0
Ngày:
31/05/2019
Lượt xem:
985
Bài viết thứ 00/71 thuộc chủ đề “Chữa trị ung thư như thế nào”
Bạn gặp phải hoàn cảnh như tôi, mẹ bạn bị ung thư phổi moradola. Đó là: mở ra đóng lại, khi mổ thấy bệnh lan rộng nên không mổ nữa. Tôi xin trao đổi với bạn và các bạn khác có cùng hoàn cảnh khó suy nghĩ như vậy những nội dung sau:
1/ Nói cho mẹ biết bị ung thư như thế nào
2/ Xử trí tâm lý (trong phạm vi lần này chưa nói chuyện điều trị tâm linh).
3/ Chọn lựa hướng điều trị cho mẹ bạn.
4/ Nên để điều trị ở Việt Nam hay ra nước ngoài điều trị.
Khi mẹ bạn bị ung thư, để cân nhắc nên nói cho mẹ hay không, và nếu nói thì nói như thế nào, thì bạn cần chia ra làm hai tình huống:
– Bệnh thuộc loại và giai đoạn điều trị được: Nên nói, nhưng nói có nghệ thuật, có đạo đức (bây giờ mình tạm chưa đề cập tình huống này)
– Bệnh thuộc loại khó chữa, giai đoạn cuối, bệnh nhân tuổi đã cao (nghỉ hưu, không làm gì cả mà chỉ lo chuyện sinh hoạt gia đình, vui thú điền viên chăm lo con cháu), sống ở Việt Nam thì không nên nói bây giờ. Nói ra không giải quyết được gì mà làm suy sụp tinh thần bệnh nhân, rất khó điều trị tâm linh. Cần ít nhất vài tháng chuẩn bị kỹ tinh thần cho mẹ bạn rồi mới nói trong hoàn cảnh thuận lợi. Hoặc để từ từ mẹ tự nhận ra như tôi đã chăm sóc mẹ tôi. Hoặc không nói luôn, nếu biết tinh thần mẹ mình thuộc týp rất yếu.
Tôi có bệnh nhân từng coi cái chết như không và sẵn sàng hy sinh tính mạng cùng toàn bộ tài sản của mình cho sự nghiệp chung, được tuyên dương là anh hùng tình báo. Bác ấy bị ung thư đại tràng phát hiện ra thì không mổ được, hoá trị không hiệu quả. Vào bệnh viện Chợ Rẫy, có bác sĩ nữ là quen gia đình từng bị ung thư vú nhảy vào khăng khăng phải nói cho bệnh nhân biết, bất chấp các con bác (sau này như anh em kết nghĩa của mình) năn nỉ xin đừng nói. Chị bác sĩ ấy cứ lý luận dựa vào kinh nghiệm bản thân là biết bị bệnh sẽ tập trung tinh thần để chiến thắng căn bệnh. Kết quả là người bệnh suy sụp tinh thần hoàn toàn, tôi đã vất vả điều trị tâm linh cho bác. Chị bác sĩ này sai lầm ở chỗ bệnh của bản thân chị ấy ở giai đoạn bệnh còn chữa được, còn Bác bệnh nhân thì không. Chị ấy tưởng người anh hùng quân đội thì cũng sẽ chấp nhận với bệnh gây chết dễ như vào cuộc chiến. Không phải vậy, khi vào cuộc chiến dù nguy hiểm đến mấy người ta vẫn có hy vọng mình là người sẽ thắng và sống sót, hơn nữa, tâm lý chung của con người trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh thì chuyện chết chóc thường gặp. Nói gọn là dù lúc nguy hiểm nhất người ta vẫn có hy vọng. Còn nay thời bình, nếu biết bị bệnh không chữa được chắc chắn chết thì chỉ gây tuyệt vọng, dẫu trước kia có là anh hùng.
Tôi biết có những người con cũng là bác sĩ, nhưng không có kỹ năng thông báo hung tin của người bác sĩ ung thư kinh nghiệm, nên đã gây shock cho cha mẹ mình một cách đáng tiếc. Khi cha mẹ không biết bị ung thư, ta lại không biết cách chuẩn bị tinh thần cho cha mẹ, họ sẽ thắc mắc và lo lắng lắm lời. Người con không chịu được, nói thẳng cho cha mẹ một cách đường đột thô thiển thì chẳng khác gì ” Ba (hoặc mẹ) im đi! bệnh chắc chết đấy nói hoài mệt quá!”. Cha mẹ im liền, shock mà!!!, con lại thấy nói cho cha mẹ biết ung thư không chữa được là điều nên làm – bởi giúp ổn định sớm tinh thần cho cha mẹ, họ bớt thắc mắc. Thật ra đó là đã làm ác với cha mẹ mà con không biết
Chăm sóc đối xử để mẹ mình có tâm hồn thanh thản về cuộc sống, yên tâm điều trị.
