0
Ngày:
07/08/2018
Lượt xem:
848
Bài viết thứ 09/15 thuộc chủ đề “Các bệnh Răng Hàm Mặt”
Phẫu thuật chỉnh hình hay chỉnh hàm (Orthognathic surgery) là phương pháp phẫu thuật trên một hàm hoặc cả hai hàm do bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật hàm mặt thực hiện nhằm điều chỉnh lại vị trí xương hàm đúng hơn.
Nếu bạn để ý kỹ khi nhìn trước gương, thì mỗi vận động hàm của bạn như đưa hàm ra trước hay lui sau, há hay ngậm, sang bên, môi và đỉnh mũi đều di chuyển theo hướng tương ứng vận động. Như vậy thì một khi xương hàm đã được điều chỉnh đến một vị trí hài hoà và cân đối thì thẩm mỹ khuôn mặt cũng sẽ theo đổi theo hướng tích cực hơn, tức là đẹp hơn.
Một số trường hợp, sự phát triển của hàm trên và hàm dưới không cùng tốc độ và theo hướng khác nhau. Ngoài ra, chấn thương hay khiếm khuyết lúc mới sinh cũng gây ra lệch hàm. Các bác sĩ chỉnh hình răng có thể chỉnh được các lệch lạc khớp cắn do răng nhưng chỉnh các lệch lạc khớp cắn do xương chỉ có thể do bác sĩ phẫu thuật hàm mặt. Và những bệnh nhân sau khi được phẫu thuật chỉnh hình tốt có thể nhận rõ sự thay đổi kết quả theo hướng tích cực khi ăn nhai.
Nói thêm về lệch lạc khớp cắn, thường có 2 nguyên nhân lớn: do xương vùng hàm mặt và do răng. Lệch lạc khớp cắn do xương thường do một hoặc cả hai hàm khác nhau về hình dạng, kích thước và vị trí. Ví dụ như một hàm có kích thước lớn hơn hẳn so với hàm kia hay hàm dưới lùi về phía sau nhiều hơn so với hàm trên. Đối với các bệnh nhân này thì việc đơn giản là chỉnh hình răng bằng mắc cài không có ý nghĩa gì nhiều vì bản thân hai xương hàm đã tương quan không đúng. Quá trình phẫu thuật một hoặc hai hàm sẽ giúp cải thiện tương quan hai hàm, tăng thẩm mỹ khuôn mặt, các chức năng ăn nhai tốt hơn và giảm những vấn đề liên quan đến đường hô hấp.
Sự hình thành tương quan lệch của hai xương hàm có thể do di truyền và do môi trường. Và người ta không thể biết chính xác là cái nào hay cả hai cùng tác động. Nhiều nghiên cứu được tiến hành trên anh, chị em sinh đôi để tìm ra nguyên nhân chính xác. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại cho thấy không dưới 40% trường hợp có lệch lạc xương hàm là do gen và phần còn lại thì do yếu tố môi trường.
Hình 1: hình ảnh giả lập để hình dung sự thay đổi diện mạo trước và sau phẫu thuật.
Bác sĩ nha khoa, bác sĩ chỉnh hình răng và bác sĩ phẫu thuật hàm mặt sẽ hội chẩn và đưa đến quyết định bạn có cần thiết phải làm phẫu thuật chỉnh hình không. Bác sĩ phẫu thuật sẽ quyết định phương pháp phẫu thuật nào là phù hợp và sẽ mổ cho bạn. Quan trọng nhất bạn cần phải biết rằng, trong đa số trường hợp đều yêu cầu phải kết hợp chỉnh hình răng trước và sau phẫu thuật. Tức là cũng phải mất thời gian vài năm để đi đến kết quả mỹ mãn. Và bác sĩ chỉnh hình cùng phẫu thuật viên luôn hiểu rõ sự lo lắng về thời gian của bệnh nhân và sẽ ước lượng trước khoảng thời gian cần để điều trị.
Hình 2: Điều trị cắn hở (Một phần xương hàm trên sẽ được cắt bỏ. Sau đó cố định xương với nẹp vít)
Hình 3: Điều trị nhô hàm dưới
Hình 4: Điều trị lùi hàm hoặc “cằm nhỏ”
Trước khi phẫu thuật, các khí cụ (dụng cụ chỉnh nha) chỉnh hình cố định trong miệng (niềng răng) sẽ kéo các răng bạn đến một vị trí mới. Mà vị trí này chính là vị trí mà hai hàm sẽ khớp với nhau sau phẫu thuật. Do đó nhiều khi lúc đầu bạn có thể nghĩ rằng tình trạng khớp cắn của mình bị chỉnh thành tệ hơn. Nhưng sau khi bác sĩ phẫu thuật tiến hành mổ chỉnh hình thì, mọi thứ sẽ ăn khớp với nhau khá tốt.
