Làm gì khi mức cholesterol cao

TỔNG QUAN

Cholesterol là gì?

Cholesterol là một chất béo quan trọng, được dùng vào việc bảo vệ các dây thần kinh, tạo nên màng tế bào và là nguyên liệu để sản xuất nhiều hormone trong cơ thể. Gan tạo ra phần lớn cholesterol mà cơ thể cần. Cơ thể cũng lấy cholesterol trực tiếp từ thực phẩm mà bạn ăn (như trứng, thịt và các sản phẩm từ sữa). Quá nhiều cholesterol có thể có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Sự khác nhau giữa cholesterol “tốt” và cholesterol “xấu”

Lipoprotein trọng lượng phân tử thấp (LDL) thường được gọi là cholesterol “xấu” vì nó phân phối cholesterol cho cơ thể. Lipoprotein trọng lượng phân tử cao (HDL) thường được gọi là cholesterol “tốt”. Nó loại bỏ cholesterol ra khỏi dòng máu.

Điều này giải thích lý do tại sao việc có quá nhiều cholesterol LDL thì có hại cho cơ thể, và tại sao nhiều cholesterol HDL thì tốt. Ví dụ, nếu cholesterol toàn phần là cao vì LDL cao, bạn có nguy cơ bị bệnh tim hay đột quỵ. Tuy nhiên, nếu cholesterol toàn phần cao chỉ vì HDL cao, bạn sẽ không có nguy cơ cao hơn với các bệnh trên.

Triglycerides là một loại chất béo trong máu. Khi bạn ăn nhiều năng lượng hơn so với nhu cầu cơ thể, năng lượng dư thừa sẽ chuyển thành triglycerides. Khi bạn thay đổi lối sống để cải thiện các chỉ số cholesterol, bạn sẽ giảm LDL, tăng HDL và giảm mức triglycerides.

Cholesterol của tôi nên ở mức độ nào?

• Cholesterol toàn phần:

< 200 mg/dL: tốt nhất.

200 đến 239 mg/dL: giới hạn cao.

≥ 240 mg/dL: tăng nguy cơ bệnh tim.

• Mức LDL cholesterol:

<100 mg/dL: lý tưởng cho người có nguy cơ cao bệnh tim.

100 đến 129 mg/dL: gần tối ưu.

130 đến 159 mg/dL: giới hạn cao.

≥160 mg/dL: nguy cơ cao về bệnh tim.

• HDL cholesterol :

<40 mg/dL: nguy cơ cao về bệnh tim.

≥60 mg/dL: giảm đáng kể nguy cơ bệnh tim.

• Triglycerides

<150 mg/dL:  tốt nhất.

NGUYÊN NHÂN và YẾU TỐ NGUY CƠ

Các yếu tố nguy cơ bị bệnh tim

• Đã có một cơn đau tim (nhồi máu cơ tim).
• Nam giới, từ 45 tuổi trở lên.
• Nữ giới, từ 55 tuổi trở lên.
• Phụ nữ tiền mãn kinh hoặc đã mãn kinh.
• Thành viên gia đình (cha mẹ hoặc anh chị em ruột) mắc bệnh tim.
• Hút thuốc lá.
• Cao huyết áp hoặc bệnh tiểu đường.
• Thừa cân hoặc béo phì.
• Ít vận động.

CHẨN ĐOÁN

Tôi nên bắt đầu kiểm tra mức cholesterol từ lúc nào?

Bạn không thể nói rằng mình cao cholesterol mà không qua kiểm tra. Nam giới từ 35 tuổi trở lên nên kiểm tra mức cholesterol trong máu. Nam và nữ trên 20 tuổi có mức cholesterol cao hoặc các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim cũng nên kiểm tra cholesterol. Hãy hỏi bác sĩ xem bạn nên kiểm tra cholesterol bao lâu một lần.

ĐIỀU TRỊ

Tôi có thể làm gì để cải thiện mức cholesterol ?

Nếu bạn có cholesterol cao, bạn cần thay đổi lối sống.

• Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc lá.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Nếu bạn đang thừa cân, việc giảm 5-10 pounds (2.3-4.5 kg) có thể giúp cải thiện mức cholesterol của bạn.
• Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và cá là những thực phẩm có ích cho tim.
• Tránh các chất béo bão hòa (chủ yếu là mỡ động vật) và chất béo dạng trans (hay chất béo chuyển hóa, có nhiều trong khoai tây chiên, gà rán, quẩy nóng,…)
• Hạn chế tổng lượng cholesterol ăn vào ít hơn 300 mg mỗi ngày và 200 mg nếu bạn có bệnh tim.

Dùng thuốc để giảm cholesterol

Tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ của bạn, nếu việc ăn uống lành mạnh và tập thể dục vẫn không hạ thấp mức cholesterol của bạn, bác sĩ sẽ có thể đề nghị dùng thuốc.

CÁC BIẾN CHỨNG

Tại sao mức cholesterol cao thì không tốt cho sức khỏe?

Trong khi một lượng cholesterol là cần thiết cho sức khỏe thì việc có quá nhiều cholesterol trong máu có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim, bao gồm nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Khi cholesterol cao, cơ thể sẽ lưu trữ các cholesterol thừa trong động mạch. Động mạch là những mạch máu mang máu từ tim đến những phần còn lại của cơ thể. Cholesterol tích tụ trong động mạch tạo thành các mảng bám. Qua thời gian, mảng bám có thể trở nên cứng và làm cho động mạch của bạn hẹp đi. Các mảng bám lớn có thể làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch. Mảng bám cholesterol có thể bị vỡ ra, dẫn đến sự hình thành cục máu đông có thể làm tắc dòng chảy của máu.

Nếu động mạch cung cấp máu cho cơ tim bị tắc, bạn sẽ bị nhồi máu cơ tim.

Nếu động mạch cung cấp máu cho não bị tắc, bạn sẽ bị tai biến mạch máu não.

Tài liệu tham khảo

1. http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/high-cholesterol.html

2. http://en.wikipedia.org/wiki/Cholesterol

3. http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/Cholesterol/AboutCholesterol/What-Your-Cholesterol-Levels-Mean_UCM_305562_Article.jsp

4. http://en.wikipedia.org/wiki/Trans_fat

5. http://www.benhtimmach.com/2010/06/chung-ta-ang-chat-beo-chuyen-hoa-gay.html