Mẹ Việt Nam rất tuyệt vời, cả đời chi thu vén gia đình, thương lo cho chồng con. Để mẹ có tâm hồn thanh thản cần làm những việc sau:
– Anh em trong nhà hoà thuận: mấy anh em có mâu thuẫn gì thì bây giờ phải về bên mẹ hoà giải. Người mẹ nào cũng vui khi các con của mình thương yêu nhau.
– Thể hiện tinh thần anh em đùm bọc nhau cho mẹ thấy. Đứa nào kinh tế yếu kém nhất, hoàn cảnh khó khăn nhất được mọi người dồn vào lo. Như thế mẹ sẽ rất yên tâm .
– Hãy thể hiện cho mẹ biết chắc rằng vợ con mình đang sống với đời sống vững vàng, gia đình hạnh phúc để mẹ yên tâm về phần mình. Nhắc các anh chị em cùng thể hiện điều tương tự.
– Mình đã lo lắng cho các em của mẹ mình (các cậu và dì cùng các con của họ) giống hệt như lo cho cha mẹ và các em ruột mình. Đó là xuất phát từ nhận thức người con gái Việt Nam luôn có hiếu với cha mẹ, nhưng mẹ mình từ khi lập gia đình chỉ lo cho đàn con trong hoàn cảnh đất nước hết sức khó khăn nên không chăm lo được gì cho ông bà ngoại và các cậu, dì. Mình quyết định âm thầm thay mẹ mình báo hiếu từ khi mới ra trường làm bác sĩ. Đến khi mẹ bệnh mình mới nói cho mẹ biết, điều đó làm mẹ vô cùng tự hào về thằng con trai của mình. Ít người làm được chuyện đó, mình không kể ra đây.
– Thăm dò dàn xếp mọi món nợ tinh thần hay nợ vật chất của cha mẹ. Bàn với mẹ xoá nợ cho những người mắc nợ gia đình mình nếu họ khó khăn.
– Thăm dò mọi ước muốn cuả mẹ, nhất là những ước muốn thầm kín và làm những việc đáp ứng hoàn thành những ước muốn ấy.
– Luôn gần gũi mẹ, có dịp là về bên mẹ. Chăm sóc việc ăn uống cho mẹ (việc này tôi sẽ nói sau). Nếu hoàn cảnh ở xa thì phải luôn gọi điện thoại về nói chuyện với mẹ, nhắc nhở anh chị em ở gần về quây quần bên mẹ.
– Khéo léo hoàn tất những công việc pháp lý liên quan đến mẹ (di chúc, giấy tờ nhà cửa, tài khoản ngân hàng….). Hãy nói cho Mẹ biết làm như vậy là để mẹ hoàn toàn thoải mái, không phải lo lắng chịu tránh nhiệm việc gì cho khổ. Chỉ vui sống và yên tâm điều trị thì mới tốt cho phục hồi sức khoẻ.
– Cả đời mẹ mình cực khổ, em gái mình hay tin mẹ bị như vậy, vợ chồng em đã gửi tiền về cho mình mua căn nhà lầu mới khang trang cho mẹ ở được ngày nào hay ngày đó.
– Bạn hãy nghĩ thêm nhưng hành động thiết thực khác, phù hợp với hoàn cảnh gia đình bạn, tâm lý riêng của mẹ bạn để mẹ bạn có được tâm hồn yên tâm, thanh thản, hạnh phúc.
Bạn Huong Thanh Nguyen có nêu ra chủ đề rất thực tế
” LỰA CHỌN GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ… THẬT LÀ KHÓ! CÁC BÁC SĨ NÓI SAO???”. Tôi xin trả lời tổng quát trong phần này luôn. Trên Facebook thật là bất tiện, bài đăng này tôi đang đưa ra mà chỉ cần sau vài tiếng là bị trôi tuốt luốt, che lấp bởi hàng loạt bạn khác xin tư vấn. Các bạn chịu khó bới tìm theo dõi câu chuyện chúng mình.
– Không như nhiều bệnh khác, bệnh ung thư cần được chẩn đoán và điều trị bằng liên chuyên khoa (multidisciplinary). Có nghĩa là bạn phải tuân thủ nguyên tắc ung thư không được phép quyết định chẩn đoán và quyết định điều trị bởi một, hai người bác sĩ. Giáo sư hay tiến sĩ y khoa tự quyết định một mình thì cũng là người không hiểu biết gì về ung thư, làm việc cẩu thả vô trách nhiệm.
