Kiểm soát cơn đau của trẻ sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, trẻ thường gặp vấn đề với các cơn đau nhưng thật may là có nhiều phương pháp để làm dịu các cơn đau này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm về cách thức kiểm soát cơn đau sau khi trẻ được phẫu thuật.

Đánh giá mức độ đau đớn của trẻ sau phẫu thuật như thế nào?

Để chăm sóc cho trẻ lúc trẻ đau sau phẫu thuật, điều quan trọng là đánh giá mức độ của các cơn đau. Có nhiều cách để đánh giá cơn đau của trẻ.

• Hỏi xem bé đau đến mức nào. Đây là cách đáng tin nhất để đánh giá mức độ cơn đau của bé. Phải sử dụng phương thức đánh giá theo cách bé có thể hiểu được. Có thể sử dụng phương pháp đánh giá cơn đau thích hợp với lứa tuổi theo thang điểm FACES (thang điểm tính theo biểu hiện cơn đau theo nét mặt). Trẻ em lớn tuổi hơn có thể sử dụng thang đánh giá từ 0 đến 10. Mặc dù yêu cầu trẻ đánh giá mức độ cơn đau của chúng thường rất khó, nhưng đó là cách đáng tin cậy nhất để xác định mức độ đau đớn mà bé đang trải qua.
• Cơn đau biểu hiện qua sự thay đổi các cử chỉ trên cơ thể cũng như hành vi của trẻ. Ví dụ, vẻ mặt bé có vẻ “đau đớn” (nhăn mũi và mắt), ôm chặt hoặc xoa khu vực bị đau, khóc bất thường, hoặc ngủ hay ăn ít hơn thông thường. Cha mẹ thường là người có thể xét đoán các biểu hiện này chính xác nhất.
• Các dấu hiệu khác của cơn đau được biểu hiện qua sự thay đổi các thông số  như nhịp tim, huyết áp, và tần số thở. Các thông số này sẽ được ghi chú vào biểu đồ theo dõi của trẻ theo các thời điểm khác nhau, từ đó đưa ra sự đánh giá với cơn đau của trẻ.

Thuốc giảm đau cho trẻ sau phẫu thuật

Có rất nhiều loại thuốc giúp kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật. Tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ nghiêm trọng và kiểu đau của trẻ, bác sĩ sẽ quyết định cho dùng thuốc giảm đau bằng cách nào.

Thuốc giảm đau được sử dụng theo đường dùng hợp lý để hạn chế gây đau cho trẻ. Hầu hết các loại thuốc giảm đau ở dạng thuốc viên hoặc dạng dung dịch hoặc được truyền vào tĩnh mạch qua dây chuyền dịch (IV). Phải dùng thuốc đều đặn để hạn chế các cơn đau. Một khi cơn đau nghiêm trọng hơn thì việc giảm đau cho trẻ trở nên khó khăn hơn.

Có rất nhiều loại thuốc dùng để giảm đau, bao gồm:

• Thuốc không có thuốc phiện (không có chất gây nghiện) như acetaminophen và ibuprofen (Tylenol là một loại thuốc có thương hiệu của acetaminophen. Advil và Motrin là các loại thuốc có thương hiệu của ibuprofen.)
• Thuốc có thuốc phiện (chất gây nghiện) như codeine và morphin
• Thuốc tê bôi và thuốc gây tê tại chỗ như lidocaine, và các loại thuốc kem bôi tê.
• Gây tê (phong bế) thần kinh : thuốc tê được tiêm vào một số dây thần kinh trên cơ thể
• Gây tê tủy sống hoặc khoang xương cùng : thuốc tê được tiêm vào khu vực dưới cột sống để giảm đau ở đoạn giữa cơ thể (ngực, bụng, hai chân)

Trong một số trường hợp, khi trẻ còn ở bệnh viện, có thể dùng máy tiêm thuốc giảm đau do bệnh nhân tự điều khiển (PCA). Đây là một thiết bị dễ sử dụng, cho phép trẻ tự quyết định khi nào cần thêm thuốc giảm đau. Nếu trẻ cảm thấy đau, chỉ cần nhấn nút là thuốc sẽ được tự động truyền thêm qua IV. Máy bơm đã được lập trình sẵn để ngăn không cho trẻ dùng quá nhiều thuốc.

Một số cha mẹ sợ con mình sẽ nghiện các loại thuốc giảm đau. Tuy nhiên, việc này rất hiếm xảy ra. Mọi bệnh nhân, bao gồm trẻ em nên được giúp đỡ để càng ít bị đau càng tốt.

Nếu được sử dụng đúng cách, thuốc giảm đau rất an toàn và là một phần quan trọng trong việc điều trị cho trẻ.

Những phương pháp khác để kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật

Ngoài thuốc giảm đau còn có các cách khác để giúp trẻ giảm đau sau phẫu thuật.

• Các cách bổ sung và thay thế thuốc khác như châm cứu, mát-xa, và phản hồi sinh học (biofeedback) cũng có thể giúp giảm đau. Phải trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ phương pháp điều trị thay thế nào cho bé để bảo đảm không làm ảnh hưởng các phương pháp điều trị khác.
• Thể dục vật lý trị liệu và thủy trị liệu (tắm và trị liệu bằng nước) có thể giúp cơ thể thư giãn và xoa dịu cơn đau.
• Hướng sự chú ý của trẻ vào những việc khác như nghe nhạc, chơi video game, hoặc đọc sách cũng giúp giảm đau.