Thứ Tư , 25 Tháng Sáu 2025
Trang chủ Chuyên ngành Nhi khoa Tầm quan trọng của đụng chạm đến sự phát triển

Tầm quan trọng của đụng chạm đến sự phát triển

Bài viết thứ 88 trong 97 bài thuộc chủ đề Các bài viết của Bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo
 
Để nhấn mạnh thêm tầm quan trọng của “đụng chạm tích cực” lên phát triển và tăng trưởng của con người chúng ta, xin giới thiệu với các bạn một góc nhìn “không cảm tính”, mà bằng bằng chứng khoa học đàng hoàng, để chúng ta có thể toàn tâm toàn ý, thoải mái thực hành, để có thể cho con mình và những người thân yêu của mình, cũng như bản thân mình, có lợi nhất nhé! Dĩ nhiên nếu muốn thực hành với người lớn chưa đủ thân, thì phải có “informed consent” – “đồng thuận sau khi được cung cấp thông tin” nhé, chứ không khơi khơi đưa tên mình ra, bảo là mình bảo vậy, thì hơi nguy hiểm à nha!

Nghiên cứu trên những trẻ mồ côi

Mối quan tâm về “đụng chạm tích cực” được đưa ra từ khá lâu, và cũng có nhiều nghiên cứu về vấn đề này. Các nhà nghiên cứu quan sát thấy, các trẻ mồ côi được nuôi trong các trại ở Đông Âu bị chậm tăng trưởng cũng như phát triển trí tuệ đáng kể. Các trẻ này cũng bị nhiều đợt nhiễm trùng nặng và có các rối loạn phát triển về liên kết và tương tác với con người. Khi nghiên cứu sâu hơn, người ta thấy rằng, nguyên nhân chính không phải là vì những trẻ này “không có mẹ”, mà là vì trẻ không được cung cấp các kích thích “cảm giác cơ học” ở các trại này. Một nghiên cứu ở trẻ nhũ nhi trong trại mồ côi, cho trẻ được vuốt ve thêm 20 phút một ngày, trong 10 tuần, cho thấy nhóm trẻ được vuốt ve có chỉ số phát triển cao hơn nhóm bị “cô lập”.

Nghiên cứu trên các trẻ sinh non

Các trẻ sinh non nằm hồi sức, phải nằm cách ly trong lồng ấp, và vì vậy bị mất đi các kích thích “cảm giác cơ học” mà trẻ đáng ra phải nhận được. Một nghiên cứu được thực hiện ở nhóm trẻ sinh non, vừa được ra khỏi hồi sức sơ sinh, chuyển qua khoa sơ sinh (bệnh ổn rồi), và chia làm hai nhóm giống nhau về tuổi, cân nặng, thời gian nằm hồi sức…: một nhóm trẻ được vuốt ve thân người 15 phút, 3 lần một ngày, trong 10 ngày, nhóm kia không được nhận vuốt ve thêm như vậy. Sau 10 ngày đánh giá, nhóm được vuốt ve có tăng trưởng và phát triển vận động hơn hẳn nhóm không được vuốt ve. Đồng thời, mặc dù cả hai nhóm đều được cho ăn như nhau, nhóm được vuốt ve cho thấy có tăng cân nhanh hơn, và nhiều hơn nhóm còn lại! CÓ NGHĨA LÀ, VUỐT VE CÓ TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC LÊN SỰ TĂNG CÂN, TĂNG TRƯỞNG, VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ!
Một số quan sát còn gợi ý, mặc dù chưa kết luận hoàn toàn, rằng “đụng chạm tích cực” có thể làm tăng hoạt động miễn dịch của con người, và vì vậy có thể giúp con người chống lại bệnh tật!

Nghiên cứu trên các trẻ sinh non đã được 8 tháng tuổi và 12 tháng tuổi

Khi theo dõi thêm hai nhóm này khi các bé được 8 tháng tuổi và 12 tháng tuổi, nhóm được vuốt ve vẫn có chỉ số tăng trưởng và phát triển cao hơn hẳn nhóm không được vuốt ve! Có nghĩa là, TÁC DỤNG CỦA “ĐỤNG CHẠM TÍCH CỰC” SẼ LÀ TÁC DỤNG LÂU DÀI!!!
Nhờ các nghiên cứu này, mới có khái niệm chăm sóc trẻ “da kề da” – KANGAROO CARE, được sử dụng khá rộng rãi ở các bệnh viện, bao gồm ở Việt Nam. Trong Kangaroo care, trẻ sinh non cũng như sinh thường được thả rông, chỉ mặc tả, và được ôm sát vào ngực mẹ hoặc người chăm sóc, để có thể hưởng được những “đặc lợi” mà không có một thuốc nào thay thế được!