– Tốt nhất là người ta quyết định chẩn đoán và điều trị bởi một Hội Đồng Ung Thư (Tumor Board). Hội đồng này gồm toàn chuyên gia dày dạn kinh nghiệm, kiến thức vững vàng đã được chính danh về mặt pháp lý, đầy đủ các chuyên khoa về chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm, giải phẫu bệnh lý và các chuyên khoa điều trị.
– Ở nơi không có Hội Đồng Ung Thư, người bác sĩ quản lý bệnh nhân phải cần mẫn, cẩn thận mời các bác sĩ ở các chuyên khoa khác nhau đến hội chẩn . Mỗi lần hội chẩn là có biên bản hội chẩn với chữ ký gánh trách nhiệm pháp lý rõ ràng về ý kiến của chuyên khoa mình.
– Chẩn đoán bệnh ung thư là một chẩn đoán hệ trọng cả đời người, phải chẩn đoán chính xác cơ quan bị bệnh, loại tế bào ung thư của cơ quan đó, các xét nghiệm liên quan đến bệnh ung thư góp phần khẳng định chẩn đoán và xác định phương pháp điều trị, xếp giai đoạn. Khi các bạn thấy người nhà mình chỉ được chẩn đoán đơn giản (ví dụ ung thư phổi, ung thư vòm hầu….) mà đã kêu đi điều trị là….gặp phải lang băm rồi đó. Phải được chẩn đoán là: Ung thư cơ quan X, giai đoạn Y (TaNbMc) có giải phẫu bệnh lý vi thể là carcinom (hoặc sarcom) tế bào Z grad mô học M….. Ngày nay còn xét nghiệm thêm kiểu gene….
– Để cân nhắc điều trị cho bệnh nhân ung thư, các bác sĩ sẽ xem xét kết hợp các vũ khí điều trị (phẫu trị, xạ trị, hoá trị, nội tiết, miễn dịch…..) sự phối hợp này cực kỳ linh hoạt, phù hợp với bản chất bệnh, giai đoạn bệnh, thể trạng bệnh nhân, kinh tế bệnh nhân… hòng cân nhắc lợi hại và đem về cái lợi nhất cho bệnh nhân. Như vậy, để được chẩn đoán và điều trị tốt nhất cho bệnh nhân ung thư, nên đến các bệnh viện có chuyên khoa ung thư, bởi nơi đó mới có đủ phương tiện chẩn đoán và vũ khí điều trị cùng với những bác sĩ nhiều kinh nghiệm (họ làm công việc chẩn đoán nhiều bệnh nhân và liên tục ngày qua tháng tới). Bất đắc dĩ lắm thì mới đi khám và điều trị ung thư ở bệnh viện chuyên khoa khác.
Như trên tôi đã nói, quyết định điều trị ung thư cho mẹ bạn phải là một nhóm bác sĩ, liên chuyên khoa. Một mình tôi không bao giờ quyết định được, nhất là tôi ở xa cách nửa vòng trái đất, không thấy mẹ bạn, không khám và không đọc hồ sơ bệnh án hoàn chỉnh. Nhưng tôi có thể nêu hướng cơ bản để bạn tham khảo, dùng cái biết cơ bản này bàn bạc với các bác sĩ để tìm ra cái lợi nhất.
Người bác sĩ ung thư xác định độ nặng của bệnh qua đánh giá giai đoạn bệnh, nghĩa là nắm vững tình hình hiện tại về U (Tumor = bướu)+ Hạch (N = Lymph Nodes) + Di căn xa
(M=Metastases). Từ đó xác định những vấn đề cần giải quyết ngay & những nguy cơ có thể xảy ra những vấn đề nghiêm trọng trong tương lai, tính toán và giúp bệnh nhân tránh hoặc kìm hãm sự xuất hiện của những nguy cơ đó. Đối với bệnh nhân và thân nhân cần biết cô đọng và đơn giản: bệnh ung thư có diễn tiến tại chỗ, tại vùng và di căn xa. Ở mỗi phạm vi, bệnh gây ra chuyện khác nhau cần giải quyết. Ví dụ bệnh của mẹ bạn là ung thư phổi thì cần đánh giá:
– Tại chỗ (U bướu nguyên phát) : có hai VỊ TRÍ U dẫn đến xuất hiện vấn đề khác nhau. Bướu ở vùng ống thở gốc – gần giữa ngực, và bướu ở ngoại vi phổi gần màng phổi và thành ngực. Ở vùng gần giữa ngực (từ chuyên môn là trung thất), bướu phát sinh từ ống thở, lớn lên dễ gây hẹp rồi tắc ống thở gây các triệu chứng ho ra máu (sợ nhất là ho ra máu sét đánh không cứu nổi), khó thở, xẹp phổi. Ở ngoại vi phổi, diễn tiến âm thầm hơn, triệu chứng thường chỉ xuất hiện khi bướu xâm lấn màng phổi làm tràn dịch và máu trong xoang màng phổi gây ho, tức nặng ngực, suy kiệt (mất máu). Nếu bướu ở vùng trung tâm, phải tìm cách hạn chế sự phát triển của bướu: mổ cắt bỏ một lá phổi, hoá trị làm nhỏ bướu, xạ trị..vv..để tránh tối đa chuyện ho dai dằng, ho ra máu sét đánh, khó thở.
