Sốt ở trẻ em

TỔNG QUAN

Nhiệt độ bình thường ở trẻ là bao nhiêu?

Nhiệt độ bình thường là nhiệt độ vào khoảng 37^oC (98,6^oF) khi cặp nhiệt kế bằng đường miệng và 37,5^oC (99,6^oF) khi cặp nhiệt kế đường hậu môn. Nhiều bác sĩ xác định sốt khi nhiệt độ cặp đường miệng vượt trên 37,5^oC (99,5^o F) hoặc nhiệt độ cặp đường hậu môn vượt trên 38^oC (100,4^oF).

Tôi nên cặp nhiệt cho trẻ như thế nào?

Bạn có thể biết nhiệt độ chính xác nhất của trẻ bằng cách cặp nhiệt đường hậu môn. Tuy nhiên, nếu bé lớn hơn 3 tháng tuổi, cũng có thể cặp nhiệt kế qua đường miệng ngoại trừ trường hợp bác sĩ yêu cầu khác. Hãy dùng nhiệt kế điện tử. Đừng dùng nhiệt kế thủy ngân. Thủy ngân là một chất độc và chắc chắn bạn sẽ không muốn gia đình mình tiếp xúc với nó.

Hãy đảm bảo bạn đã đánh dấu (bằng cách dán nhãn chẳng hạn) để phân biệt nhiệt kế cặp đường hậu môn, điều này giúp bạn tránh nguy cơ cặp nhiệt kế nhầm sang đường miệng cho trẻ.

• Trước khi cặp nhiệt cho trẻ, hãy rửa nhiệt kế trong nước xà phòng ấm và rửa sơ lại bằng nước lạnh.
• Nếu bạn cặp nhiệt kế cho trẻ qua đường miệng, và nếu trẻ có ăn/uống những loại thức ăn nóng hoặc lạnh cũng như các loại thức uống có ga trước đó, hãy chờ ít nhất 20 phút kể từ lúc trẻ đã kết thúc bữa ăn rồi mới cặp nhiệt cho trẻ.
• Đừng ủ ấm trẻ quá mức (quấn quá nhiều khăn, quấn quá chặt, mặc quá nhiều quần áo ấm…) trước khi cặp nhiệt cho trẻ.
• Sau khi sử dụng nhiệt kế, rửa lại với cồn hoặc trong nước xà phòng lạnh.

Cặp nhiệt kế cho trẻ bằng đường hậu môn

Nếu bạn cặp nhiệt cho trẻ theo đường hậu môn, hãy đặt trẻ nằm sấp trong lòng bạn. Bôi một ít dầu bôi trơn (ví dụ, Vaseline) lên đầu nhiệt kế và đẩy khoảng 1-1,5 cm đầu nhiệt kế vào trong hậu môn. Hãy ngừng đẩy nếu bạn cảm thấy vướng. Giữ nhiệt kế ở vị trí đó và đừng bỏ đi đâu. Chờ khi nhiệt kế kêu tiếng “bíp”, rút nhiệt kế và đọc kết quả.

Cặp nhiệt kế cho trẻ bằng đường miệng

Nếu bạn cặp nhiệt kế cho trẻ bằng đường miệng, hãy đặt đầu nhiệt kế ở phía dưới lưỡi của trẻ, hướng về phía sau họng. Yêu cầu trẻ ngậm môi trên nhiệt kế và nhắc trẻ không được cắn hay nói chuyện. Khi nhiệt kế kêu tiếng “bíp”, rút nhiệt kế và đọc kết quả.

Triệu chứng của bệnh sốt ở trẻ em?

Nếu con bạn có một trong những dấu hiệu cảnh báo sau, hãy gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức.

• Nôn ói hoặc tiêu chảy kéo dài.
• Môi miệng khô.
• Sốt tái lại trong vài ngày.
• Khóc thét.
• Bỏ ăn, biếng ăn.
• Vẻ tím tái.
• Co giật.
• Nhức đầu nhiều.
• Phát ban da.
• Các khớp sưng hoặc đau.
• Cứng cổ (còn gọi là dấu cổ cứng, là biểu hiện đau khi cho trẻ gập cổ về phía ngực).
• Đau bụng.
• Sưng mô mềm vùng đầu của trẻ.
• Thở khò khè hoặc thở bất thường.
• Rên rỉ.

Nếu con bạn

• Nhỏ hơn 3 tháng tuổi, hãy gọi ngay đến bác sĩ nếu nhiệt độ cặp qua đường hậu môn ≥ 38^oC (100,4^oF). Báo cho bác sĩ ngay cả khi khi trẻ không có vẻ gì là ốm. Vì trẻ ở lứa tuổi này có thể trở nặng rất nhanh chóng.
• Từ 3 tháng đến 6 tháng tuổi, gọi báo cho bác sĩ nếu trẻ có nhiệt độ cặp qua đường hậu môn ≥ 38,3^oC (101^o F), ngay cả khi trẻ không có vẻ gì là ốm.
• Trên 6 tháng tuổi và sốt từ 38,8^oC (102^oF) đến 39,4^oC (102,9^oF) (cặp nhiệt kế qua đường hậu môn), hãy quan sát cách trẻ hoạt động (nếu trẻ vẫn chơi và sinh hoạt như thường, bạn có thể theo dõi thêm). Gọi cho bác sĩ nếu sốt tiếp tục tăng hoặc không giảm sau 2 ngày (48 giờ).
• Trên 6 tháng tuổi và sốt ≥ 39,4^oC (102,9^oF), hãy báo cho bác sĩ ngay cả khi trẻ có vẻ vẫn khỏe mạnh.

