Chụp PET sau khi điều trị ung thư: Khi nào cần và khi nào không cần

Biên tập: Trần Nguyễn Lan Anh

Khi đã hoàn tất quá trình điều trị ung thư, bệnh nhân thường muốn làm mọi thứ để có thể đảm bảo rằng ung thư sẽ không quay trở lại.

Bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ trong nhiều năm để kiểm tra khả năng ung thư tái phát. Để chắc chắn hơn, một số bác sĩ sẽ yêu cầu một dạng khảo sát hình ảnh đặc biệt, được gọi là PET scan. Chúng thường được kết hợp với chụp CT. Những khảo sát này chụp ảnh phần cơ thể nơi ung thư có thể xuất hiện. Tuy nhiên, bạn có thể không cần tới chúng và rủi ro của khảo sát có thể lớn hơn lợi ích. Đây là lý do tại sao:

Chụp PET và PET-CT thường không giúp ích cho những người đã xong điều trị ung thư và không có triệu chứng

Đối với hầu hết các bệnh ung thư, những xét nghiệm này không giúp bạn sống lâu hơn hoặc có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Nếu bạn được chụp mà không có lý do chính đáng, nó có thể dẫn đến lo lắng, chẩn đoán sai, báo động sai, các thủ thuật y tế không cần thiết và tăng chi phí y tế.

Thông thường, có nhiều cách tốt hơn để theo dõi tình trạng của bạn:

• Học cách nhận biết các triệu chứng có thể gợi ý ung thư tái phát.
• Tái khám định kỳ thường xuyên, bao gồm thăm khám và hỏi bệnh trực tiếp, cẩn thận.
• Đối với một số bệnh ung thư, có một số xét nghiệm đơn giản nên thực hiện, như chụp nhũ ảnh ở những phụ nữ đã điều trị ung thư vú.
• Hãy hỏi bác sĩ chuyên khoa về xét nghiệm nào phù hợp với tình huống của bạn.

Chụp PET và PET-CT có rủi ro đi kèm

Chụp PET và PET-CT có thể làm tăng thêm căng thẳng cho những người đã vượt qua căn bệnh. Những xét nghiệm này thường chỉ ra những vấn đề sức khỏe không nghiêm trọng. Điều này có thể dẫn đến nhiều xét nghiệm và thủ thuật hơn, bao gồm lặp lại khảo sát để theo dõi, và thậm chí là sinh thiết và phẫu thuật. Những thủ thuật y tế này có những nguy cơ nhất định và có thể gây biến chứng trong khi thật ra tổn thương “báo động” trên PET chẳng gây hại mấy.

Ngoài ra, PET, và đặc biệt là PET-CT có nguy cơ về phơi nhiễm phóng xạ mức cao. Những ảnh hưởng của phóng xạ có tính tích lũy trong suốt cuộc đời và vì thế PET-CT có thể làm tăng nguy cơ ung thư về sau. Không nên lặp lại khảo sát nhiều lần trừ khi có bằng chứng cho thấy cách làm đó hữu ích. Hỏi bác sĩ của bạn nếu việc chụp lặp lại nhiều lần là cần thiết đối với bạn.

Xem thêm các bài viết
Chụp Positron cắt lớp (Chụp PET CT)
Từ tầm soát ung thư đại tràng nghĩ về PET-CT scan

Các xét nghiệm rất tốn kém

Một lần khảo sát PET-CT có thể tốn từ 10-20 triệu VND. Số tiền này không bao gồm các chi phí xét nghiệm và thủ tục phát sinh/bổ sung do báo động sai. Một số chương trình bảo hiểm không chi trả cho việc chụp PET thường xuyên (giám sát) ở một bệnh nhân không có triệu chứng/khỏe mạnh đã hoàn thành điều trị ung thư.

Vậy khi nào chụp PET là một ý tốt sau khi điều trị?

Chụp PET hoặc PET-CT có thể hữu ích nếu bác sĩ nghi ngờ ung thư của bạn đã quay trở lại, dựa trên các triệu chứng liên quan, kết quả khám thực thể hoặc các xét nghiệm khác. Chụp PET-CT cũng có thể được đề nghị nếu bạn đã hoàn tất điều trị ung thư giai đoạn muộn/tiến triển và bác sĩ cần tìm hiểu xem điều trị gần đây nhất có hiệu quả không.

Bài viết này giúp bạn tham khảo khi nói chuyện với bác sĩ của bạn. Nó không thay thế cho tư vấn y tế và điều trị cụ thể.

Chọn lựa thông minh_Lời khuyên với sự hợp tác của Hiệp hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ.

Tài liệu tham khảo

https://www.choosingwisely.org/patient-resources/pet-scans-after-cancer-treatment/