Tại sao phải ngừa thai sau sinh?
Nếu bạn không dùng biện pháp ngừa thai nào sau sinh, bạn có khả năng có thai lại rất sớm. Sử dụng một phương pháp ngừa thai trong những tuần đầu sau sinh (giai đoạn hậu sản) giúp bạn tránh được có thai ngoài ý muốn.
Tôi lựa chọn phương pháp ngừa thai sau sinh như thế nào?
Khi bạn chọn lựa phương pháp ngừa thai sau khi sinh, bạn cần nghĩ đến các yếu tố sau:
- Thời gian: Một vài phương pháp ngừa thai có thể sử dụng ngay sau sinh. Một vài loại khác, bạn phải chờ vài tuần để bắt đầu.
- Cho con bú: Tất cả các phương pháp ngừa thai đều an toàn khi cho con bú. Tuy nhiên, một vài phương pháp ngừa thai không được khuyến cáo sử dụng trong vài tuần đầu khi cho con bú vì có thể ảnh hưởng nhẹ lên sự tiết sữa.
- Hiệu quả: Phương pháp bạn đã sử dụng trước khi có thai có thể không phù hợp để dử dụng sau sinh.
Dụng cụ tử cung là gì?
Dụng cụ tử cung (người Việt mình hay gọi là đặt vòng) là một dụng cụ nhỏ hình chữ T được đặt vào trong lòng tử cung. Dụng cụ tử cung có thể đặt rất sớm sau sinh thường hay sinh mổ. Dụng cụ tử cung có nội tiết phóng thích ra một lượng progestin và có thời hạn sử dụng từ 3 đến 5 năm, tùy loại. Dụng cụ tử cung chứa đồng phóng thích một lượng đồng vào trong tử cung, có thời hạn sử dụng trên 10 năm. Cả hai loại dụng cụ tử cung trên ngừa thai bằng cách ngăn không cho trứng và tinh trùng gặp nhau
Đặt dụng cụ tử cung có lợi gì?
Dụng cụ tử cung không cản trở quan hệ tình dục hay các hoạt động hằng ngày. Một khi được đặt, bạn không cần làm thêm gì nữa để ngừa thai. Dụng cụ tử cung chứa nội tiết có thể làm giảm đau bụng kinh và giảm chảy máu kinh nhiều.
Dụng cụ tử cung có nguy cơ và tác dụng phụ gì không?
- Dụng cụ tử cung có thể bị tụt ra ngoài tử cung. Xảy ra khoảng 5% trong năm đầu sử dụng. Biến chứng nhiễm trùng hay thủng tử cung là rất hiếm.
- Dụng cụ tử cung có nội tiết có thể làm ra máu âm đạo ít trong 3 đến 6 tháng đầu sử dụng. Tác dụng phụ khác như đau đầu, nôn ói và đau vú.
- Dụng cụ tử cung chứa đồng có thể làm tăng đau bụng kinh và chảy máu kinh nhiều hơn. Thường xảy ra trong vài tháng đầu và thường giảm sau 1 năm sử dụng.
Que cấy ngừa thai là gì?
Que cấy ngừa thai là một que dẻo có kích thước cỡ bằng que diêm, được cấy vào dưới da cánh tay của bạn. Bạn có thể được cấy que ngay sau sinh thường hoặc sinh mổ. Que cấy phóng thích progestin vào trong cơ thể và có thể sử dụng đến 3 năm
Lợi ích của que cấy ngừa thai là gì?
Que cấy không ảnh hưởng lên hoạt động quan hệ tình dục hay sinh hoạt hằng ngày. Khi được cấy, bạn không cần phải làm thêm gì đề ngừa thai. Hầu như tất cả phụ nữ đều có thể cấy que ngừa thai.
Nguy cơ và tác dụng phụ của que cấy là gì?