ĐIỀU TRỊ

Tôi có nên cố gắng hạ sốt cho bé?

Sốt là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chiến đấu chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng. Nếu con bạn nằm trong khoảng từ 3 tháng đến 3 tuổi và chỉ sốt nhẹ (không quá 37,8^oC nếu cặp nhiệt kế qua đường hậu môn), bạn nên tránh cho trẻ dùng thuốc hạ sốt. Nếu trẻ có biểu hiện đau và khó chịu, kèm với nhiệt độ của trẻ cao hơn 37,8^oC (100,2^oF), bạn có thể cho trẻ dùng một số thuốc hạ sốt đơn giản (ví dụ, Paracetamol).

Nếu trẻ nhỏ hơn 3 tháng tuổi và có nhiệt độ ≥ 38^oC (100,4^oF), hãy gọi cho bác sĩ của bạn hoặc cho trẻ đến khám tại phòng cấp cứu ngay. Sốt ở lứa tuổi này có thể là dấu hiệu của một tình trạng nhiễm trùng nặng.

Những loại thuốc hạ sốt nào tôi có thể dùng cho trẻ, và cách sử dụng ra sao?

Không cho trẻ dưới 2 tháng uống bất kỳ loại thuốc nào mà không có ý kiến của bác sĩ trước đó.

Acetaminophen (ví dụ, Tylenol sirup) có tác dụng giảm đau và hạ sốt. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc hỏi bác sĩ để biết liều dùng phù hợp cho trẻ. Liều dùng sẽ phụ thuộc vào cân nặng và tuổi của trẻ.

Ibuprofen là một thuốc khác có thể dùng để hạ sốt cho trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi. Hãy báo bác sĩ của bạn trước khi sử dụng Ibuprofen cho trẻ (ví dụ, Motrin sirup). Bác sĩ sẽ cho bạn biết liều dùng phù hợp.

Một số điểm cần chú ý khi dùng thuốc hạ sốt

• Không dùng quá 5 liều hạ sốt trong một ngày.
• Không cho trẻ dưới 2 tháng tuổi dùng bất cứ thuốc gì mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Đọc hướng dẫn sử dụng thật kỹ. Hãy đảm bảo rằng bạn đang cho con bạn sử dụng đúng liều thuốc cần thiết.
• Đối với các loại thuốc dạng xi-rô (sirup), hãy sử dụng dụng cụ để lường liều thuốc cần thiết. Dụng cụ này thường kèm theo chai thuốc hoặc nếu không có, bạn có thể hỏi nhân viên nhà thuốc. Muỗng cà phê thường dùng trong nhà bếp có thể không lường chính xác lượng thuốc cần thiết.

Tôi có thể sử dụng Aspirin để hạ sốt cho bé được không?

Không. Trong một số hiếm trường hợp, Aspirin có thể gây hội chứng Reye cho trẻ. Hội chứng này là một tình trạng bệnh lý rất nặng có thể dẫn đến tử vong. Các bậc bố mẹ được khuyến cáo không nên sử dụng Aspirin cho trẻ nhỏ hơn 18 tuổi.

Tôi có thể làm gì để giúp bé dễ chịu hơn?

• Cho trẻ uống nhiều nước để ngừa mất nước. Nước đun sôi để nguội, sữa, nước súp, nước trái cây đều là những chọn lựa tốt.
• Nếu trẻ uống đủ nước, đừng cố ép trẻ ăn nếu trẻ không muốn.
• Bạn hãy lau mát với nước ấm cho trẻ liên tục khi trẻ đang sốt, điều này sẽ giúp trẻ nhanh hạ sốt hơn.
• Đảm bảo cho trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ.
• Cho trẻ mặc quần áo thoáng. Ủ ấm quá mức, mặc quần áo quá dày có thể làm cho nhiệt độ của trẻ tăng thêm.
• Nếu trẻ có biểu hiện lạnh run, hãy cho trẻ đắp thêm mền. Bỏ bớt mền đi khi trẻ không còn lạnh run.

Tắm có giúp cho bé bớt sốt hay không?

Cho trẻ dùng Acetaminophen và tắm với nước ấm có thể giúp hạ sốt. Hãy cho trẻ dùng thuốc hạ sốt trước khi tắm. Nếu chỉ tắm mà không dùng thuốc, trẻ có thể biểu hiện run do cơ thể trẻ cố nâng nhiệt độ cơ thể trẻ lên. Điều này có thể làm trẻ cảm thấy tệ hơn. Lưu ý rằng không bao giờ pha rượu vào nước tắm hoặc chà xát cơ thể trẻ với rượu hoặc tắm bằng nước lạnh.