Lời nói đầu của phiên bản thứ 4
Sáu tuần sau lần tái bản thứ ba, thế giới lại thay đổi một lần nữa. Đại dịch đang hoành hành ở Nam Mỹ, đặc biệt là ở Brazil, Ecuador và Peru. SARS-CoV- 2 đã được kiểm soát ở Trung Quốc, nhưng ở Iran thì không. Ở châu Âu, nơi đa số các quốc gia đều đã trải qua làn sóng thứ nhất và đang mở cửa biên giới trở lại nhằm cứu vãn một mùa du lịch bị tổn hại, đang tự hỏi liệu cuộc chiến sinh học này sẽ tồn tại trong bao lâu.
Khoa học cũng đã có những bước tiến. Chúng ta đã thấy một bức tranh toàn cảnh COVID-19 phức tạp hơn cũng như các hội chứng lâm sàng mới; dữ liệu đầu tiên từ các thử nghiệm vaccine; các nghiên cứu thuốc ngẫu nhiên có đối chứng; các công bố về kháng thể trung hòa đơn dòng và bằng chứng huyết thanh học về số người có phơi nhiễm với SARS-CoV-2. Thật không may, chúng ta cũng đã chứng kiến những vụ bê bối khoa học đầu tiên với dữ liệu được làm giả những vẫn được công bố trên các tạp chí uy tín. Chúng ta sẽ phải đối mặt với những thách thức mới như ảnh hưởng lâu dài của COVID-19 và hội chứng viêm đa hệ giống Kawasaki ở trẻ em.
Trong một thời gian dài, dự phòng sẽ tiếp tục là biện pháp chính nhằm kiểm soát đại dịch. Với mỗi đợt dịch SARS-CoV-2 trong tương lai, chúng tôi sẽ tập trung vào các yếu tố mà virus được lan truyền tốt nhất: những nơi đông đúc, kín (và ồn ào). Mặc dù các bệnh viện không có sự ồn ào, nhưng lại đông đúc và thường đóng kín, vì vậy cuộc chiến chống lại đại dịch sẽ được quyết định ở chính trung tâm của hệ thống chăm sóc sức khỏe. Trong những tháng tới và có thể là nhiều năm nữa, một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng ta là cung cấp cho tất cả nhân viên y tế và bệnh nhân những thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp.
Bernd Sebastian Kamps & Christian Hoffmann
Ngày 7 tháng 6 năm 2020
Lời nói đầu của phiên bản đầu tiên
Mười bảy năm trước, vào lúc bùng phát dịch SARS, chúng tôi đã quyết định viết một văn bản y khoa ngắn tóm tắt về những gì đang diễn ra, trình bày dữ liệu khoa học và cung cấp thông tin cập nhật theo thời gian thực. Sau khi xuất bản ba phiên bản trong 6 tháng, một tạp chí khoa học đã kết luận rằng Tài liệu tham khảo SARS của chúng tôi (www.SARSReference.com) “không đặc biệt”, nhưng đã “cung cấp rất nhiều thông tin”. Khi chúng tôi biết về đại dịch do chủng vi rút corona mới vào giữa tháng 1 năm 2020, chúng tôi ngay lập tức cảm thấy rằng đã đến lúc lặp lại công việc quý báu của chúng tôi.
Trong khi SARS-CoV-2 dường như đã được kiểm soát ở Trung Quốc, thì dịch bệnh đang di chuyển nhanh về phương tây. Chỉ vài tuần trước các việc này dường như không thể xảy ra – áp đặt và thực thi các biện pháp kiểm dịch nghiêm ngặt và cách ly hàng triệu người – hiện đang là một thực tế ở nhiều quốc gia. Mọi người trên khắp thế giới sẽ phải thích nghi và tạo ra lối sống phù hợp trước một sự kiện phức tạp nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ II.
Chúng tôi tin rằng tình hình hiện tại cần một loại sách mới. Nhân loại đang đối mặt với một căn bệnh chưa được hiểu rõ ràng nhưng lại đe dọa nghiêm trọng và gây tử vong cho con người. Hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải. Chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào được chứng minh có hiệu quả, vaccine sẽ không có sẵn trong thời gian sắp tới. Tình trạng như vậy đã không tồn tại kể từ đại dịch cúm năm 1918.
Chúng tôi tin rằng việc hiểu biết dịch bệnh rất quan trọng trong khi những thông tin đang được cung cấp quá nhiều, với hàng chục bài báo khoa học được xuất bản mỗi ngày, tin tức về hàng trăm nghiên cứu đang được lên kế hoạch hoặc đang được thực hiện cũng như các phương tiện truyền thông thì lẫn lộn giữa các thông tin chính xác với lời đồn hoặc tin giả. Công việc tẻ nhạt – sàng lọc các tài liệu và dữ liệu khoa học – phải được thực hiện thường xuyên và liên tục, giống như một chiếc đồng hồ Thụy Sĩ.
Trong những tháng tới, COVID Reference sẽ trình bày các cập nhật hàng tuần và tường thuật các dữ liệu khoa học một cách mạch lạc nhất có thể.
Bernd Sebastian Kamps & Christian Hoffmann
Ngày 29 tháng 3 năm 2020
Tổ chức Y Học Cộng Đồng cùng các bác sỹ lược dịch
Biên dịch
- Phan Nguyễn Quốc Khánh, Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng ĐH Oxford
- Hà Xuân Nam, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
- Lê Thị Ánh Kim, Khoa Y Dược, ĐH Quốc gia Hà Nội, Y Học Cộng Đồng
- Đặng Phúc Vinh, ĐH Y Dược Cần Thơ
- Nguyễn Thị Thảo Ngân, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
- Nguyễn Thị Hồng Trâm, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
- Đào Thị Ngọc Huyền, ĐH Y Dược TP. Hồ Chí Mình, Y Học Cộng Đồng
- Trần Nhật Lệ, ĐH Y Dược Huế
- Nguyễn Khởi Quân, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
- Trần Anh Tuấn, ĐH Y Dược TP. Hồ Chí Mình
- Nguyễn Hồng Duyên, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
- Nguyễn Thị Hoài Ân, ĐH Y Dược Huế, Y Học Cộng Đồng
Hiệu đính
- BS. Nguyễn Hữu Châu Đức, GV Bộ môn Nhi, ĐH Y Dược Huế
- Nguyễn Quốc Thục Phương, Chuyên viên nghiên cứu đáp ứng miễn dịch tại Trung tâm Y tế Đại học Rochester, New York, Mỹ
- Phạm Trần Thu Trang, Dược sỹ lâm sàng tại Toronto, Canada
- TS. BS. Đỗ Liên Anh Hà, Nhóm New Vaccines, Infection and Immunology, Viện nghiên cứu trẻ em Murdoch, Melbourne, Úc
Covid Reference 4 – Phiên bản Tiếng Việt
