Suy tim

TỔNG QUAN

Suy tim là gì?

Suy tim có nghĩa là tim không bơm máu tốt như chức năng cần có. Suy tim không có nghĩa là tim ngưng hoạt động hoặc bị đau tim (mặc dù người bị suy tim thường trải qua cơn đau tim trong quá khứ). Suy tim cũng được gọi là suy tim sung huyết. “Sung huyết” ở đây có nghĩa là dịch bị tích tụ trong cơ thể vì tim không co bóp tốt.

TRIỆU CHỨNG

Những triệu chứng của suy tim là gì?

Một số người bị suy tim có ít triệu chứng trong khi những người khác có rất nhiều triệu chứng. Dưới đây là danh sách các triệu chứng có thể có:

• Khó thở (có thể khi đi bộ, leo cầu thang hay khi đang vận động)
• Khó thở khi nằm
• Chán ăn (ăn không ngon miệng)
• Thức giấc lúc nửa đêm do khó thở đột ngột
• Mệt mỏi hay suy yếu toàn thân, bao gồm việc giảm khả năng hoạt động
• Sưng hoặc phù nề ở chân, bàn chân hay mắc cá chân
• Trướng bụng hoặc Phình bụng (còn gọi là “bụng báng”)
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều
• Tăng cân nhanh (0,5-1 kg/ngày trong 3 ngày liên tiếp)
• Ho mãn tính hay thở khò khè
• Buồn nôn

NGUYÊN NHÂN và YẾU TỐ NGUY CƠ

Những nguyên nhân gây suy tim là gì?

Suy tim có nhiều nguyên nhân khác nhau. Đôi khi, chúng ta không thể biết chính xác nguyên nhân gây ra suy tim. Những nguyên nhân hay gặp nhất được liệt kê như bên dưới:

• Bệnh động mạch vành (khi máu cung cấp cho tim bị nghẽn một phần hay hoàn toàn), không hoặc có kèm theo nhồi máu cơ tim trong quá khứ
• Bất thường ở cơ tim (bệnh lý cơ tim)
• Cao huyết áp (còn gọi là “lên tăng-xông”)
• Bất thường ở van tim
• Nhịp tim bất thường (rối loạn nhịp)
• Sử dụng các chất độc hại (như rượu hay ma túy)
• Khiếm khuyết tim bẩm sinh (vấn đề ở tim có từ khi ra đời)
• Bệnh tiểu đường
• Bất thường tuyến giáp

Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào ở trên, nhất là nếu bạn đã có vấn đề về tim mạch trong quá khứ.

CHẨN ĐOÁN và XÉT NGHIỆM

Suy tim được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ sẽ hỏi về bệnh sử và triệu chứng của bạn. Bác sĩ sẽ thăm khám và có thể cho tiến hành một số xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm nước tiểu
• Chụp X-quang ngực
• Đo điện tâm đồ (ECG)
• Làm siêu âm tim
• Chụp ảnh tâm thất dùng hạt nhân phóng xạ

Điện tâm đồ ghi lại hoạt động điện của tim. Nó có thể giúp chẩn đoán những bất thường về nhịp tim hay tổn thương tim.

Siêu âm tim là xét nghiệm sử dụng sóng âm có tần số cao để trực quan hóa hay hiển thị hình ảnh của tim. Những hình ảnh này giúp đánh giá hoạt động của tim.

Chụp ảnh tâm thất (hay “buồng tim”) dùng hạt nhân phóng xạ là yêu cầu việc tiêm một lượng nhỏ chất phóng xạ vào máu. Chất này sẽ tích tụ và “nhuộm” cơ tim, nhờ đó tim và hoạt động của tim có thể được trực quan hóa (hiển thị) nhờ camera hay máy quét chuyên nhận diện phóng xạ. Chất phóng xạ sử dụng là an toàn và được loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể sau khi xét nghiệm kết thúc.

ĐIỀU TRỊ

Tôi cần theo phương pháp điều trị nào?

Điều trị có thể cải thiện khả năng hoạt động của tim và có thể làm giảm triệu chứng, nhưng suy tim không thể được hoàn toàn chữa khỏi. Một phần quan trọng của điều trị là tầm soát và giải quyết những nguyên nhân chính yếu gây nên suy tim, như giảm chứng cao huyết áp hay sửa chữa van tim. Việc điều trị cũng bao gồm thay cả đổi lối sống và sử dụng thuốc.

Tôi cần uống những loại thuốc nào?

Nhiều loại thuốc khác nhau đươc dùng để điều trị suy tim. Bạn có thể cần một hoặc nhiều loại thuốc, phụ thuộc vào những triệu chứng mà bạn có. Bác sĩ sẽ trao đổi với bạn về những loại thuốc này. Sẽ cần thời gian để tìm ra loại thuốc và liều thuốc thích hợp nhất cho bạn.

