Trẻ trai 9 tuổi tới khám vì sốt ngày thứ 12
Lâm sàng :
- Sốt cao liên tục 39- 40 độ C.
- Da xung huyết đỏ.
- Môi khô nứt nẻ, mặt mũi phờ phạc, lưỡi trắng.
- Hạch nách phải lớn 3 cm * 3.5 cm, đau , chắc.
- Gan lách lớn.
- Các cơ quan khác chưa thấy bất thường.
- Vết loét hạ đòn phải .
Tìm hiểu về sốt mò
- Tên gọi khác : Sốt bờ bụi, sốt rừng rú.
- Nguyên nhân : Do con Orientia tsutsugamushi thuộc họ Ricketsia gây ra.
- Vật trung gian truyền bệnh : ẤU TRÙNG CON MÒ.
- Nơi hay có bệnh : Vùng rừng núi, nhiều cây cối rậm rạp, nhiều cỏ dại ,đất mùn ẩm ướt.
- Ai hay bị sốt mò : Người làm rừng, làm rẫy, làm đường, khai hoang, săn bắn, đào vàng.
- Mùa nào hay bị sốt mò : Tại Việt Nam hay gặp từ đầu đến cuối mùa mưa ( từ tháng 6 đến tháng 9 ).
- Quá trình con người bị truyền bệnh như thế nào : Con mò đẻ ra trứng = > trứng nở ra ấu trùng = > ấu trùng bò lên ngọn cỏ = > ấu trùng mò đốt thú hoặc người => trong nước bọt ấu trùng mò có thể có tác nhân gây bệnh (Orientia tsutsugamushi), và thế là người nhiễm bệnh.
Triệu chứng
- Trong giai đoạn sớm ( nung bệnh ) kéo dài 6-20 ngày chỉ thấy nốt mò đốt và sưng hạch cạnh nơi bị đốt.
Giai đoạn sau có các triệu chứng sau :
- Sốt ( 100 % có sốt ) , xuất hiện đột ngột , mới đầu sốt nhẹ , sau vài ngày sốt cao liên tục 39-40 độ.
- Nhức đầu , chóng mặt , đau mình , môi khô lưỡi bẩn, sốt cao nhưng mạch không nhanh ( điểm này giống bệnh thương hàn ).
- Nốt loét do ấu trùng mò đốt : điển hình như trong hình , vị trí hay ở vùng da non, có nếp gấp : bẹn , bìu dái, bụng ….
- Sưng hạch toàn thân
- Phát ban : thường từ ngày 4 đến ngày 7 của bệnh, hồng ban không ngứa, không đau , tự hết.
Ngoài ra còn có :
- Rối loạn thần kinh : li bì , mê sảng , hôn mê hoặc kích động.
- Viêm cơ tim, viêm tắc mạch máu , tụt huyết áp vào cuối tuần thứ 2.
- Viêm phổi.
- Rối loạn tiêu hóa , gan lách to.
- Viêm Thận.
- Xuất huyết : Nôn ra máu, ỉa máu, ho ra máu.
- Công thức máu : bạch cầu bình thường hoặc tăng, đa nhân trung tính ưu thế, tiểu cầu thường giảm.
- Men gan tăng rất cao có khi tới vài trăm.
- Test nhanh dùng phản ứng ELISA ( + ).
Diễn biến
- Có thể tự khỏi sau 6 tuần, miễn dịch không bền vững.
- Nếu không điều trị chết 7 %.
- Nếu được điều trị đúng kháng sinh cho kết quả ngoạn mục.
Điều trị
Kháng sinh
- DOXYCYCLIN 100 mg * 2 lần/ ngày
- Chloramphenicol 50-100 mg/kg/24h, người lớn 500 mg * 4 lần/ ngày.
Thời gian dùng thuốc : 15 ngày hoặc thêm 3 ngày sau khi cắt sốt.
Kháng sinh thay thế : Tetracyclin hoặc Rifampicin, Azithromycin, trẻ con dùng AZITHROMYCIN.
Phòng bệnh
- Xử lý ổ dịch.
- Bảo vệ cá nhân.
- Dự phòng bằng thuốc.
Tài liệu tham khảo
https://www.facebook.com/diendannhikhoa/posts/410890602441799