Có rất nhiều thứ sẽ phải chuẩn bị để tiến hành phẫu thuật được an toàn và thuận lợi. Một trong số đó có thể kể ra như:
Bạn cũng phải chuẩn bị tinh thần, tâm lý vì phẫu thuật sẽ làm dưới gây mê toàn thân trong một phòng mổ đủ tiêu chuẩn về phương tiện dụng cụ và cấp cứu. Thời gian phẫu thuật thường mất một đến vài giờ tuỳ độ khó. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ phải cắt, đắp thêm hay mài chỉnh lại xương hàm của bạn và đưa về vị trí tối ưu nhất. Sau đó bác sĩ sẽ dùng các loại nẹp vít, dây cung thép và băng cao su để cố định hàm ở vị trí mới một thời gian cần thiết.
Có lẽ bạn sẽ tưởng tượng ra cảnh bác sĩ rạch nhiều đường ngoài mặt bạn như trên phim. Tuy nhiên không phải, hầu hết đường rạch đều thực hiện trong miệng để tránh mất thẩm mỹ. Nhưng trong những trường hợp khó yêu cầu rạch ngoài mặt thì bác sĩ cũng sẽ cố thực hiện những đường rạch ngắn nhất có thể.
Bài viết này chúng tôi không muốn đề cập quá chi tiết và cụ thể về những khó chịu hay khổ sở bạn phải chịu sau khi phẫu thuật để tránh các bạn sợ phẫu thuật, nhưng nói chung chịu đựng một chút để có một kết quả hoàn hảo thì cũng đáng nhỉ.
Tuy nhiên bạn cũng cần biết sơ là vận động hàm ngay trong một hay hai tuần đầu sau phẫu thuật sẽ rất hạn chế (tính ở mức mm) và chế độ ăn uống cũng khác hẳn, chủ yếu là chất lỏng. Bạn sẽ được bác sĩ tập cho nhai từng chút một khi thích hợp. Ngoài ra cũng không được dùng các sản phẩm từ thuốc lá và không nên làm việc hay vận động nặng.
Đau, sưng, chảy máu trong miệng sau phẫu thuật luôn gặp phải nhưng bạn sẽ được uống thuốc để giảm triệu chứng và có thể trở lại trường hay chỗ làm khoảng một đến ba tuần sau mổ, tuỳ theo bạn cảm thấy khá hơn chưa. Bình thường giai đoạn lành thương ban đầu sẽ mất 6 tuần, nhưng lành thương hoàn toàn cần ít nhất 9 đến 12 tháng.
Hình 5: Bệnh nhân có hàm dưới lùi về phía sau hơn nhiều so với hàm trên.
Hình 6: Đường cắt hai bên xương hàm dưới và đẩy phần xương hàm dưới về phía trước.
Hình 7: Sau khi đẩy xương hàm dưới về trước, thẩm mỹ mặt khi nhìn nghiêng đã được cải thiện, hai phần xương hàm bị cắt sẽ được cố định bằng nẹp vít và chỉnh hình sau mổ.
Hình 8: Kết quả khuôn mặt nhìn nghiêng trước và sau khi phẫu thuật chỉnh hình.
Hình 9: Bệnh nhân được chẩn đoán hô hàm trên và lùi hàm dưới, chỉ định chỉnh hình trước phẫu thuật để đưa tương quan răng về vị trí dự kiến sau mổ.
Hình 10: Đường cắt xương hàm trên và hàm dưới, hàm trên được đẩy về sau và hàm dưới được đẩy về phía trước, sau đó gắn nẹp vít cố định xương hàm.
Hình 11: Kết quả sau phẫu thuật, thẩm mỹ khuôn mặt đã được cải thiện hoàn toàn.
Với công nghệ hiện đại trong chẩn đoán hình ảnh hiện nay, bác sĩ phẫu thuật sẽ dùng phần mềm giả lập trên máy tính để dự đoán và cho bạn xem kết quả mong muốn trước khi phẫu thuật.
Hình 12: Hình ảnh CT 3 chiều (Hình sọ màu trắng: trước phẫu thuật, hình sọ màu xanh: sau phẫu thuật).
Rất khó khăn để trải qua một dây chuyền: chỉnh nha – phẫu thuật – chỉnh nha, cả thời gian, sức khoẻ và tiền bạc cũng như nhiều xáo trộn trong cuộc sống. Nhưng kết quả thì hết sức bất ngờ vì bạn sẽ có một khớp cắn cân bằng, chất lượng và khoẻ mạnh. Mặc dù mục tiêu chính của phẫu thuật là cải thiện khớp cắn và hoạt động ăn nhai nhưng bạn cũng có thể thấy diện mạo khuôn mặt mình thay đổi đẹp hơn và lúc này phát âm cũng thuận tiện hơn. Hãy chuẩn bị đón nhận một diện mạo mới sau phẫu thuật chỉnh nha.
0
0
