường ít có triệu chứng nghiêm trọng hơn, có chất lượng cuộc sống tốt hơn và họ hài lòng hơn với việc điều trị.

Phương pháp điều trị giảm nhẹ rất đa dạng, thường bao gồm dùng thuốc, thay đổi chế độ dinh dưỡng, các kỹ thuật thư giãn, hỗ trợ tinh thần và các liệu pháp khác. Các phương pháp giúp loại bỏ ung thư, chẳng hạn như hóa trị hoặc phẫu thuật cũng mang lại tác dụng điều trị giảm nhẹ. Hãy trao đổi với bác sĩ về các mục tiêu của từng phương pháp trong kế hoạch điều trị.

Trước khi bắt đầu điều trị, hãy trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về các tác dụng phụ có thể xảy ra và các lựa chọn chăm sóc giảm nhẹ. Trong và sau khi điều trị, nếu gặp bất cứ vấn đề, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc các thành viên khác trong nhóm chăm sóc sức khỏe để có thể xử lý nhanh nhất có thể. Tìm hiểu thêm về chăm sóc giảm nhẹ.

Thuyên giảm bệnh và khả năng tái phát

Thuyên giảm là khi khối u không còn được phát hiện trong cơ thể và không có triệu chứng, hay còn gọi là “không có bằng chứng của bệnh” (No Evidence of Disease), viết tắt là NED.

Thuyên giảm có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn, điều này khiến nhiều người lo lắng rằng ung thư sẽ tái phát. Mặc dù trong nhiều trường hợp bệnh thuyên giảm vĩnh viễn, điều quan trọng bạn vẫn nên trao đổi với bác sĩ về khả năng tái phát. Hiểu được về nguy cơ tái phát và các phương pháp điều trị có thể giúp chuẩn bị tốt hơn nếu ung thư trở lại. Tìm hiểu thêm về đối phó với nỗi sợ tái phát.

Nếu ung thư trở lại sau điều trị ban đầu, nó được gọi là ung thư tái phát. Nó có thể trở lại ở cùng vị trí (tái phát tại chỗ), lân cận (tái phát vùng/khu vực) hoặc ở một nơi khác (tái phát xa).

Khi ung thư tái phát, một loạt các xét nghiệm sẽ được thực hiện lại từ đầu để đánh giá về tình trạng thực tại của cơ thể và ung thư. Sau khi có kết quả, gia đình và bác sĩ sẽ trao đổi về phương pháp điều trị phù hợp. Kế hoạch điều trị thường sẽ bao gồm nhiều phương pháp như đã mô tả ở trên, chẳng hạn như hóa trị liệu, nhưng có thể được phối hợp khác đi hoặc thay đổi nhịp độ điều trị. Ung thư tái phát có thể được điều trị bằng carboplatin (Paraplat, Paraplatin, Becenum), ifosfamide (Cyfos, Ifex, Ifosfamidum) và paclitaxel (Taxol). Ghép tủy xương/tế bào gốc hoặc xạ trị cũng có thể được sử dụng. Bác sĩ có thể đề xuất những thử nghiệm lâm sàng để tìm ra hướng mới trong điều trị ung thư tái phát. Dù có chọn kế hoạch điều trị nào thì chăm sóc giảm nhẹ vẫn rất quan trọng để làm giảm triệu chứng và tác dụng phụ.

Trẻ và gia đình thường trải qua những cảm xúc như hoài nghi hay sợ hãi khi ung thư tái phát. Các gia đình được khuyến khích trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về những cảm xúc đó và hỏi thêm về các dịch vụ hỗ trợ để giúp họ chiến đấu với bệnh tật. Tìm hiểu thêm về đối phó với tái phát. 

Điều trị không hiệu quả

Mặc dù đa số trẻ mắc u tế bào mầm được điều trị thành công, đôi khi vẫn có những trường hợp không thành không. Nếu bệnh không thể kiểm soát hay chữa khỏi thì được gọi là ung thư tiến triển hay ung thư giai đoạn cuối.

Chẩn đoán này khá nặng nề và là vấn đề rất khó thảo luận. Tuy nhiên, cần có những cuộc trò chuyện cởi mở và chân thành với bác sĩ và nhóm chăm sóc sức khỏe để bày tỏ cảm xúc, mong muốn và mối bận tâm của gia đình. Nhóm chăm sóc sức khỏe luôn sẵn sàng giúp đỡ và nhiều thành viên trong nhóm có các kỹ năng chuyên môn, kinh nghiệm và kiến thức để hỗ trợ các bệnh nhân và gia đình.

Chăm sóc cuối đời là một loại chăm sóc giảm nhẹ cho những bệnh nhân ung thư tiến triển có tiên lượng sống dưới 6 tháng. Phụ huynh và người giám hộ được khuyến khích nên trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về các lựa chọn này, bao gồm chăm sóc cuối đời tại nhà, tại trung tâm chăm sóc cuối đời đặc biệt hoặc địa điểm chăm sóc sức khỏe khác. Chăm sóc điều dưỡng và các thiết bị đặc biệt có thể giúp cho việc chăm sóc tại nhà trở nên khả thi cho nhiều gia đình.

Một số trẻ sẽ vui hơn nếu trẻ có thể đi học bán thời gian hoặc tham gia các hoạt động khác và kết nối xã hội. Nhóm chăm sóc sức khỏe sẽ giúp cha mẹ hoặc người giám hộ quyết định mức độ hoạt động thích hợp. Điều quan trọng nhất là đảm bảo trẻ thoải mái về thể chất và không bị đau, đó là một phần của chăm sóc cuối đời. Tìm hiểu thêm về chăm sóc trẻ bệnh giai đoạn cuối và kế hoạch chăm sóc ung thư tiến triển.

Mất người thân là một tổn thất lớn và gia đình của trẻ cần được hỗ trợ để giúp họ vượt qua sự mất mát này. Các trung tâm ung thư trẻ em thường có các nhân viên chuyên môn và các nhóm hỗ trợ để giúp đỡ trong giai đoạn đau buồn. Tìm hiểu thêm về đau buồn khi mất con.

Phần tiếp theo trong hướng dẫn là về Thử nghiệm lâm sàng, giúp cung cấp thêm thông tin về các nghiên cứu nhằm tìm ra những cách tốt hơn trong chăm sóc bệnh nhi mắc u tế bào mầm. Sử dụng menu để chọn đọc phần khác trong hướng dẫn này.

Tài liệu tham khảo

https://www.cancer.net/cancer-types/germ-cell-tumor-childhood/treatment-options