Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS)

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) là một phương pháp phẫu thuật cho phép các bác sĩ quan sát bên trong lồng ngực và hai lá phổi. Nó là một kiểu phẫu thuật nội soi được sử dụng để thực hiện nhiều phương thức phẫu thuật khác nhau.

Lưu ý: các thông tin dưới đây chỉ là những hướng dẫn chung. Việc tiến hành cụ thể có thể khác nhau giữa các bệnh viện. Bạn nên tuân theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc bệnh viện nơi bạn đang điều trị.

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) là gì?

VATS là một dạng của phẫu thuật nội soi, được sử dụng cho bệnh lý ở lồng ngực và phổi. Thay vì những vết mổ dài trong phẫu thuật truyền thống, phẫu thuật nội soi chỉ để lại những vết mổ rất nhỏ trên cơ thể bệnh nhân. VATS sử dụng một dụng cụ đặc biệt gọi là ống soi lồng ngực (thoracoscope). Đó là một ống mỏng có đèn chiếu sáng ở một đầu để đưa vào trong lồng ngực người bệnh. Nó có nhiệm vụ truyền hình ảnh về một thị kính hoặc màn hình video để giúp các bác sĩ có thể nhìn thấy rõ bên trong lồng ngực.

VATS có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, kể cả lấy các mẫu mô nhỏ từ phổi (mẫu sinh thiết). Các mẫu mô này sau đó sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) được thực hiện như thế nào?

Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch 2 hoặc 3 vết cắt nhỏ trên thành ngực gần các xương sườn, tạo thành những lỗ nhỏ gọi là cổng hay kênh phẫu thuật với chiều dài khoảng 2 cm. Ống soi lồng ngực được đưa vào qua 1 lỗ, cho phép phẫu thuật viên quan sát bên trong lồng ngực. Các dụng cụ phẫu thuật khác sẽ được đưa vào qua các lỗ còn lại. Những dụng cụ này có thể được sử dụng để cắt mẫu mô hoặc hút dịch trong lồng ngực. Một khi phẫu thuật kết thúc, các dụng cụ sẽ được lấy ra và các vết rạch được khâu lại.

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) được sử dụng để làm gì?

VATS được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau bao gồm:

• Lấy mẫu sinh thiết từ phổi hoặc màng phổi.
• Lấy bỏ các hạch bạch huyết.
• Lấy bỏ các khối u trong phổi.
• Điều trị nhiều bệnh lý phổi khác nhau, ví dụ như tràn dịch màng phổi.

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) diễn ra như thế nào?

VATS được tiến hành trong phòng mổ.

• Trước phẫu thuật, một cây kim nhỏ được luồn vào tĩnh mạch của bạn để truyền dịch và thuốc. Thông thường, bạn sẽ được gây mê toàn thân, nghĩa là bạn sẽ ngủ trong suốt cuộc mổ.

Bạn cũng có thể được gây tê ngoài màng cứng. Đây là một hình thức giảm đau mà thuốc gây tê được cho thông qua một ống nhỏ đặt ở lưng của bạn. Khi gây tê ngoài màng cứng, bạn sẽ khó kiểm soát việc đi tiểu nên bạn sẽ được đặt sonde tiểu. Đây là một ống thông nhỏ, mềm được đưa qua niệu đạo (đường tiểu) vào đến bàng quang (bọng đái) của bạn. Nó cũng cho phép các bác sĩ đo thể tích nước tiểu của bạn. Bạn sẽ được đặt nằm nghiêng trên bàn mổ. Bác sĩ sẽ rạch những đường cắt nhỏ trên thành ngực của bạn và đưa ống nội soi lồng ngực cùng các dụng cụ cần thiết vào.

• Sau khi phẫu thuật hoàn thành, bạn sẽ được đặt một số ống nhỏ gọi là ống dẫn lưu vào ngực để cho dịch hoặc khí tích tụ được rỉ ra ngoài. Những mẫu mô được lấy ra từ lồng ngực hoặc phổi của bạn sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để làm các xét nghiệm cần thiết.