Nghiên cứu trên động vật

Không chỉ nghiên cứu trên người, các nhà nghiên cứu cũng làm thực nghiệm tương tự với chuột con và cả giun đũa! Và, không ngạc nhiên mấy, hiệu quả của “đụng chạm” lên phát triển, tăng trưởng và hành vi của những loài vật này cũng rất rõ ràng và không chối cãi được.

Nghiên cứu trên chuột

Khi chúng ta cô lập con chuột con, bằng cách tách ra khỏi mẹ và đàn, cho nó sống trong những cái ly, và cho bú và ăn giống như những con chuột con khác trong đàn, nhưng không được mẹ liếm mỗi ngày, và không được đụng chạm bầy đàn nữa. Những con chuột con bị cách ly này tăng cân không tốt bằng (mặc dù năng lượng tiêu thụ là như nhau), kích thước nhỏ hơn so với những con chuột không cách ly. Khi lớn lên, các con chuột bị cách ly cho thấy có hành vi “xa lánh”, “lạnh lùng” với đồng loại, không có nhiều, và rất hạn chế những cử chỉ “yêu thương” đối với những con chuột trong đàn, và bỏ ra nhiều thời gian hơn để đào bới, cắn chuồng, hoặc kiếm thức ăn, đồng thời khả năng tập trung kém hơn so với đồng loại.
Khi người ta can thiệp những con chuột đã từng bị cách ly, xem thử xem có cải thiện được “chuyện đã rồi” bằng cách vuốt ve chúng bằng những cây chổi mềm, ấm, ẩm (bắt chước hành động liếm của mẹ/bầy đàn), các chú chuột này lại có thể cải thiện tăng trưởng, phát triển và hành vi lại từ từ. Vuốt ve càng nhiều, càng lâu, cải thiện càng tốt! CÓ NGHĨA LÀ, KHÔNG BAO GIỜ QUÁ MUỘN ĐỂ THỰC HIỆN SỰ VUỐT VE!

Nghiên cứu trên giun đũa

Nghiên cứu trên sinh vật cơ bản nhất, là con giun đũa, về kích thích và đụng chạm, người ta cũng thấy kết quả tương tự như trên chuột và người. Có nghĩa là, con giun bị tách khỏi đàn, sống riêng lẻ sẽ ngắn hơn, nhẹ hơn, và ít có phản xạ nhanh nhậy hơn với thay đổi trong môi trường. Và dĩ nhiên, khi được nhận “kích thích” đúng, sẽ cải thiện được hành vi và phát triển của những con giun này! CÓ NGHĨA LÀ, NGAY CẢ NHỮNG CON VẬT SƠ ĐẲNG NHẤT CŨNG SẼ CÓ LỢI TỪ SỰ ĐỤNG CHẠM, VUỐT VE!

Tóm lại

Nói tóm lại rằng thì là, “đụng chạm tích cực” từ ôm, hôn, vuốt ve, sẽ chỉ cho lời chứ không cho lỗ vì:
  • Giúp cho trẻ tăng trưởng và phát triển tri thức và hành vi tốt hơn.
  • Hiệu quả lâu dài, ảnh hưởng suốt cuộc đời của trẻ.
  • Nếu chưa làm, hoặc làm chưa đủ, thì bây giờ bắt đầu cũng chưa muộn, và có thể cải thiện lại những khiếm khuyết đã xảy ra.
  • Ngay cả ở người lớn, sự đụng chạm tích cực không bao giờ là dư thừa cả!
  • Thông cảm cho những người lạnh lùng, ít có những hành vi biểu cảm tình cảm, và hay xa lánh những cử chỉ thân mật, vì có thể họ sống trong một môi trường thiếu những kích thích này từ nhỏ! Nên “tập lại” cho họ, để cải thiện hành vi tình cảm của họ, đặc biệt nếu họ là “nửa kia” quan trọng của bạn và con của bạn!
Chúc các bạn một ngày tràn ngập tình yêu thương!

Tài liệu tham khảo

  1. The importance of touch in development – a Review – Paediatric child health, 15(3), 2010.
  2. https://www.facebook.com/notes/trần-thị-huyên-thảo/tầm-quan-trọng-của-đụng-chạm-tích-cực-lên-phát-triển/111367039250360/