Ngoại hình và sự tự tôn

Những điều sau nghe có quen tai không? “Tôi cao quá.” “Tôi thấp quá.” “Tôi ốm quá.” “Nếu tôi thấp hơn/cao hơn/tóc quăn/tóc thẳng/chân dài hơn/mũi nhỏ hơn, tôi sẽ rất vui.”

Bạn có đang tự thấy mình thật tệ? Nếu vậy, bạn không đơn độc. Ở tuổi thiếu niên, cơ thể bạn sẽ trải qua rất nhiều thay đổi. Và khi cơ thể thay đổi, hình ảnh về bản thân cũng thay đổi theo. Không phải dễ để thích tất cả các phần trên cơ thể mình, nhưng khi bạn quá đặt nặng những khuyết điểm này thì nó thật sự có thể làm giảm sự tự tôn của bạn.

Tại sao sự tự tôn và ngoại hình lại quan trọng?

Sự tự tôn là bạn thấy bạn có giá trị bao nhiêu – và bạn cảm nhận người khác đánh giá bạn như thế nào. Sự tự tôn rất quan trọng bởi vì cảm nhận tốt về bản thân sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần cũng như hành vi của bạn.

Những người có sự tự tôn cao biết mình ổn. Họ thực tế và tìm đến những người bạn mà thích và trân trọng họ. Những người tự tôn cao biết cách kiểm soát cuộc sống cũng như từng điểm mạnh hay yếu của họ.

Ngoại hình là cách bạn nhìn nhận cơ thể của bạn – bao gồm cả khi bạn cảm thấy bạn quyến rũ hay khi những người khác thích dáng vẻ của bạn. Đối với nhiều người, đặc biệt là những bạn bước vào tuổi dậy thì, ngoại hình có thể liên quan chặt chẽ đến sự tự tôn.

Những gì ảnh hưởng sự tự tôn của một người?

Tuổi dậy thì và phát triển

Một số người phải vật lộn với việc xây dựng sự tự tôn và hình ảnh bản thân khi bắt đầu tuổi dậy thì, bởi vì đây là khoảng thời gian cơ thể trải qua rất nhiều thay đổi. Những thay đổi này, kết hợp với mong muốn được chấp nhận bởi bạn bè, sẽ dẫn đến xu hướng so sánh bản thân mình với các cá nhân khác. Nhưng vấn đề là ở chỗ, không hề có ai giống ai trong quá trình tăng trưởng và phát triển.

Những ảnh hưởng từ phương tiện truyền thông và các yếu tố bên ngoài

Lứa tuổi thiếu niên và bắt đầu dậy thì là khoảng thời gian mà chúng ta trở nên chú ý hơn về những người nổi tiếng và các hình ảnh trên phương tiện truyền thông – cũng như những đứa trẻ khác trông thế nào và làm cách nào để hòa hợp với chúng. Chúng ta bắt đầu so sánh bản thân với người khác hoặc với hình ảnh trên phương tiện truyền thông (thường xuyên được đánh bóng thành “lý tưởng”). Những điều này có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận về bản thân ngay cả khi chúng ta phát triển thành thanh niên.

Gia đình và trường học

Cuộc sống gia đình đôi khi có thể ảnh hưởng đến ngoại hình của chúng ta. Thành viên gia đình có thể đấu tranh với ngoại hình của riêng mình hoặc chỉ trích vẻ bề ngoài của con em họ (“tại sao con để tóc dài thế?” hoặc “sao con không thể mặc quần đúng cỡ?”). Tất cả những điều này ảnh hưởng đến sự tự tôn của người khác, đặc biệt khi họ nhạy cảm với những lời bình luận.

Chúng ta cũng có thể trải nghiệm những bình luận tiêu cực và lời trêu chọc đau lòng về ngoại hình từ những bạn cùng lớp hay cùng lứa. Mặc dù những lời này thường đến từ sự thiếu hiểu biết, nhưng đôi khi chúng cũng ảnh hưởng đến sự tự tôn và cách nhìn nhận bản thân của ta.

Sự tự tôn lành mạnh

Nếu bạn có một ngoại hình đẹp, bạn có thể thích và chấp nhận bản thân bạn, ngay cả khi bạn không phù hợp với một số hình ảnh “lý tưởng” ở phương tiện truyền thông. Thái độ lành mạnh này cho phép bạn khám phá các khía cạnh khác của quá trình trưởng thành, chẳng hạn như phát triển một tình bạn tốt, trở nên độc lập hơn với cha mẹ và thử thách chính mình về thể chất và tinh thần. Phát triển từng đức tính sẽ giúp làm tăng sự tự tôn của bạn.

Một thái độ tích cực, lạc quan có thể giúp mọi người phát triển mạnh mẽ tính tự tôn . Ví dụ, nếu bạn phạm lỗi, bạn có thể muốn nói, “Hey, tôi là con người” thay vì “Wow, tôi đúng là kẻ thất bại” hoặc không đổ lỗi cho người khác khi mọi thứ không như mong đợi.

Biết những gì khiến mình hạnh phúc và cách để đạt được mục tiêu sẽ giúp bạn cảm thấy có khả năng, mạnh mẽ, và kiểm soát được cuộc sống chính mình. Một thái độ tích cực và một lối sống lành mạnh (chẳng hạn như tập thể dục và ăn uống khoa học) là một sự kết hợp tuyệt vời để xây dựng một sự tự tôn tốt.

