Điều gì sẽ diễn ra trong điều trị hóa trị

Cảm thấy lo lắng hay thậm chí thấy sốc khi biết mình sẽ điều trị ung thư bằng hóa trị là chuyện bình thường ở mọi người. Do đó, bài viết này mong có thể cung cấp một số thông tin giúp bạn chuẩn bị cho lần điều trị đầu tiên.

Đội ngũ y tế trong hóa trị

Khi điều trị hóa trị, bạn sẽ được điều trị và chăm sóc tốt nhất bởi một nhóm chuyên gia y tế có trình độ cao. Đội ngũ chuyên gia bao gồm:

Bác sĩ nội khoa ung thư. Đây là một bác sĩ chuyên điều trị ung thư bằng thuốc. Bác sĩ sẽ làm việc với các thành viên khác trong nhóm để lên kế hoạch điều trị. Bác sĩ cũng chịu trách nhiệm về chuyên môn trong quá trình hóa trị.

Y tá chuyên khoa ung thư. Là y tá chăm sóc cho các bệnh nhân ung thư, bao gồm cả bệnh nhân điều trị bằng hóa trị. Họ sẽ hỗ trợ và trả lời các thắc mắc của bạn và gia đình. Họ cũng giúp theo dõi sức khỏe của bạn trong quá trình điều trị. Việc này cũng có thể gồm điều trị các tác dụng phụ.

Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác. Các thành viên khác bao gồm dược sĩ, nhân viên xã hội, chuyên gia dinh dưỡng, chuyên gia vật lý trị liệu và nha sĩ.

Giai đoạn trước quá trình hóa trị

Gặp mặt bác sĩ.

Trước khi bắt đầu hóa trị, bạn sẽ gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra hồ sơ y tế và khám sức khỏe cho bạn. Ngoài ra, các xét nghiệm cũng được tiến hành để giúp lên kế hoạch điều trị. Việc ra quyết định điều trị chính xác cho bạn phụ thuộc vào:

• Loại, kích thước và vị trí của ung thư.
• Tuổi của bạn.
• Sức khỏe tổng quát.
• Các đặc điểm cá nhân khác.

Hầu hết các phương pháp hóa trị đều thực hiện theo các chu kỳ. Độ dài của chu kỳ phụ thuộc vào phương pháp điều trị nhưng dao động chủ yếu từ 2 đến 6 tuần. Ngoài ra, số lượng liều điều trị trong mỗi chu kỳ cũng thay đổi tùy theo loại thuốc áp dụng.

Sau khi hoàn tất 2 chu kỳ điều trị, bệnh nhân thường được đánh giá lại để đảm bảo việc điều trị có hiệu quả hay không. Hầu hết mọi người đều có vài chu kỳ hóa trị hoặc các chu kỳ điều trị hóa trị cứ tiếp diễn miễn là nó có hiệu quả.

Đồng ý điều trị hóa trị.

Bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về những rủi ro và cũng như lợi ích của hóa trị liệu. Nếu đồng ý, bạn sẽ ký vào đơn chấp thuận. Điều này đồng nghĩa với:

• Bạn đồng ý bằng văn bản cho phép điều trị.
• Đội ngũ y tế cung cấp cho bạn thông tin về các lựa chọn điều trị.
• Bạn lựa chọn phương pháp điều trị hóa trị.
• Bạn hiểu rằng việc điều trị không thể đảm bảo sẽ luôn có kết quả như mong muốn.

Ăn uống và uống thuốc trong quá trình hóa trị.

Bạn sẽ được tư vấn thức ăn, đồ uống thích hợp hoặc thời điểm để tránh ngày hóa trị nhằm đem lại kết quả hóa trị tốt nhất. Hãy cung cấp cho bác sĩ các thuốc theo toa và không theo toa bạn đang dùng, cũng như các vitamin và các chất bổ sung khác, chẳng hạn như thảo mộc.

Các câu hỏi cần hỏi trước khi bắt đầu hóa trị

Thời điểm tốt nhất để đặt câu hỏi là trước khi bắt đầu hóa trị liệu. Các câu hỏi gồm:

• Thông tin về thời gian hóa trị và tác dụng phụ của việc điều trị chuyên biệt.
• Số điện thoại liên lạc sau giờ làm việc của đội ngũ y bác sĩ điều trị.
• Địa điểm tiến hành điều trị, ví dụ như địa chỉ khu nhà điều trị hay số phòng.

Lập kế hoạch điều trị hóa trị

Chuẩn bị cho các tác dụng phụ. Tùy thuộc vào các tác dụng phụ thường gặp nhất của hóa trị, bác sĩ đề nghị kế hoạch để xử lý các vấn đề như buồn nôn và nôn, rụng tóc, các vấn đề về sinh sản và các tác dụng phụ khác.

Một phần quan trọng của chăm sóc ung thư là làm giảm tác dụng phụ. Điều này được gọi là chăm sóc giảm nhẹ, hoặc chăm sóc hỗ trợ. Điều quan trọng là nói chuyện với y bác sĩ về các tác dụng phụ cụ thể mà bạn gặp phải và cách tốt nhất để quản lý và xử lý chúng.

Nhận hỗ trợ về tài chính và công việc. Trước khi bắt đầu hóa trị, bạn có thể muốn:

• Liên hệ với các tổ chức có thể hỗ trợ tài chính. Điều này có thể quan trọng nếu bảo hiểm không chi trả toàn bộ chi phí điều trị của bạn.
• Nói chuyện với quản lý của bạn để bạn sắp xếp thời gian nghỉ làm để điều trị và phục hồi.