Bạn sẽ dần hồi tỉnh sau khi thuốc mê hết tác dụng. Thông thường bạn được thở oxy qua mặt nạ. Sau một thời gian bạn sẽ được đưa về lại phòng để nghỉ ngơi. Kim gây tê ngoài màng cứng thường sẽ được lưu lại cho đến khi ống dẫn lưu lồng ngực được rút ra và bạn có thể dùng thuốc giảm đau đường uống. Trong một số ít trường hợp, mặc dù đã lên kế hoạch sử dụng VATS, việc phẫu thuật cho bạn bằng phương pháp nội soi không thể thực hiện được và bạn cần phải chuyển qua phương pháp khác. Bác sĩ sẽ thảo luận điều này với bạn trước khi tiến hành phẫu thuật.

Tôi cần chuẩn bị như thế nào cho phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS)?

Bác sĩ của bạn sẽ thảo luận với bạn những chuẩn bị cần thiết trước phẫu thuật. Nếu bạn hút thuốc, bạn có thể được yêu cầu ngừng hút để giảm nguy cơ gặp phải các vấn đề về hô hấp trong và sau mổ. Nếu bạn đang dùng thuốc kháng đông, bạn có thể cần phải ngưng những thuốc này vài ngày trước phẫu thuật. Bác sĩ sẽ thảo luận điều này với bạn. Bạn cũng có thể được làm một số xét nghiệm đặc biệt để đánh giá chức năng hô hấp. Nếu bạn được gây mê toàn thân, bạn sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống trong một thời gian nhất định trước khi làm phẫu thuật. Bệnh viện nơi bạn điều trị sẽ cung cấp cho bạn thông tin cụ thể về điều này.

Tôi có thể mong đợi gì sau phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS)?

Bạn thường sẽ ở lại bệnh viện từ 3-5 ngày sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên, thời gian trên có thể thay đổi tùy khả năng phục hồi của bạn.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ thảo luận về diễn tiến của bạn và tư vấn cho bạn nên ở lại trong bao lâu. Bạn có thể được bác sĩ vật lý trị liệu cung cấp một số bài tập thở để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Bạn không nên mong đợi sẽ trở lại vận động bình thường ngay lập tức sau cuộc mổ.

Mặc dù VATS là một phẫu thuật nội soi với xâm lấn tối thiểu, các dụng cụ phải được đưa qua giữa các xương sườn và đôi khi có thể đè lên những dây thần kinh nằm ở khu vực này gây ra tê và đau. Nếu tê đau kéo dài bạn nên liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn. Khi xuất viện, bạn sẽ thường được kê thuốc giảm đau, tuy nhiên nếu bạn muốn tăng liều hoặc thêm thuốc khác cần phải hỏi ý kiến bác sĩ của bạn.

VATS có gây ra tác dụng phụ hoặc biến chứng gì không?

Thông thường bệnh nhân được phẫu thuật nội soi lồng ngực có video hỗ trợ (VATS) sẽ hồi phục nhanh hơn so với phẫu thuật ngực truyền thống (thường được gọi là phẫu thuật mở, mổ mở) vì những vết thương từ các vết cắt (rạch) nhỏ hơn rất nhiều. Sự rò rỉ khí từ phổi nếu không được bít lại sớm có thể làm kéo dài thời gian nằm viện và đôi khi đòi hỏi phải điều trị thêm.

Một số rất ít bệnh nhân có xuất huyết (chảy máu) nghiêm trọng đòi hỏi phải truyền máu hoặc chuyển qua mổ mở. Bạn cũng có thể bị nhiễm trùng nơi vết mổ hoặc nhiễm trùng phổi mặc dù tỉ lệ không cao. Bạn nên liên hệ với bác sĩ của bạn nếu bạn trở nên không khỏe sau khi thực hiện VATS, đặc biệt là khi bạn có bất cứ vấn đề nào sau đây: nhiệt độ cao (sốt), đau ngực, ho ra máu, khó thở, vị trí vết mổ trở nên đỏ hoặc dịch dẫn lưu có mủ.

Tài liệu tham khảo

http://patient.info/health/video-assisted-thoracoscopic-surgery