Một vài loại thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị suy tim:

• Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors): giúp giãn các động mạch, hạ huyết áp và cải thiện lưu lượng máu.
• Thuốc lợi tiểu: thường được gọi là “thuốc tháo nước” vì chúng làm bạn đi tiểu nhiều hơn và giúp dịch không tích lũy trong cơ thể. Chúng cũng làm giảm dịch ứ trong phổi và giúp bạn dễ thở hơn .
• Thuốc chẹn beta (Beta-blockers): có thể làm hạ huyết áp và chậm nhịp tim. Chúng cũng có thể giúp phòng ngừa một số vấn đề về nhịp tim .
• Digoxin: cũng được gọi là digitalis, giúp tim bóp tốt hơn bằng cách tăng sức co cơ tim.

Bạn có thể cần dùng những loại thuốc khác nếu có các vấn đề khác đi kèm hoặc nếu những loại thuốc trên gây tác dụng phụ.

Khi bạn đang dùng thuốc điều trị suy tim, bạn cũng cần xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ kali (K) và chức năng thận.  Cần xét nghiệm thường xuyên hay không tùy thuộc vào loại thuốc và độ mạnh của thuốc. Nhiều bệnh nhân dùng thuốc điều trị suy tim không gặp bất kỳ vấn đề nào. Tuy nhiên, nếu bạn lo lắng về thuốc hay nghĩ rằng thuốc đang gây tác dụng phụ, hãy trao đổi với bác sĩ. Việc dùng thuốc chính xác như bác sĩ nói là rất quan trọng.

T ôi cần gặp bác sĩ bao lâu một lần ?

Nếu bạn vừa nhập viện vì suy tim, hãy chắc chắn rằng bạn được bác sĩ theo dõi trong tuần đầu tiên sau khi về nhà. Ban đầu, bạn có thể cần được kiểm tra hàng tuần để xem sự đáp ứng của bạn với thuốc. Một khi bác sĩ đã điều chỉnh thuốc và bạn đã cảm thấy khỏe hơn, việc tái khám sẽ ít lại.

Khi nào tôi nên gọi bác sĩ?

Hãy gọi bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Việc khó thở trở nên nặng hơn
• Tăng hơn 2 kg trong 1 tuần
• Phù chân lần đầu tiên
• Ho hay thở khò khè về đêm, hoặc cần phải ngủ dựa lưng hay ngủ ngồi.
• Đau ngực hoặc có cảm giác nặng ở ngực
• Thấy tác dụng phụ của thuốc
• Thất bại trong việc giảm cân ngay cả khi đã dùng thuốc lợi tiểu nhiều hơn.

Bạn cũng nên gọi cho bác sĩ nếu có bất kỳ câu hỏi nào về bệnh trạng và thuốc điều trị.

Tôi có thể làm gì để giúp điều trị bệnh suy tim?

Tránh ăn quá nhiều muối hay thức ăn mặn (như rau quả hay xúp đóng hộp, khoai tây chiên và pizza). Thức ăn mặn và nhiều natri (Na) có thể làm cơ thể bạn giữ nước. Hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng các chất thay thế muối vì chúng thường chứa kali và có thể cũng không tốt cho sức khỏe của bạn. Điều này sẽ phụ thuộc vào chức năng thận và loại thuốc mà bạn đang dùng. Một vài người cần thêm kali nhưng một số khác lại không.

Mặc dù uống một ít rượu dường như có ích đối với một số người bị bệnh tim, việc uống quá nhiều có thể gây suy tim và cản trở tác dụng của thuốc. Hãy hỏi bác sĩ về lượng rượu an toàn cho bạn.

Giữ huyết áp trong mức cho phép. Huyết áp cao làm tim làm việc quá mức và làm suy tim tệ thêm.

Bạn sẽ khỏe mạnh hơn nếu tập thể dục. Hãy nhờ bác sĩ tư vấn về một chương trình tập luyện cho bạn. Cố gắng giảm stress trong cuộc sống và ngủ nhiều hơn. Nếu hút thuốc lá, bạn nên ngừng lại. Nếu thừa cân, hãy trao đổi với bác sĩ về cách giảm cân an toàn.

Nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào. Các thuốc trị viêm khớp thông thường như naproxen (Aleve) và ibuprofen (Advil) có thể làm cơ thể giữ nước.

Sự giữ nước trong cơ thể và tăng cân là những dấu hiệu cho thấy suy tim sung huyết có thể không được điều trị tốt. Kiểm tra cân nặng hằng ngày tại cùng thời điểm và báo lại bất cứ thay đổi nào không thể giải thích được với bác sĩ.

Tài liệu tham khảo

1. http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/heart-failure.html

2. http://www.sieuam.com/2010/06/22/song-sieu-am-la-gi/