Mẹo để cải thiện hình ảnh cơ thể

Một số người nghĩ rằng họ cần phải thay đổi diện mạo để cảm nhận tốt hơn về bản thân. Nhưng điều bạn cần làm chỉ là thay đổi cách nhìn nhận cơ thể và cách suy nghĩ về bản thân. Dưới đây là một số lời khuyên để thực hiện điều đó:

Nhận ra cơ thể của bạn là của riêng bạn, dù với bất cứ hình dạng hoặc kích thước nào. Tập trung vào việc cơ thể bạn khỏe mạnh ra sao, những việc bạn có thể làm với những cơ bắp đó; chứ không nên chăm chăm vào việc nó xấu xí ở chỗ nào hay bạn muốn thay đổi gì ở nó. Còn nếu bạn đang lo lắng về trọng lượng hoặc kích thước hiện tại, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ. Nhưng quyết định cuối cùng về cách nhìn nhận bản thân chính là của bạn, và hơn hết thảy, bạn phải hạnh phúc với chính bản thân mình.

Xác định những phương diện về ngoại hình mà bạn không thể hoặc có thể thay đổi trên thực tế. Con người, theo định nghĩa, là không hoàn hảo. Điều này làm cho mỗi người chúng ta duy nhất và nguyên bản! Tất cả mọi người (ngay cả hoàn hảo như những minh tinh) có những điều mà họ không thể thay đổi và cần phải chấp nhận — như chiều cao, hay cỡ giày. Nhắc nhở mình rằng “người có thực không ai hoàn hảo và người hoàn hảo không có thực (họ chỉ thường được đánh bóng lên thôi)”.

Nếu có những điều về bản thân mà bạn muốn và có thể thay đổi, hãy thực hiện bằng cách lập mục tiêu cho chính mình. Ví dụ, nếu bạn muốn có vóc dáng chuẩn, lên kế hoạch tập thể dục mỗi ngày và ăn uống lành mạnh. Sau đó theo dõi tiến bộ của bạn cho đến khi đạt được mục tiêu. Vượt qua một thách thức mà bạn đặt cho mình là một cách tuyệt vời để tăng sự tự tôn!

Khi bạn nghe những bình luận tiêu cực từ chính bên trong mình, hãy tự bảo mình dừng lại . Hãy đánh giá mỗi con người từ bên trong hơn là chỉ nhìn thấy vẻ bề ngoài của họ vào một lúc bất chợt. Con người rất phức tạp và luôn thay đổi. Hãy tập trung vào những điều khiến bản thân bạn độc đáo và thú vị.

Xây dựng sự tự tôn bằng cách cho mình ba lời khen mỗi ngày. Mỗi buổi tối liệt kê ba thứ trong ngày mà bạn thấy vui. Nó có thể là bất cứ điều gì, từ cách mặt trời soi rọi khuôn mặt, nghe ban nhạc yêu thích, hoặc cách ai đó cười khi bạn kể chuyện vui. Bằng cách tập trung vào những điều tốt đẹp bạn làm và những khía cạnh tích cực trong cuộc sống, bạn sẽ thay đổi cách nhìn nhận về bản thân.

Một số người bị khuyết tật thể chất hoặc có sự khác biệt thường cảm thấy người khác nhìn họ không vì bản thân họ, mà vì những khiếm khuyết cơ thể, hoặc là vì những gì họ có thể/không thể làm được. Những người khác thì lại có những vấn đề nghiêm trọng về cách nhìn nhận bản thân và cần được giúp đỡ. Các tư vấn viên hay nhà trị liệu có thể giúp họ có được một cái nhìn tổng quan cũng như học được cách tập trung vào điểm mạnh của cá nhân, đồng thời phát triển một suy nghĩ lành mạnh hơn.

Tôi có thể liên lạc với ai nếu cần được giúp đỡ?

Đôi khi các vấn đề về lòng tự trọng cũng như diện mạo có vẻ quá sức để bạn có thể tự xoay sở một mình. Một số thiếu niên có thể trở nên chán nản, và mất hứng thú trong các hoạt động hoặc bạn bè. Một số lại mắc phải tình trạng rối loạn ăn uống, trở nên chán nản và sử dụng rượu hay ma túy để thoát khỏi cảm giác vô dụng.

Nếu bạn đang cảm nhận giống vậy, hãy nói chuyện với cha mẹ để được giúp đỡ. Một người lớn đáng tin cậy — một người hỗ trợ và không làm bạn thất vọng — có thể giúp bạn có cái nhìn tổng quan về vẻ bề ngoài và có những phản hồi tích cực về cơ thể, kỹ năng cũng như khả năng của bạn.

Nếu bạn không thể tâm sự cho bất cứ ai bạn biết, hãy gọi đường dây nóng hỗ trợ cho thanh thiếu niên (tìm kiếm trực tuyến có thể cho bạn thông tin về đường dây nóng địa phương và quốc gia). Điều quan trọng nhất là nhận sự giúp đỡ nếu bạn cảm thấy ngoại hình và sự tự tôn gây ảnh hưởng lên cuộc sống của mình.

Tài liệu tham khảo

http://familydoctor.org/familydoctor/en/teens/emotional-well-being/body-image-and-self-esteem.html