Biên dịch: Hoàng Thu Hà, Lã Thanh Thủy
Hiệu đính: Lê Hà Cảnh Châu, TS. BS. Phạm Nguyên Quý
Sự chắc khỏe của xương là quan trọng trong cả cuộc đời. Nó càng trở nên quan trọng khi bạn càng lớn tuổi hoặc ốm đau hoặc điều trị làm tăng nguy cơ mắc bệnh về xương. Khoảng độ tuổi 35, mật độ xương bắt đầu giảm, đây được xem như là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên và điều này có thể dẫn tới loãng xương.
Loãng xương là gì?
Trong sách vở thì loãng xương nghĩa là “xương xốp” và là xương bị yếu đi hoặc mỏng đi. Do xương trở nên mỏng manh nên xương có thể bị gãy ngay cả khi không có lực tác động hoặc lực rất nhỏ. Thường thì không phát hiện ra loãng xương cho tới lúc xuất hiện gãy xương đầu tiên. Mặc dầu không thể chữa được loãng xương nhưng có thể điều trị để cố gắng giữ xương khỏe và ít khả năng gãy hơn.
Xem thêm bài viết Loãng xương – Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
Điều trị ung thư vú có thể ảnh hưởng tới xương chắc khỏe như thế nào?
Cả phụ nữ chưa trải qua thời kỳ mãn kinh và phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh (sau mãn kinh) có thể có nguy cơ tăng về loãng xương có liên quan tới điều trị ung thư vú.
- Hóa trị có thể ảnh hưởng tới chức năng của buồng trứng, gây ra mãn kinh sớm ở một số phụ nữ, tức là có ít estrogen được sản sinh ra, và như vậy có thể làm giảm mật độ xương.
- Phụ nữ ở tuổi 45 hoặc ít hơn đã mất kinh nguyệt trong ít nhất một năm do điều trị cũng có thể có nguy cơ loãng xương thậm chí nếu cả khi có kinh nguyệt lại.
- Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng phụ nữ sau mãn kinh bị hóa trị có thể nhận thấy mật độ xương giảm nhiều hơn là khi không bị hóa trị.
Ức chế buồng trứng
Ức chế buồng trứng có nghĩa là buồng trứng ngừng làm việc tạm thời hoặc vĩnh viễn. Điều đó có nghĩa là có ít estrogen ở trong cơ thể hơn để thúc đẩy ung thư phát triển và như vậy cũng có thể làm giảm mật độ xương. Có thể thực hiện ức chế buồng trứng bằng liệu pháp nội tiết, phẫu thuật hoặc xạ trị.
Tamoxifen (thuốc nội tiết bậc 1)
- Có thể chỉ định tamoxifen cho cả phụ nữ tiền mãn kinh và sau mãn kinh. Thuốc ngăn chặn ảnh hưởng của estrogen, giúp làm ngừng sự tăng trưởng của tế bào ung thư vú.
- Ở những phụ nữ tiền mãn kinh, uống tamoxifen có thể làm giảm nhẹ mật độ xương. Điều này không chắc chắn dẫn tới loãng xương trừ khi cùng lúc thực hiện ức chế buồng trứng. Tuy nhiên nguy cơ có thể cao hơn nếu bạn ở tuổi 45 hoặc ít hơn và đã mất kinh nguyệt trong ít nhất một năm.
- Ở những phụ nữ mãn kinh, uống tamoxifen làm chậm việc giảm mật độ xương và có thể làm giảm nguy cơ loãng xương.
Các chất ức chế Aromatase (thuốc nội tiết bậc 2)
- Các chất ức chế Aromatase (gồm anastrozole, letrozole và exemestane) chủ yếu được dùng để điều trị ung thư vú ở những phụ nữ sau mãn kinh. Các thuốc này làm giảm lượng estrogen tuần hoàn trong cơ thể, có thể dẫn tới giảm mật độ xương.
- Một số phụ nữ tiền mãn kinh uống thuốc ức chế aromatase đồng thời với ức chế buồng trứng. Thực hiện hai điều trị này có thể làm giảm mật độ xương.
- Khả năng phát triển loãng xương trong khi uống thuốc ức chế aromatase cũng phụ thuộc vào xương của bạn chắc khỏe thế nào trước khi bạn điều trị ung thư vú.
Xem thêm bài viết Điều trị ung thư buồng trứng biểu mô
Tôi có thể làm gì để duy trì xương chắc khỏe?
- Tập luyện có thể giúp xương bạn khỏe và làm giảm nguy cơ phát triển loãng xương.
- Tập luyện nặng đều đặn có thể giúp thúc đẩy phát triển xương và làm xương khỏe. Tập luyện nặng tốt gồm đi bộ nhanh, nhảy dây, aerobic, quần vợt, nhảy. Bạn nên tham vấn chuyên gia trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập mới nào.
- Cơ bản là ăn chế độ ăn cân bằng để mang cho bạn các chất dinh dưỡng quan trọng cho xương chắc khỏe, gồm các nguồn canxi trong chế độ ăn như là thực phẩm từ sữa như sữa, pho mát và sữa chua. Bạn có thể tìm thấy thêm thông tin trong phần “Ăn cho xương chắc khỏe”.
- Uống quá nhiều chất cồn và hút thuốc lá có thể làm tổn thương xương.
- Để có thêm thông tin để giữ xương chắc khỏe, đề nghị đọc quyển sách Loãng xương và điều trị ung thư vú.
Tài liệu tham khảo
https://www.breastcancercare.org.uk/information-support/publication/moving-forward-people-living-beyond-breast-cancer-bcc197
0
