Sarcoma cơ vân ở trẻ em: Chăm sóc theo dõi

Biên dịch: Phan Thị Thanh Hương

Hiệu đính: Ths.Bs Nguyễn Hải Nam, Lê Hà Cảnh Châu

Bài viết này giới thiệu cách chăm sóc y tế cho trẻ sau khi điều trị ung thư đã hoàn tất và tầm quan trọng của việc chăm sóc này. Sử dụng menu để xem các bài viết khác.

Tổng quan chung

Việc chăm sóc cho một trẻ mắc ung thư không dừng lại khi quá trình điều trị ban đầu hoàn tất mà phải tiếp tục kiểm tra để đảm bảo ung thư không tái phát, điều trị các tác dụng phụ và theo dõi sức khỏe toàn diện của trẻ. Những công việc đó được gọi là chăm sóc theo dõi sau điều trị. Tất cả trẻ em đã điều trị ung thư, bao gồm sarcoma cơ vân (ung thư mô liên kết), cần được chăm sóc theo dõi sau điều trị suốt đời.

Chăm sóc theo dõi cho trẻ bao gồm khám lâm sàng thường xuyên, làm các xét nghiệm hoặc cả hai. Bác sĩ sẽ theo dõi sự phục hồi của trẻ trong nhiều tháng và nhiều năm tiếp theo.

Tìm hiểu thêm về tầm quan trọng của việc chăm sóc theo dõi.

Theo dõi tái phát

Một trong những mục tiêu của chăm sóc theo dõi là đánh giá tái phát. Ung thư tái phát vì các vùng nhỏ của tế bào ung thư trong cơ thể có thể vẫn chưa được phát hiện. Theo thời gian, các tế bào này tăng số lượng cho đến khi chúng biểu thị trên kết quả xét nghiệm hoặc gây ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng lâm sàng.

Trong quá trình chăm sóc theo dõi sau điều trị, một bác sĩ nắm rõ tiền sử bệnh tật của trẻ có thể cung cấp cho bạn những thông tin cá nhân về nguy cơ tái phát. Bác sĩ sẽ đặt những câu hỏi cụ thể về sức khỏe của trẻ. Một số trẻ em có thể được xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm hình ảnh như là một phần của chăm sóc theo dõi thường xuyên. Tuy nhiên lựa chọn xét nghiệm nào phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm loại và giai đoạn ung thư được chẩn đoán lúc đầu và các loại điều trị đã được thực hiện.

Việc phỏng đoán trước khi có xét nghiệm tiếp theo hoặc chờ kết quả xét nghiệm có thể gây thêm căng thẳng cho bạn hoặc các thành viên trong gia đình.

Tìm hiểu nhiều hơn về cách đối phó với loại căng thẳng này.

Kiểm soát tác dụng phụ dài hạn và muộn của ung thư ở trẻ em

Đôi khi, tác dụng phụ có thể kéo dài sau thời gian điều trị ban đầu (tác dụng phụ dài hạn) hoặc phát sinh sau nhiều tháng hoặc nhiều năm sau điều trị (tác dụng phụ muộn). Những ảnh hưởng này bao gồm các vấn đề về thể chất, như vấn đề về tim phổi và ung thư thứ phát; các vấn đề về nhận thức như trí nhớ, sự chú ý hay khó khăn trong học tập; và về cảm xúc như lo lắng hoặc trầm cảm.

Trẻ được điều trị sarcoma cơ vân nên được theo dõi các dấu hiệu hoặc triệu chứng của việc ung thư quay trở lại. Hãy trao đổi với bác sĩ về những vấn đề cần theo dõi giữa những lần tái khám. Tái phát thường gặp trong 3 năm đầu sau khi chẩn đoán. Trong thời gian này, theo dõi nên bao gồm khám lâm sàng thường xuyên và xét nghiệm hình ảnh ít nhất 3 đến 6 tháng một lần trong 2 năm đầu sau khi điều trị hoàn tất. Trẻ cần được theo dõi thường xuyên về tăng trưởng thể chất, sự phát triển và hoàn thiện của chức năng sinh dục và bàng quang. Nếu trẻ được xạ trị vào mắt hoặc miệng, cần phải kiểm tra mắt và khám răng thường xuyên .