Que cấy có thể gây ra máu âm đạo không đoán trước được. Kinh nguyệt của bạn có thể nhiều hơn, kéo dài hơn nhưng thường thì ra huyết ít hơn. Một vài tác dụng phụ khác như đau đầu, mụn trứng cá.
Tiêm thuốc ngừa thai là gì?
Thuốc ngừa thai dạng tiêm chứa một loại progestin được gọi là depot medroxyprogesterone acetate (DMPA). Nó ngăn ngừa rụng trứng. Thuốc được tiêm bắp mỗi 3 tháng. Bạn có thể được tiêm mũi đầu tiên ngay sau sinh thường hoặc sinh mổ
Lợi ích của tiêm thuốc ngừa thai DMPA là gì ?
Không cản trở hoạt động tình dục. Hầu hết phụ nữ có thể tiêm được
Nguy cơ và tác dụng phụ DMPA là gì?
- Giảm mật độ xương (loãng xương) có thể xảy ra khi sử dụng. Khi ngừng tiêm, một vài, không phải tất cả, xương có thể bình thường trở lại.
- Không thể tiêm nếu bạn có nhiều nguy cơ của bệnh lý tim mạch.
- Có thể gây ra máu âm đạo bất thường, đau đầu, tăng cân.
Thuốc ngừa thai kết hợp là gì?
Thuốc ngừa thai kết hợp có dạng viên uống, dạng vòng đặt âm đạo hay dạng dán đều chứa estrogen và progestin. Nó ngăn ngừa rụng trứng. Tùy vào dạng được sử dụng bạn cần uống một viên thuốc mỗi ngày, đặt vòng âm đạo mỗi 21 ngày hay dán một miêng dán mỗi tuần trong 3 tuần
Lợi ích của thuốc ngừa thai kết hợp là gì?
Những phương pháp sử dung thuốc ngừa thai kết hợp không ảnh hưởng đến hoạt động tình dục. Nó làm cho kinh nguyệt của bạn đều hơn, ra máu kinh ít hơn và ngắn hơn. Nó có thể làm giảm đau bụng do co thắt tử cung, giảm mụn trứng cá, giảm đau nửa đầu liên quan đến kỳ kinh.
Nguy cơ và tác dụng phụ của thuốc ngừa thai kết hợp là gì?
- Trong giai đoạn hậu sản, người phụ nữ có nguy cơ cao bị thuyên tắc tĩnh mạch sâu. Thuốc ngừa thai kết hợp làm nguy cơ này tăng hơn nữa. Nếu bạn không có nguy cơ bị thuyên tắc tĩnh mạch sâu, bạn có thể bắt đầu sử dụng từ 3 tuần sau sinh.
- Estrogen trong thuốc ngừa thai kết hợp có thể làm giảm lượng sữa nếu bạn đang cho bé bú mẹ. Bạn nên tránh những phương pháp này trong vòng 4 đến 6 tuần đầu sau sinh, đến khi lượng sữa ổn định.
- Thuốc ngừa thai kết hợp có tăng nhẹ nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Thuốc không được khuyến cáo cho phụ nữ hơn 35 tuổi và có hút thuốc, có tăng huyết áp hay có tiền sử đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay thuyên tắc tĩnh mạch sâu, có tiền căn đau nửa đầu, có một vài bệnh lý nội khoa, có ung thư vú hay tiền căn có ung thư vú.
- Tác dụng phụ bao gồm ra máu âm đạo, đau đầu, đau vú và nôn ói.
Thuốc ngừa thai chỉ có Progestin là gì?
Thuốc ngừa thai chỉ có progestin chỉ chứa một thành phần là progestin. Thuốc cần được uống vào giờ chính xác mỗi ngày. Nếu bạn quên một viên hơn 3 giờ, bạn cần sử dụng thêm một phương pháp ngừa thai trong vòng 48 giờ.
Lợi ích của thuốc ngừa thai chỉ có Progestin là gì?
Không ảnh hưởng lên hoạt động tình dục. Thuốc giúp giảm lượng máu kinh hay gây không ra kinh.
