Những bệnh liên quan đến Amiăng

Những người phơi nhiễm với amiăng có thể phát bệnh trong cuộc sống sau này. Những bệnh này hầu hết ảnh hưởng đến phổi, tuy nhiên cũng có thể ảnh hưởng đến phúc mạc (lớp màng lót ổ bụng). Trong đó một số bệnh như ung thư trung biểu mô hoặc ung thư phổi là những bệnh nghiêm trọng hơn nhiều so với những bệnh khác. Các bệnh có liên quan đến phơi nhiễm amiăng trước đây sẽ được khái quát ngắn gọn ở phía dưới.

Amiăng là gì?

Amiăng là một loại vật liệu được sử dụng trong các công trình trước đây. Nó là một vật liệu cách điện, chịu nhiệt và chống cháy. Có nhiều loại amiăng khác nhau: trắng, nâu và xanh.

Trước kia, người ta nghĩ rằng amiăng xanh và nâu thì độc hại hơn nhiều so với amiăng trắng nhưng bây giờ tất cả ba loại amiăng trên đều có liên quan đến bệnh ung thư. Mặc dù tất cả chúng đều độc hại, nhưng amiăng xanh và nâu lại có liên quan nhiều nhất với ung thư và chúng đã không được nhập khẩu vào Anh từ năm 1985.

Tuy nhiên, chúng vẫn còn tồn tại ở một số tòa nhà và trang thiết bị sản xuất trước khi lệnh cấm được ban hành. Amiăng trắng đã bị cấm ở Anh kể từ năm 1999. Các vật liệu amiăng không bị xáo trộn thì có thể an toàn. Bụi hoặc sợi amiăng gây hại khi hít vào hoặc nuốt.

Việc từng phơi nhiễm với amiăng có liên quan với nhiều bệnh khác nhau. Nhưng chủ yếu ảnh hưởng đến phổi và bao gồm những bệnh sau đây.

Mảng bám màng phổi

Màng phổi là một màng mỏng, gồm hai lớp: một lớp lót bên trong thành ngực, lớp còn lại bao phủ bề mặt phổi.

Ở giữa hai lớp màng phổi (khoang màng phổi) có một lượng nhỏ chất lỏng. Chất này đóng vai trò như dầu bôi trơn giữa phổi và thành ngực lúc chúng di chuyển khi thở.

Các mảng bám màng phổi là những vùng nhỏ dày lên, xuất hiện trên màng phổi. Các mảng bám này thỉnh thoảng được phát hiện khi chụp X-quang ngực vì một bệnh nào đó. Mảng bám màng phổi thường không kết hợp với bất kỳ triệu chứng nào nhưng đôi khi có thể gây đau ngực. Chúng là một dấu hiệu cho thấy bạn bị phơi nhiễm amiăng được một khoảng thời gian trước đó. Có một số bằng chứng cho thấy những người có mảng bám màng phổi có nhiều khả năng tiến triển thành u trung biểu mô. Tuy nhiên nó không phải là yếu tố nguy cơ cho bệnh bụi phổi.

Dày màng phổi lan tỏa

Dày màng phổi lan tỏa là sự dày lên của màng phổi ở một trong hai hoặc cả hai phổi. Đôi khi nó đi kèm với tràn dịch màng phổi (sự tích tụ của chất lỏng ở giữa hai lớp màng phổi). Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây khó thở nặng dần lên và tức ngực do phổi không thể nở rộng hoàn toàn khi hít vào.

Chụp X-quang có thể cho thấy sự dày màng phổi lan tỏa. CT scan và đo dung tích phổi (đo phế dung) cũng có thể được thực hiện.

Hiện nay không có cách điều trị dày màng phổi lan tỏa. Tuy nhiên, triển vọng tương lai (tiên lượng) thường tốt, đối với nhiều người, tình trạng không trầm trọng hơn theo thời gian.

Viêm màng phổi do amiăng hoặc tràn dịch

Viêm màng phổi do amiăng là tình trạng viêm của lớp màng tiếp giáp phổi, thường đi kèm với tràn dịch màng phổi. Nó thường dẫn đến đau khi hít vào và làm tình trạng khó thở trầm trọng hơn.

Chụp X-quang có thể thấy tình trạng này. Tuy nhiên, người ta thường lấy mẫu chất dịch trong khoang màng phổi để chẩn đoán xác định. Có thể soi dưới kính hiển vi một mẫu nhỏ (sinh thiết) của màng phổi để chẩn đoán xác định.

Các chất dịch thường được dẫn lưu. Tình trạng bệnh đôi khi có thể trở lại (tái phát) trong tương lai

Bệnh bụi phổi

Bệnh bụi phổi là một bệnh gây ra xơ hóa phổi. Bệnh bụi phổi thường xuất hiện ít nhất hai mươi năm sau khi phơi nhiễm với một lượng lớn amiăng. Các triệu chứng phổ biến nhất là khó thở mà dần dần xấu đi theo thời gian. Ngoài ra, ho có thể có xuất hiện, mà thường là ho khan

Bệnh bụi phổi thường được chẩn đoán dựa vào X-quang ngực và / hoặc CT scan ngực. Đo dung tích phổi (đo phế dung) cũng có thể được thực hiện. Thỉnh thoảng, một mẫu nhỏ (sinh thiết) của phổi có thể cần thiết để xác định chẩn đoán.

Mặc dù bệnh bụi phổi không chữa được, có những phương pháp điều trị khác có sẵn để giúp cải thiện các triệu chứng nó gây ra. Thuốc xịt thường được dùng để giúp giảm khó thở. Đôi khi bệnh có thể được điều trị bằng steroid dạng viên nén và một số thuốc khác.

U trung biểu mô

U trung biểu mô là một loại ung thư của lớp mô phủ bên trong lồng ngực (màng phổi, màng tim) hoặc ổ bụng (phúc mạc).

Ung thư phổi

Phơi nhiễm với amiăng là một nguy cơ đối với tất cả các loại bệnh ung thư phổi. Nguy cơ này tăng thêm nữa nếu bạn hút thuốc.

Xem bài viết về ung thư phổi của ThS.BS Lý Kiều Diễm

Ung thư vòm họng (thanh quản)

Hầu hết các trường hợp ung thư thanh quản xảy ra ở những người hút thuốc lá. Tuy nhiên, việc phơi nhiễm với amiăng trước đó có thể là một yếu tố nguy cơ đối với bệnh ung thư thanh quản.

Sự bồi thường

Những người bị bệnh phổi liên quan đến amiăng có thể đủ điều kiện để được nhận bồi thường thông qua việc hưởng lợi từ các chấn thương, thương tật nghề nghiệp (IIDB) theo Sở việc làm và hưu trí (xem link dưới Đọc & tài liệu tham khảo thêm dưới đây) hoặc yêu cầu bồi thường thông qua pháp luật dân sự đối với thiệt hại từ sử dụng lao động tại thời điểm tiếp xúc với amiăng.

Tài liệu tham khảo

http://patient.info/health/asbestos-related-diseases