Trong thời gian điều trị

Hóa chất trong hóa trị có thể được truyền qua con đường tĩnh mạch. Đây được gọi là hóa trị liệu tĩnh mạch hay hóa trị liệu loại IV. Ngoài ra, hóa trị cũng thông qua con đường uống thuốc. Điều này được gọi là hóa trị liệu bằng đường uống (oral chemotherapy). Hoặc sử dụng các thuốc bạn đặt trực tiếp lên da, gọi là hóa trị liệu tại chỗ (topical chemotherapy).

Điều gì diễn ra trong ngày hóa trị liệu loại IV đầu tiên

Bạn có thể đi cùng với bạn hoặc một thành viên trong gia đình trong ngày điều trị đầu tiên. Họ có thể hỗ trợ bạn và giúp bạn ghi nhớ thông tin. Bạn cũng có thể mang theo vật dụng, như máy nghe nhạc MP3, DVD, sách hoặc chăn để làm cho bạn thoải mái hơn trong thời gian điều trị.

Trước khi điều trị hóa trị đường tĩnh mạch (IV chemotherapy) bắt đầu, bạn sẽ:

• Gặp y tá hoặc các chuyên gia y tế khác, là những người sẽ trực tiếp thực hiện các thao tác điều trị.
• Kiểm tra sức khỏe ngắn để kiểm tra huyết áp, nhịp tim, hơi thở và nhiệt độ của bạn.
• Đo chiều cao và cân nặng của bạn để đưa ra đúng liều hóa trị.
• Đặt một ống IV (IV tube) trong cánh tay của bạn.
• Lấy mẫu máu.
• Gặp mặt bác sĩ chuyên khoa ung thư. Họ sẽ kiểm tra sức khỏe và kết quả xét nghiệm máu của bạn và đưa ra y lệnh cho điều trị hóa trị.

Hóa trị thông qua buồng tiêm dưới da

Trước lần điều trị đầu tiên, một tiểu phẫu sẽ đặt một buồng tiêm dưới da trên cơ thể bệnh nhân. Đây là một đĩa kim loại hoặc nhựa, mà hóa chất sẽ đi vào cơ thể trong quá trình điều trị. Với buồng tiêm dưới da này, y tá sẽ không cần phải tìm tĩnh mạch để tiêm thuốc trong mỗi lần điều trị.

Xem thêm bài: Buồng truyền dịch cấy dưới da

Hóa trị đường tĩnh mạch kéo dài bao lâu?

Hóa trị đường tĩnh mạch có thể kéo dài trong vài phút, vài giờ, hoặc vài ngày khi hóa trị truyền dịch liên tục. Bạn không cần phải ở lại bệnh viện hoặc phòng khám để truyền dịch liên tục. Y tá sẽ cung cấp thuốc để ngăn ngừa các tác dụng phụ như buồn nôn hoặc phản ứng dị ứng (possible allergic reactions) đồng thời bạn cũng nhận được các loại thuốc hóa trị liệu.

Để đạt hiệu quả cao nhất của quá trình hóa trị, bạn phải nghiêm túc tuân thủ lịch trình điều trị được bác sĩ đưa ra.

Sau quá trình hóa trị đường tĩnh mạch

Sau khi điều trị hoàn tất, y tá hoặc thành viên khác trong đội ngũ y bác sĩ sẽ rút hết các dụng cụ hỗ trợ trong điều trị ra khỏi người bạn. Nếu bạn có sử dụng buồng tiêm dưới da, nó vẫn được giữ lại cho đến khi các điều trị kết thúc. Y tá sẽ kiểm tra huyết áp, nhịp tim, hơi thở và nhiệt độ của bạn lần nữa.

Bác sĩ hoặc y tá cũng sẽ nói chuyện với bạn một lần nữa về các tác dụng phụ. Họ sẽ cung cấp thuốc, các mẹo để quản lý các tác dụng phụ. Chúng có thể bao gồm:

• Tránh tiếp xúc người bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng. Vì hóa trị làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể làm bạn dễ lây bệnh hơn.
• Uống nhiều thức uống trong 48 giờ sau khi hóa trị. Nó sẽ giúp các hóa chất phân tán đều cơ thể.
• Đảm bảo loại bỏ tất cả các chất dịch và chất thải của cơ thể sau khi hóa trị. Ví dụ, xả bồn cầu hai lần sau khi sử dụng. Bạn phải để ý điều này bởi thuốc điều trị vẫn tồn tại trong cơ thể của bạn trong khoảng 48 giờ sau khi kết thúc. Nó có thể gây hại cho những người khỏe mạnh trong nhà bạn. Chất lỏng và chất thải của cơ thể bao gồm nước tiểu, phân, dịch nôn mửa, tinh dịch và chất lỏng từ âm đạo.

Xem thêm bài: An toàn tại nhà trong khi hóa trị

Đội ngũ y bác sĩ có thể khuyến cáo những hoạt động cần làm hoặc tránh trong những ngày điều trị.

Trước khi bạn về nhà sau lần điều trị đầu tiên, hãy xin số điện thoại của văn phòng và dịch vụ trả lời của bác sĩ chuyên khoa ung thư. Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào.

Tài liệu tham khảo

What to Expect When Having Chemotherapy