– Tại vùng: Ung thư phổi di căn hạch giữa lồng ngực, có khi hạch lớn nhanh hơn là bướu nguyên phát gây chèn ép mạch máu, dây thần kinh, mạch bạch huyết và chèn ép ống thở trung tâm làm xuất hiện nặng ngực khó thở, phù mặt. Tuỳ thuộc vị trí u xâm lấn tại vùng khác nhau: Xâm lấn vào màng tim (K phổi trung tâm) gây tràn máu màng tim; vào thành ngực (nhất là u đỉnh phổi) gây đau nhức.
– Di căn xa: ung thư phổi thường di căn phổi đối bên, não, xương…gây ra những vấn đề cần giải quyết ở mỗi nơi. Ví dụ di căn xương gây đau nhức, gãy xương nằm liệt giường.
Tóm lại, bạn cần được biết vấn đề nguy hiểm mẹ bạn đang đối diện và có thể phải đối diện trong tương lai để có biện pháp điều trị.
Mẹ tôi bướu ở ngoại vi phổi trái nhỏ bằng ngón tay, di căn xương toàn thân và di căn hạch nền cổ. Do đó không triệu chứng tại chỗ và tại vùng cần can thiệp. Vấn đề chủ yếu là chống đau, chăm sóc người nằm liệt giường. Trong tương lai có thể di căn não gây lú lẫn hôn mê, nằm liệt giường phải chống loét chèn ép, chống suy kiệt. Trường hợp của mẹ bạn tôi không được biết chính xác về tại chỗ, tại vùng, di căn xa nên không nói chi tiết được, chỉ tổng quát là như vậy. Đối với người bác sĩ còn nhiều chuyện phải nắm chắc khác, ví dụ ung thư thuộc loại tế bào nhỏ hay không tế bào nhỏ…Để có chiến lược điều trị phù hợp.
Tôi được biết các thành phố lớn ở Việt Nam hiện nay, như Hà Nội, Sài Gòn, Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ…hiện tại đã có đủ vũ khí điều trị và các bác sĩ ung chuyên khoa ung thư. Có thể giúp được nhiều chuyện cho mẹ bạn.
Đến gặp bác sĩ, bạn hãy hỏi “bác sĩ ơi hiện tại mẹ tôi đang có vấn đề gì nghiêm trọng cần giải quyết ngay và vấn đề nghiêm trọng tương lai có thể là gì? Cần làm gì trong hiện tại để ngừa chuyện tương lai ấy?”
Bạn nên biết trình độ loài người điều trị ung thư của mẹ bạn, và có quan điểm chiến lược về điều trị cho mẹ mình.
Tại sao mẹ bạn đã được khuyên phải mổ và đã được mổ? Bởi vì các phương pháp điều trị khác như hoá, xạ, miễn dịch, nhắm trúng đích…tất tần tật chưa điều trị được ung thư phổi. Chỉ góp phần điều trị thôi, và người ta cố gắng kết hợp các phương pháp điều trị để tăng hiệu quả khống chế bệnh được càng nhiều càng tốt. Một số hiếm người, hạp thầy hạp thuốc, có kết quả điều trị ngoạn mục. Hầu hết, điều trị chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, tránh những diễn tiến thảm khốc, kéo dài đời sống thêm chút xíu. Cần lưu ý rằng điều trị cũng gây những tác dụng tai hại thậm chí nguy hiểm không mong muốn. Do đó người ta phải cân nhắc, kiểm tra đánh giá lợi và hại điều trị mang lại cho bệnh nhân. Nếu hại nhiều hơn lợi thì dẹp điều trị. Nhiều người cố gắng kéo dài cuộc sống, họ nghĩ một phút một giờ sống thêm cũng là quý nói chi vài tuần, vài tháng, vài năm. Sai lầm ở ở đây, sự ham sống sợ chết mù quáng làm người ta sai lầm. Vấn đề là phải sống cuộc sống của một con người bình an, không nên sống để đoạ đày tra tấn. Kéo dài đời sống thêm một hai năm để chịu đựng thêm khổ đau thì không ý nghĩa về thời gian lẫn ý nghĩa một con người. Bạn hãy tưởng tượng cảnh người ta tra tấn tù nhân, đánh cho gần chết rồi không cho chết, làm tỉnh lại để uýnh, làm ngạt, chích điện…. tiếp. Tôi đã chứng kiến nhiều bệnh nhân ung thư bị chịu đựng y như vậy. Không chỉ bệnh nhân ở Việt Nam, bệnh nhân ở Mỹ cũng vậy.