Trẻ có khối u ở tay hoặc chân có thể bị giảm tăng trưởng ở chi bị ảnh hưởng và khác biệt về chiều dài chi khi trẻ lớn. Nếu trẻ có tình trạng này, trẻ cần được theo dõi và đánh giá bởi bác sĩ chỉnh hình.

Dựa trên phương pháp mà trẻ được điều trị, bác sĩ sẽ quyết định cần khám và làm xét nghiệm gì để kiểm tra các tác dụng phụ dài hạn, chẳng hạn như các vấn đề về tăng trưởng và phát triển thể chất, các vấn đề của bàng quang, vô sinh và khả năng ung thư thứ phát, chẳng hạn như sarcoma xương (u xương ác tính), u não, hoặc là bệnh bạch cầu cấp tính dòng tủy (AML). Chăm sóc theo dõi sau điều trị cũng cần chú trọng giải quyết những vấn đề liên quan đến chất lượng cuộc sống của trẻ, bao gồm mọi vấn đề về phát triển, nhận thức hoặc cảm xúc.

Nhóm ung thư trẻ em (COG ) đã nghiên cứu những ảnh hưởng về thể chất và tâm lý những người sống sót sau ung thư từ bé phải đối mặt. Từ đó, COG đã khuyến nghị chăm sóc theo dõi lâu dài cho những người sống sót sau ung thư ở trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên. Có thể tìm thấy trên một trang web riêng: www.survivocateguferences.org.

Giữ hồ sơ sức khỏe cá nhân của trẻ

Bạn được khuyến khích nên sắp xếp và lưu giữ hồ sơ y tế cá nhân cho con. Bác sĩ sẽ giúp bạn tạo hồ sơ này. Nhờ vậy, khi lớn lên, trẻ sẽ có một văn bản rõ ràng về lịch sử chẩn đoán, phương pháp điều trị được đưa ra và lời khuyên của bác sĩ về kế hoạch chăm sóc theo dõi. ASCO (Hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ) hỗ trợ tạo ra các biểu mẫu giúp theo dõi quá trình điều trị ung thư mà của trẻ và xây dựng một kế hoạch chăm sóc sống sót khi điều trị hoàn tất

Một số trẻ được tiếp tục điều trị với bác sĩ ung thư, trong khi những trẻ khác được chăm sóc bởi bác sĩ gia đình hoặc các chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Quyết định này phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm loại và giai đoạn ung thư, tác dụng phụ, quy định của bảo hiểm y tế và mong muốn của gia đình. Trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe về điều trị và việc tiếp tục chăm sóc theo dõi sau điều trị trong tương lai.

Nếu một bác sĩ không liên quan trực tiếp đến việc chăm sóc bệnh ung thư của trẻ chịu trách nhiệm chăm sóc và theo dõi sau điều trị, hãy nhớ chia sẻ bản tóm tắt điều trị ung thư và kế hoạch chăm sóc sống sót với họ và với tất cả các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong tương lai. Chi tiết về phương pháp điều trị ung thư cụ thể được áp dụng rất có giá trị đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, những người sẽ chăm sóc trẻ trong suốt cuộc đời.

Phần tiếp theo trong hướng dẫn này là Sự vượt qua bệnh tật. Phần này mô tả cách đối phó với những thách thức trong cuộc sống hàng ngày sau khi chẩn đoán ung thư. Sử dụng menu để chọn đọc một phần khác trong hướng dẫn này.

Tài liệu tham khảo

Rhabdomyosarcoma – Childhood: Follow-Up Care