Nguy cơ và tác dụng phụ của thuốc ngừa thai chỉ có Progestin là gì?
Tác dụng phụ bao gồm: đau đầu, nôn ói và đau ngực. Bạn không thể sử dụng thuốc này nếu bạn đang bị ung thư vú hay có tiền sử ung thư vú, hay đang bị một số bệnh nội khoa.
Phương pháp rào cản là gì?
Phương pháp rào cản bao gồm: thuốc diệt tinh trùng, bao cao su cho nam hay nữ, màng ngăn âm đạo, mũ chụp cổ tử cung. Phương pháp rào cản ngăn không cho tinh trùng gặp trứng. Màng ngăn âm đạo, mũ chụp cổ tử cung có thể bắt đầu sử dụng từ 6 tuần sau sanh, khi mà tử cung và cổ tử cung đã trở về lại kích thước bình thường. Bạn cần kiểm tra sự vừa vặn của màng ngăn âm đạo và mũ chụp cổ tử cung khi bắt đầu sử dụng, mặc dù bạn đã dùng nó từ trước khi có thai.
Lợi ích của phương pháp rào cản là gì?
Bao cao su là phương pháp ngừa thai duy nhất có thể ngừa được một số bệnh lây qua đường tình dục. Bao cao su, thuốc diệt tinh trùng có thể được mua dễ dàng. Phương pháp rào cản không ảnh hưởng lên tình trạng nội tiết của người phụ nữ.
Nguy cơ và tác dụng phụ của phương pháp rào cản
Thuốc diệt tinh trùng có thể gây ngứa và rát bỏng âm đạo. Một số người có thể dị ứng với thuốc diệt tinh trùng.
Phương pháp vô kinh khi cho con bú là gì?
Phương pháp vô kinh khi cho con bú là phương pháp ngừa thai tạm thời dựa trên cách cơ thể ngăn ngừa rụng trứng một cách tự nhiên khi cho con bú. Phương pháp này yêu cầu cho bú đều đặn và thường xuyên. Thời gian giữa 2 cữ bú không được hơn 4 giờ vào ban ngày và 6 giờ vào ban đêm.
Lợi ích của phương pháp vô kinh khi cho con bú là gì?
Nó là cách ngừa thai tự nhiên, không tốn chi phí.
Nguy cơ và tác dụng phụ của phương pháp vô kinh khi cho con bú là gì?
Phương pháp này không có nguy cơ cũng như tác dụng phụ. Phương pháp này chỉ có thể được sử dụng trong vòng 6 tháng sau sanh hay đến khi có kinh trở lại.
Triệt sản là gì?
Triết sản là phương pháp ngừa thai vĩnh viễn. Ở nữ, triệt sản được thực hiện bằng cách làm tắt ống dẫn trứng. Có thể thực hiện sớm sau sanh khi bạn còn đang trong bệnh viện, hay sau vài tuần hoặc vài tháng. Có thể thực hiện trong lúc mổ lấy thai. Ở nam, triệt sản được thực hiện bằng cách cắt ống dẫn tinh. Cần khoảng 2 đến 4 tháng để không còn tinh trùng sau khi cắt ống dẫn tinh.
Lợi ích của triệt sản là gì?
Triệt sản là vĩnh viễn. Bạn không cần sử dụng thêm bất kỳ biện pháp ngừa thai nào.
Nguy cơ và tác dụng phụ của triệt sản?
Nguy cơ nhiễm trùng và chảy máu khi thực hiện triệt sản nam, nữ là rất hiếm. Bạn cần chắc chắn là mình không còn muốn có con trong tương lai. Nếu bạn thay đổi ý định sau đó, khả năng phục hồi là rất thấp.
Chúc bạn có lựa chọn phù hợp nhất. Để biết thêm thông tin, hãy hỏi ý kiến BS sản phụ khoa của bạn.
Tài liệu tham khảo