Tình trạng bệnh của mẹ tôi quá nặng, không bị nguy cơ khó thở, không bị ho tức ngực và nguy cơ ho ra máu sét đánh, nên tôi chỉ chăm sóc giảm nhẹ. Một năm cuối đời không bị hành bởi bệnh và bởi các vũ khí điều trị.
Nhưng với bệnh nhân khác, giai đoạn bệnh sớm hơn, thì tôi khuyên nên điều trị. Giai đoạn bệnh càng sớm thì càng cần phải điều trị, điều trị quyết liệt. Với những bệnh nhân này điều trị luôn có lợi ích, có cơ hội kéo dài cuộc sống nhiều hơn và tránh được các biến chứng bi thảm, nếu may mắn còn có cơ hội khỏi bệnh.
Người ta thường sai lầm là cần điều trị thì không điều trị. Những người buôn bán thực phẩm chức năng, những cách điều trị không chính thống, thuốc nam thuốc bắc thường làm người bệnh đi vào con đường sai lầm này. Cũng là sai lầm nhưng ở hướng ngược lại, là những người bệnh nặng không nên điều trị vì điều trị chỉ gây tốn kém khủng và tra tấn thêm người ta, thì lại bị hối thúc điều trị. Các bác sĩ ung thư ít kinh nghiệm, làm việc máy móc là nguyên nhân chính gây ra sai lầm này.
Trường hợp của mẹ bạn, nằm ở đường biên giữa hai sai lầm đó. Bây giờ mẹ bạn không mổ được, moradola (mở ra đóng lại, khi mổ thấy bệnh lan rộng nên không mổ nữa), những biện pháp điều trị còn lại không chữa được nhưng có thể vẫn cần thiết để hạn chế diễn tiến bi thảm và kéo dài cuộc sống. Nhưng bạn phải lưu ý theo dõi sát điều trị, về kết quả nhận được và tác dụng phụ xảy ra. Nếu điều trị mà tổn thương ung thư không nhỏ đi, tác dụng phụ lại quá nhiều thì nên ngưng điều trị ngay, không tra tấn thêm, rồi xét chuyển thuốc hoặc thêm phương pháp điều trị khác . Nếu kết quả tốt thì xốc tới hoàn thiện cuộc điều trị và tìm cách phối hợp các phương pháp điều trị khác. Song song với đó là chăm sóc giảm nhẹ và điều trị tâm linh. Nên lưu ý điều trị tâm linh trong giai đoạn này là điều trị cấp tốc, bây giờ mới bắt đầu tập thiền là không kịp và không có tác dụng.
Là bác sĩ xạ trị, tôi biết xa trị chỉ có một vai trò hữu ích cho mẹ bạn nếu bướu ở rốn phổi và hạch lớn (>3cm) ở rốn phổi và trong trung thất. Xạ nhẹ nhàng 30Gy/ 10 lần hầu như không gây biến chứng, dung nạp tốt để hạn chế diễn tiến ho ra máu hoặc chèn ép trung thất.. Hoặc bướu đỉnh phổi xâm lấn xương sườn và dây thần kinh gây đau nhức thì xạ trị góp phần chống đau. Đây tôi chỉ sơ qua một nét sơ sài. Việc điều trị xạ trị, kết hợp nhuần nguyễn xạ trị với các vũ khí điều trị khác thì còn nhiều chuyện chuyên môn tinh tế mà bác sĩ ngoài chuyên khoa xạ hoặc bác sĩ xạ chưa có kinh nghiệm không thể biết được.
https://www.facebook.com/groups/hotrobenhnhanungthu/permalink/655226971604837/
0
0
