Viêm da tiếp xúc dị ứng – Kiểm tra dị ứng áp da hay test áp

Xét nghiệm kiểm tra dị ứng áp da có thể giúp tìm ra nguyên nhân gây ra triệu chứng viêm da do dị ứng (còn gọi là viêm da tiếp xúc).

Kiểm tra dị ứng áp da (Nguồn ảnh: consoleandhollawell.com)

Triệu chứng viêm da tiếp xúc dị ứng

Viêm da do dị ứng là tình trạng cơ thể bạn xuất hiện những vùng da bị viêm (chàm) do da phản ứng lại với những chất là tác nhân gây ra dị ứng (dị nguyên). Biểu hiện của da bị viêm là những vùng da tấy đỏ, ngứa, rát, có thể còn sưng phồng, rỉ nước phù nề. Hiện tượng viêm da do dị ứng không phải là bẩm sinh mà do có tiền sử tiếp xúc với chất gây ra dị ứng, kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn trở nên mẫn cảm với chất này, và phản ứng lại khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng này nhiều hơn, bởi những nguyên nhân còn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn.

Tác dụng của xét nghiệm kiểm tra dị ứng áp da/ test áp

Nếu đã xác định được các chất gây dị ứng bạn có thể tránh được hiện tượng viêm da do dị ứng, và không cần thiết phải làm xét nghiệm. Tuy nhiên, nhiều người bị viêm da do dị ứng mà không xác định được rõ nguyên nhân. Nhiều hóa chất khác nhau trong thành phần của mỹ phẩm, đồ kim loại, sữa dưỡng thể, đồ da, cao su, và nhiều vật liệu khác có thể gây ra dị ứng. Xét nghiệm kiểm tra dị ứng áp da có thể giúp xác định được chính xác nguyên nhân gây ra dị ứng cho bạn, mặc dù chưa phải là xét nghiệm hoàn hảo có thể tìm ra tất cả các nguyên nhân gây ra viêm da do dị ứng, nhưng hữu hiệu trong nhiều trường hợp.

Quy trình xét nghiệm kiểm tra dị ứng áp da

Bạn cần được bác sĩ da liễu chỉ định để làm xét nghiệm này. Nếu bác sĩ cho rằng nguyên nhân của hiện tượng da bạn mẩn đỏ có nhiều khả năng là do dị ứng, họ sẽ sắp xếp để bạn thực hiện xét nghiệm kiểm tra dị ứng áp da.

• Trong ngày xét nghiệm đầu tiên bác sĩ sẽ đặt lên da bạn (thường là trên lưng) một lượng nhỏ, các chất thử nghiệm riêng biệt (miếng dán thử nghiệm). Số lượng chất thử nghiệm có thể lên tới 25 hoặc thậm chí nhiều hơn. Những chất này được cố định trên da bằng băng dính không có chứa những tác nhân gây dị ứng.
• Sau 2 ngày bạn quay trở lại để gỡ bỏ những vết áp da này. Da sẽ được kiểm tra xem liệu có phản ứng nào với những chất thử nghiệm hay không.
• Để đảm bảo không bỏ sót trong trường hợp da bạn có phản ứng chậm với chất thử nghiệm nào đó, bạn sẽ được yêu cầu quay trở lại để kiểm tra các vết áp da một lần nữa sau 2 ngày tiếp theo.

Các chất thử nghiệm

Có một tập hợp mẫu chuẩn một số chất phổ biến vốn được xem là tác nhân gây viêm da dị ứng. Chúng bao gồm: nhựa thơm Peru, benzocaine, chrome, clioquinol, coban, nhựa epoxy, ethylenediamine, formaldehyde, nước hoa, imidazolidinyl urê, neomycin, niken, paraben hỗn hợp, paraphenylenediamine, thực vật, p-tert butylphenol, nhựa formaldehyde, Quaternium-15, nhựa thông, cao su máy gia tốc, rượu len (lanolin)… Có thể bạn không nhận ra nhiều chất trong số này, nhưng đây thường là những phụ gia phổ biến trong thành phần của thuốc mỡ, quần áo, đồ da và nhiều vật liệu hàng ngày khác.

Ngoài ra, bác sĩ có thể thêm vào xét nghiệm những dị nguyên nghi ngờ khác nếu có. Ví dụ như, những hóa chất có ở môi trường làm việc của bạn, trong mỹ phẩm cá nhân. Bạn có thể được yêu cầu mang một lượng nhỏ những thứ này đến để phục vụ cho xét nghiệm.

Nếu bạn nghi ngờ nguyên nhân của những đốm viêm da là thứ gì đó bạn có tiếp xúc khi những đốm phát ban trên da mới xuất hiện hãy nói với bác sĩ để nếu cần, họ sẽ kiểm tra và làm xét nghiệm. Hãy nhớ rằng bạn có thể bị dị ứng với chính những thứ bạn thường sử dụng trước đây. Chẳng hạn như bạn có thể bất ngờ bị dị ứng với một thành phần nào đó của loại mỹ phẩm mà bạn vẫn sử dụng từ bao lâu nay.

Nếu bạn có phản ứng với bất kì chất nào trong số những chất thử nghiệm, bác sĩ da liễu sẽ có thể cho bạn biết đó là chất gì và chỉ ra những vật liệu nào có thể chứa chất gây dị ứng đó. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ cho bạn lời khuyên làm thế nào để tránh chất gây dị ứng nhằm ngăn chặn sự bùng phát của những đám phát ban. Nếu da bạn không có phản ứng gì với các mẫu thử nghiệm, có thể loại trừ nguyên nhân gây ra tình trạng viêm da của bạn là do dị ứng.

Lưu ý: Những bệnh nhân có phản ứng âm tính vẫn có thể nhạy cảm với một số chất khác vốn không có trong bảng thử nghiệm. Trong một số trường hợp có thể có kết quả âm tính giả. Do đó, nếu cần thiết có thể tiến hành thử nghiệm trở lại hay thử nghiệm thêm với những chất bổ sung.

Một vài lưu ý cho kiểm tra dị ứng áp da

Không sử dụng Test áp cho phụ nữ mang thai hay cho con bú. Không dùng cho trẻ em

• Kiểm tra dị ứng áp da chỉ được sử dụng để làm xét nghiệm cho các dạng dị ứng gây ra tình trạng viêm da mà không thể sử dụng để kiểm tra được các dạng dị ứng khác như dị ứng hay nổi mề đay trên da do dị ứng thức ăn.
• Test áp không giống với test lẩy da mà đôi khi chúng được dùng để chẩn đoán các loại dị ứng khác.
• Giữ cho vùng da làm xét nghiệm được khô đến khi kết thúc đợt kiểm tra – thường là 4 ngày sau khi đặt các vết áp da.
• Khi đang trong thời gian làm xét nghiệm, tránh những hoạt động gây toát mồ hôi nhiều.
• Kiểm tra dị ứng áp da không thể tìm ra nguyên nhân của viêm da cơ địa.
• Tránh tiếp xúc vùng áp da với ánh nắng mặt trời hoặc các nguồn tia UV khác trong thời gian thực hiện xét nghiệm. Vì vậy, các bạn cần mặc sơ mi dài tay khi phải đi ngoài trời trong thời gian dùng miếng dán thử nghiệm.

Ở một số người, một số chất nào đó gây ra phản ứng dị ứng trên da chỉ khi chúng tiếp xúc trực tiếp và bị kích hoạt bởi ánh nắng mặt trời. (Thường là do tia UV trong dải sáng là nguyên nhân). Điều này có thể phỏng đoán bằng cách kiểm tra liệu những vết ban đỏ chỉ xuất hiện trên những vùng da có tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, cổ và lưng bàn tay hay không.

Tài liệu tham khảo

http://www.patient.co.uk/health/patch-testing-for-contact-dermatitis